Bastiaan Rijpkema
Wetenschappelijk Directeur / hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap / Bijzonder hoogleraar Verdraagzaamheid
- Naam
- Prof.dr. B.R. Rijpkema
- Telefoon
- +31 71 527 7229
- b.r.rijpkema@law.leidenuniv.nl
Bastiaan Rijpkema is rechtsfilosoof en jurist. Hij is als hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap, met als specialisatie Theorie en Methode van het Recht in een Interdisciplinaire Context, verbonden aan het Instituut voor Metajuridica van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Hij is tevens wetenschappelijk directeur van het Instituut voor Metajuridica. Daarnaast is Rijpkema als bijzonder hoogleraar Verdraagzaamheid (de Uytenbogaert-leerstoel, ingesteld door de Stichting Leerstoel Uytenbogaert) verbonden aan het Institute for Area Studies van de Faculteit der Geesteswetenschappen.
Meer informatie over Bastiaan Rijpkema
Facultair nieuws
-
Yale-politicoloog Hélène Landemore wordt nieuwe Cleveringa-hoogleraar -
Hoogleraar Bastiaan Rijpkema in de Nieuws BV: ‘Democratie is besluiten kunnen terugdraaien’ -
Bastiaan Rijpkema in diverse media over rechtsstaat: ‘Hebben ons democratisch huiswerk te lang uitgesteld’ -
Een weerbare democratie vraagt om onderhoud -
Nieuw grondwetscommentaar aangeboden aan premier Rutte -
Bastiaan Rijpkema in de Volkskrant over partijverbod -
Bastiaan Rijpkema in De Groene Amsterdammer over mogelijkheden partijverbod -
Courts as an Arena for Societal Change -
Bastiaan Rijpkema benoemd tot hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap -
Midterm review: een open discussie over de strategie van de juridische opleidingen -
Kijk terug: facultair jaar geopend met talkshow Leiden Law Op 1 -
Bastiaan Rijpkema benoemd tot bijzonder hoogleraar Verdraagzaamheid -
Bastiaan Rijpkema doet deelonderzoek voor Dialooggroep Slavernijverleden -
Terugkijken: opening facultair jaar met talkshow Leiden Law Op1 -
Opening facultair jaar met live talkshow: Leiden Law Op1 -
Rector Stolker: ‘Geef het toeval een kans’ -
Meijersprijzen en Van Wersch Springplankprijzen uitgereikt op nieuwjaarsbijeenkomst -
Afshin Ellian en Bastiaan Rijpkema publiceren nieuwe internationale bundel over weerbare democratie bij Springer -
Wie volgt Bastiaan Rijpkema op als Wetenschapstalent? -
Rijpkema: 'Verschil in zorg voor verschillende groepen onacceptabel' -
Een reis over het Rapenburg -
'Er zijn grenzen aan de democratische tolerantie’ -
Bastiaan Rijpkema: 'De democratie kan zijn fouten herstellen' -
Bastiaan Rijpkema uitgeroepen tot New Scientist Wetenschapstalent -
Leidse wetenschappers in de race voor New Scientist Wetenschapstalent - stem nu! -
Bastiaan Rijpkema genomineerd voor New Scientist Wetenschapstalent 2017 - stem nu! -
Zijn we rechtser, behoudender of populistischer geworden? -
Conferentie over recht en religie in Oxford -
‘Doe normaal’ onverstandige reactie Rutte -
Happy ILS Lunching 2017! 30 januari met Professor Joanne van der Leun -
Bastiaan Rijpkema wint prijs voor beste politieke boek van het jaar! -
Proefschrift Weerbare democratie toe aan derde druk
Bastiaan Rijpkema is rechtsfilosoof en jurist. Hij is als hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap, met als specialisatie Theorie en Methode van het Recht in een Interdisciplinaire Context, verbonden aan het Instituut voor Metajuridica van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Hij is tevens wetenschappelijk directeur van het Instituut voor Metajuridica.
Daarnaast is Rijpkema als bijzonder hoogleraar Verdraagzaamheid (de Uytenbogaert-leerstoel, ingesteld door de Stichting Leerstoel Uytenbogaert) verbonden aan het Institute for Area Studies van de Faculteit der Geesteswetenschappen.
