Kijk op de website van het onderwijsloket hoe je kunt zij-instromen als leraar in het voortgezet onderwijs.

• Wil je als zij-instromer aan de slag, maar heb je nog geen baan als docent in het voortgezet onderwijs?  Het regionaal loket kan jou informeren over de mogelijkheden en vacatures bij jou in de regio. 
• Ben je benieuwd wat jou te wachten staat als zij-instromer? Bezoek de website Klaar voor de stap van het Onderwijsloket. Hier vertellen zij-instromers in video's en podcasts over hun eerste paar weken voor de klas.
• Kom je niet in aanmerking voor het Zij-instroomtraject? Heb je bijvoorbeeld geen baan als docent of wil de school je niet als zij-instromer aanstellen Kijk dan of je via een van onze andere opleidingstrajecten een onderwijsbevoegdheid kunt behalen,

De volgende toelatingseisen zijn op het Zij-instroomtraject van toepassing:

1. In principe gelden dezelfde toelatingseisen als voor de master Leraar VHO. Op  grond van jouw vooropleiding wordt bekeken of je de vereiste vakinhoud beheerst.
2. Je moet over een goede beheersing van de Nederlandse taal beschikken.
3. Je hebt een baan van maximaal 0.6 fte als docent in het voortgezet onderwijs in het schoolvak waarvoor je je hebt aangemeld.

Belangrijk om te weten voor toelating:

• Na aanmelding bepaalt de toelatingscommissie van het ICLON jouw toelaatbaarheid. 
• Je vooropleiding bevat voldoende vakinhoud in het schoolvak waarin je les wil geven en omvat een wo-master/doctoraal.
• Buitenlandse diploma’s worden bij aanmelding voor het Zij-instroomtraject gewaardeerd door het Admissions Office van de Universiteit Leiden. De relevante vooropleiding moet op Nederlands wo-niveau worden gewaardeerd.
• Als er vakinhoudelijke kennis mist die noodzakelijk is voor het onderwijzen van het schoolvak, dan kan dit in een aantal gevallen worden opgelost door vakinhoudelijke vakken te volgen. Dit kan tijdens het Zij-instroomtraject op voorwaarde dat de omvang van de baan en de studielast van deze vakinhoudelijke vakken de kandidaat in staat stellen om het volledige Zij-instroomtraject binnen twee jaar af te ronden. Om te starten met het educatieve deel binnen het Zij-instroomtraject, moeten voldoende vakinhoudelijke vakken behaald zijn. Het educatieve deel start tweemaal per jaar, eind januari en eind augustus.

Omvang van je baan

Het Zij-instroomtraject duurt anderhalf tot twee jaar. Je doet de opleiding in deeltijd naast je betaalde baan in het voortgezet onderwijs. Om het traject succesvol af te kunnen ronden, is het belangrijk dat je aanstelling voldoende ruimte laat om de opleiding te doen. Dat is bij een aanstelling van maximaal 0,6 fte. Bij een grotere aanstelling moet de taakbelasting zich, in overleg met de school, tot 0,6 fte beperken. 

Als je de opleiding in een jaar wilt doen, dan kun je kiezen voor een voltijd traject. Dit kan alleen bij een aanstelling/taakbelasting van maximaal 0,3 fte.

Assessment

Het Zij-instroomtraject begint met een intakegesprek. Daarna volgt het assessment, ook wel geschiktheidsonderzoek. 

Het assessment vindt plaats om de volgende drie vragen te beantwoorden:

• Kun je direct zelfstandig voor de klas staan?
• Kun je binnen twee jaar je bevoegdheid halen?
• Zo ja, welke scholing en begeleiding is daarbij nodig?

Het assessment bestaat uit een portfolio, lesbezoek en criteriumgericht interview.

Het portfolio stel je vooraf samen. Je neemt hierin informatie op over je competenties en motivatie om in het onderwijs te werken.

Het lesbezoek en criteriumgericht interview inclusief nagesprek met de assessoren vinden (in principe) plaats op je school. Dit duurt ongeveer een dagdeel.

Het assessment stelt vast wat je sterke en zwakke kanten zijn op onderwijsgebied en of je op dit moment 'geschikt bent voor het Zij-instroomtraject'. Op basis van de uitkomsten van het assessment wordt een persoonlijk scholingsplan opgesteld.

Ben je benieuwd naar het verloop van dit assessment? Bezoek dan de website Klaar voor de stap van het Onderwijsloket. Hierin delen zij-instromers in video's en podcasts hun ervaringen met het assessment.

