De term zij-instromer wordt op meerdere manieren gebruikt. Bijvoorbeeld voor carrièreswitchers die vanuit een ander beroep in het onderwijs (willen) gaan werken. Volgens de wettelijke betekenis ben je een ‘zij-instromer’ als je het Zij-instroomtraject (ook wel 'traject zij-instroom in het beroep') doorloopt. Zij-instromers hebben vaak werkervaring opgedaan in een ander beroepsveld, maar dat is geen vereiste om zij-instromer te worden. Voor het Zij-instroomtraject kan de school een subsidie aanvragen bij Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO); een kandidaat hoeft geen opleidingskosten te betalen. Een kandidaat ontvangt na afronding het Zij-instroomtraject een getuigschrift van bekwaamheid met de daaraan verbonden eerstegraadsonderwijsbevoegdheid. Hieronder kun je meer informatie lezen over het Zij-instroomtraject bij het ICLON.

• Lees ook de informatie Hoe kan ik zij-instromen als leraar in het voortgezet onderwijs? op de website Onderwijsloket.com.
• Wil je als zij-instromer aan de slag, maar heb je nog geen baan als docent in het voortgezet onderwijs? Klop dan aan bij een regionaal loket, wellicht kunnen zij jou informeren over de mogelijkheden en vacatures bij jou in de regio. 
• Ben je benieuwd wat er jou te wachten staat als zij-instromer? Bezoek dan de website Klaar voor de stap van het Onderwijsloket, waar zij-instromers in video's en podcasts vertellen over hun eerste paar weken voor de klas.
• Kom je niet in aanmerking voor het Zij-instroomtraject (bijvoorbeeld als je geen baan als docent hebt of als de school je niet als zij-instromer wil aanstellen)? Kijk dan of je via een van onze andere opleidingstrajecten een onderwijsbevoegdheid kunt behalen; zie Welk opleidingstraject kan ik volgen?

1. Voor het Zij-instroomtraject gelden in principe dezelfde toelatingseisen als voor de master Leraar VHO; zie Vooropleiding en Beheersing van de Nederlandse taal. 
2. Een baan in het voortgezet onderwijs van maximaal 0.6 fte* in het schoolvak waarvoor je je hebt aangemeld.

Na aanmelding bepaalt de Toelatingscommissie van het ICLON, mede op basis van advies van de vakdidacticus, de toelaatbaarheid van de kandidaat. Als er vakinhoudelijke kennis mist die noodzakelijk is voor het onderwijzen van het schoolvak, dan kan dit in een aantal gevallen opgelost worden door het volgen van vakinhoudelijke vakken. Deze vakinhoudelijke vakken kunnen tijdens het Zij-instroomtraject gevolgd worden als de omvang van de baan en de studielast van deze vakinhoudelijke vakken de kandidaat in staat stellen om het volledige Zij-instroomtraject binnen twee jaar af te ronden. Om te kunnen starten met het educatieve deel binnen het Zij-instroomtraject dienen voldoende vakinhoudelijke vakken behaald te zijn. Het educatieve deel start tweemaal per jaar: eind januari en eind augustus.

* Het Zij-instroomtraject duurt anderhalf tot twee jaar. Je doet de opleiding in een deeltijdtempo naast je betaalde baan in het voortgezet onderwijs. Om het traject succesvol te volbrengen is het belangrijk dat je aanstelling voldoende ruimte laat om de opleiding te doen. Een aanstelling van maximaal 0,6 fte voldoet hieraan. Bij een grotere aanstelling moet de taakbelasting zich in overleg met de school tot 0,6 fte beperken. Als je de opleiding in een voltijdtempo wilt doen, en dus in 1 jaar klaar wilt zijn, kan dit alleen bij een aanstelling/taakbelasting van maximaal 0,3 fte.

Assessment

Het Zij-instroomtraject begint met een intakegesprek en een assessment. Dit assessment, dat ook wel geschiktheidsonderzoek wordt genoemd, vindt plaats om de volgende drie vragen te beantwoorden:

• Kun je direct zelfstandig voor de klas staan?
• Kun je binnen twee jaar je bevoegdheid halen?
• Zo ja, welke scholing en begeleiding is daarbij nodig?

Het assessment bestaat uit een portfolio, lesbezoek en criteriumgericht interview. Het portfolio stel je vooraf samen: hierin neem je informatie op ten aanzien van je competenties en motivatie om in het onderwijs te werken. Het lesbezoek en criteriumgericht interview inclusief nagesprek met de assessoren vinden (in principe) plaats op je school. Dit duurt ongeveer een dagdeel. Het assessment stelt vast of je geschikt bent voor het onderwijs en wat je sterke en zwakke kanten zijn op onderwijsgebied. Op basis van het scholingsadvies wordt een scholingsplan opgesteld.

Ben je benieuwd naar het verloop van dit assessment? Bezoek dan de website Klaar voor de stap van het Onderwijsloket, waar zij-instromers in video's en podcasts hun ervaringen met het assessment delen.

Opleidingstraject

Zodra is vastgesteld dat je geschikt bent, kun je op het eerstvolgende startmoment met de opleiding beginnen. De opleiding begint met de startdagen, zie ook hieronder. Het traject dat je gaat volgen (vastgelegd in het scholingsplan) houdt zoveel mogelijk rekening met de eerder verworven competenties (EVC’s) die in het assessment zijn vastgesteld.

Onderwijsmomenten

Maandag is de opleidingsdag voor alle studenten van het ICLON. Houd er rekening mee dat je de hele maandag van 9.00 tot 17.00 uur beschikbaar bent voor onderwijsactiviteiten op het instituut. Het onderwijs vindt plaats in Leiden en volgt het rooster van scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Midden. 

Eventuele vakinhoudelijke vakken volg je niet bij het ICLON en kunnen ook op andere dagen ingeroosterd zijn.

Duur van de opleiding

Het zij-instroomtraject duurt anderhalf tot maximaal twee jaar. Je doet de opleiding in een deeltijdtempo naast je betaalde baan in het voortgezet onderwijs (aanstelling/taakbelasting van maximaal 0,6 fte). Als je de opleiding in een voltijdtempo wilt doen, kan dit alleen bij een aanstelling/taakbelasting van maximaal 0,3 fte. Het zij-instroomtraject duurt dan 1 jaar.

De opleiding start met activiteiten die je voorbereiden op de opleiding en de stage/baan op school. Dit intensieve inhoudelijke startprogramma is verplicht en volg je op een van de twee onderstaande momenten:

Startdagen voor de start eind januari 2024:

• maandag 22 t/m donderdag 25 januari 2024

Startdagen voor de start midden augustus 2024:

• Optie 1 - maandag 17 t/m donderdag 20 juni 2024
• Optie 2 - maandag 19 t/m donderdag 22 augustus 2024

Nadat de Toelatingscommissie een besluit heeft genomen over je aanmelding, ontvang je meer informatie over de startdagen van de onderwijsadministratie.

Voor de opleiding is een praktijkplaats noodzakelijk. Voor jou als zij-instromer geldt dat je een aanstelling dient te hebben als docent in het voortgezet onderwijs in het schoolvak waarvoor je je hebt aangemeld en deze gebruikt ter invulling van de praktijkplaats.

• De baan dient het vereiste aantal uren zoals beschreven bij Omvang praktijk (Praktijk 1 en Praktijk 2) te omvatten, tenzij tijdens het assessment andere afspraken zijn vastgesteld. Indien de baan niet aan deze voorwaarden voldoet, moet via je werkgever een aanvullende stage worden geregeld.
• Om het Zij-instroomtraject succesvol te volbrengen, is het belangrijk dat je aanstelling voldoende ruimte laat om de opleiding te doen. Een aanstelling van maximaal 0,6 fte voldoet hieraan.

Het Zij-instroomtraject start tweemaal per jaar: eind januari en eind augustus.

Aanmelddeadlines

• De uiterste aanmelddatum voor de start eind januari 2024 is 1 november 2023.
• De uiterste aanmelddatum voor de start eind augustus 2024 is 1 mei 2024.

Aanmeldprocedure

De kandidaat meldt zich in samenspraak met de school aan door middel van het aanmeldformulier. Houd rekening met de aanmelddeadlines.

Als zij-instromer ben je geen student van de universiteit en betaal je geen collegegeld; je wordt als 'zij-instromer' ingeschreven bij het ICLON. De school waar je werkt krijgt een factuur voor het assessment en de werkelijke kosten die voor het opleidingstraject gemaakt worden. De kosten voor het assessment bedragen €2.600. De kosten voor het opleidingstraject zijn afhankelijk van het programma dat je moet volgen en kunnen variëren van €5.000 tot €10.000.

De school kan voor het zij-instroomtraject een subsidie aanvragen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). De subsidie zij-instroom bedraagt €25.000 per zij-instromer. Informatie over deze subsidie zoals de aanvraagtermijn, voorwaarden, het aanvraagformulier en de duur van de subsidieregeling is te vinden op de website van DUO.

Als zij-instromer ben je geen student van de universiteit en betaal je geen collegegeld; je wordt als 'zij-instromer' ingeschreven bij het ICLON.
Aan het zij-instroomtraject is geen masterdiploma verbonden. Het zij-instroomtraject is een apart traject met een eigen getuigschrift, het Getuigschrift bekwaamheidsonderzoek. Op het getuigschrift wordt vermeld welke onderdelen het bekwaamheidsonderzoek bevatte en dat de eerstegraadsonderwijsbevoegdheid hieraan verbonden is.

Na succesvolle afronding van het Zij-instroomtraject ontvang je een Getuigschrift bekwaamheidsonderzoek. Met deze eerstegraads onderwijsbevoegdheid kun je jouw vak geven in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.