Starten met de opleiding

Zodra is vastgesteld dat je geschikt bent, begin je op het eerstvolgende startmoment met de opleiding. 

Inhoud van de opleiding

Tijdens het Zij-instroomtraject ontwikkel je onderwijskundige, pedagogische en (vak)didactische kennis en vaardigheden. Deze breng je op school meteen in de praktijk. Je leert op een onderzoekende manier naar je eigen onderwijspraktijk kijken. De professionele ontwikkeling van jou als docent staat tijdens dit traject centraal. 

Uit welke onderdelen jouw opleidingstraject precies bestaat, is vastgelegd in het scholingsplan op basis van het assessment.

Onderwijsmomenten

Houd er rekening mee dat je de hele maandag van 9.00 tot 17.00 uur beschikbaar bent voor onderwijsactiviteiten op het ICLON. Het onderwijs vindt plaats in Leiden en volgt het rooster van scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Midden. 

Eventuele vakinhoudelijke vakken volg je niet bij het ICLON en kunnen op andere dagen ingeroosterd zijn.

Duur van de opleiding

Het zij-instroomtraject duurt anderhalf tot maximaal twee jaar. Je doet de opleiding in deeltijd naast je betaalde baan in het voortgezet onderwijs.

Als je opleiding in een jaar wil afronden, dan kun je kiezen voor een voltijdvariant. Dit kan alleen bij een aanstelling/taakbelasting van maximaal 0,3 fte.

Voor de opleiding is een praktijkplaats noodzakelijk. Als zij-instromer moet je een aanstelling hebben als docent in het voortgezet onderwijs in het schoolvak waarvoor je je hebt aangemeld. Je gebruikt deze ter invulling van de praktijkplaats.

• De baan dient het vereiste aantal uren zoals beschreven bij Omvang praktijk (Praktijk 1 en Praktijk 2) te omvatten, tenzij tijdens het assessment andere afspraken zijn vastgesteld. Indien de baan niet aan deze voorwaarden voldoet, moet je via je werkgever een aanvullende stage regelen.
• Om het Zij-instroomtraject succesvol te volbrengen, is het belangrijk dat je aanstelling voldoende ruimte laat om de opleiding te doen. Een aanstelling van maximaal 0,6 fte voldoet hieraan.

Het Zij-instroomtraject start tweemaal per jaar: eind januari en eind augustus.

Startdagen

Het Zij-instroomtraject start met activiteiten die je voorbereiden op de opleiding en je baan op school. Dit intensieve inhoudelijke startprogramma is verplicht.

Startdagen voor de start eind januari/begin februari 2026:

• maandag 2 t/m woensdag 4 februari 2026

Je ontvangt meer informatie over de startdagen, nadat de toelatingscommissie een besluit heeft genomen over je aanmelding.

Aanmelddeadlines

• De uiterste aanmelddatum voor de start midden augustus is 1 mei.
• De uiterste aanmelddatum voor de start eind januari is 1 november.

Aanmeldprocedure

Je meldt je in overleg met de school aan met het aanmeldformulier. Houd hierbij rekening met de aanmelddeadlines.

Als zij-instromer ben je geen student van de universiteit en betaal je geen collegegeld. Je wordt na aanmelding en toelating als 'zij-instromer' ingeschreven bij het ICLON.

De school kan voor het Zij-instroomtraject een subsidie aanvragen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). De subsidie zij-instroom bedraagt €25.000 per zij-instromer. Informatie over deze subsidie is te vinden op de website van DUO.

• Voorwaarden
• Aanvraagtermijn
• Aanvraagformulier
• Wat wordt bekostigd vanuit de subsidie
• Duur van de subsidieregeling

De regeling voor subsidie zij-instroom loopt tot 1 januari 2029.

Kosten

De school waar je werkt krijgt een factuur voor het assessment en de werkelijke kosten die voor het opleidingstraject gemaakt worden. De kosten voor het assessment bedragen €2.600. De kosten voor het opleidingstraject zijn afhankelijk van het programma dat je volgt en variëren van €5.000 tot €10.000.

Na succesvolle afronding van het Zij-instroomtraject ontvang je een Getuigschrift bekwaamheidsonderzoek. Dit is geen masterdiploma, maar wel een volwaardige eerstegraads onderwijsbevoegdheid. Hiermee kun je jouw vak geven in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.

Wij bieden ook andere opleidingstrajecten aan waarmee je een onderwijsbevoegdheid voor het voortgezet onderwijs kunt behalen. 

Of kijk op de webpagina Welk opleidingstraject kan ik volgen, als je twijfelt welk opleidingstraject bij je past.