Rijpkema verricht toonaangevend onderzoek met een sterk interdisciplinair karakter. Daarin combineert hij de rechtsfilosofie met juridische, politicologische en historische benaderingen. Een centraal en actueel thema in het onderzoek van Rijpkema is de weerbare democratie: hoe en wanneer mag een democratie zich verdedigen tegen haar uitdagers? Met verscheidene nationale en internationale publicaties heeft hij een voorname positie verworven in dit onderzoeksveld.
Rijpkema publiceerde onder meer Weerbare democratie (2015, nu in de 8e druk), waarvan een Engelstalige editie verscheen in de Extremism & Democracy-reeks van Routledge (2018). Recent verzorgde hij samen met Angela Bourne een special section over de laatste ontwikkelingen in het veld van de weerbare democratie in het European Constitutional Law Review (2022). Met Afshin Ellian publiceerde hij Een Nieuw Commentaar op de Grondwet (2022) waarin 39 experts essentiële artikelen uit de Grondwet van nieuw commentaar en reflectie voorzien. Voor zijn onderzoek naar weerbare democratie ontving Rijpkema de Prinsjesboekenprijs (2016) voor het beste politieke boek en de New Scientist Wetenschapstalent-prijs (2017).
Aan de faculteiten Rechtsgeleerdheid en Geesteswetenschappen doceert Rijpkema over de methoden van de rechtswetenschap, de brede rechtstheorie, waaronder de relatie met internationaal recht en globalisering, en de weerbare democratie. Van september 2021 tot en september 2024 was hij bovendien Opleidingsdirecteur van de Bachelor Rechtsgeleerdheid.
Wetenschappelijk Directeur / hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap
- Faculteit Rechtsgeleerdheid
- Instituut voor Metajuridica
- Encyclopedie
Bijzonder hoogleraar Verdraagzaamheid
- Faculteit der Geesteswetenschappen
- Leiden Institute for Area Studies
- LUCSoR
- Rijpkema B.R. (2025), Ten geleide: de democratie en haar dingen. In: Honig B. (red.), Publieke dingen: democratie ontregeld. Amsterdam: Boom. 7-23.
- Rijpkema B.R. (2025), ‘Wat moeten wij, hoogleeraren, doen?’: burgermoed in meervoud. Bij de 80ste sterfdag van prof. mr. B.M. Telders, Nederlands Juristenblad 100(15): 1136-1142 (NJB 2025/801).
- Mak V., Haentjens M., Rijpkema B.R. & Lubbers T. (red.) (2025), Het Erfgoed van Meijers. Deventer: Wolters Kluwer.
- Mak V., Haentjens M., Rijpkema B.R. & Lubbers T. (2025), Inleiding: de actualiteit van Meijers' erfgoed. In: Mak V., Haentjens M., Rijpkema B.R. & Lubbers T. (red.), Het Erfgoed van Meijers. Deventer: Wolters Kluwer. 1-14.
- Mak V., Haentjens M., Rijpkema B.R. & Lubbers T. (2025), De terugkeer van de toga van Meijers naar Leiden. In: Mak V., Haentjens M., Rijpkema B.R. & Lubbers T. (red.), Het Erfgoed van Meijers. Deventer: Wolters Kluwer. 207-210.
- Manenschijn J.I., Rijpkema B.R. & Bruintjes S.P. (2024), Topografie van de weerbare rechtsstaat. In: Honingh M. & Ham C. van (red.), Verkenning en verdieping democratische erosie en respons in Nederland. Den Haag: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. 168-264.
- Molier G., Rijpkema B.R. & Stam J. (2024), Militant democracy, hate speech and 'inciting intolerance': politician Geert Wilders before the Supreme Court in the Netherlands. In: Doomen J., Ellian A. & Molier G. (red.), Law and Morality Revisited. Den Haag: Boom. 441-458.
- Manenschijn J.I., Rijpkema B.R. & Bruintjes S.P. (2024), Weerbare rechtsstaat: de vangrails in de grondwet. Den Haag: Boom.
- Rijpkema B.R. (2024), Voorwoord. In: Van de Wiel P. & Verheijen B. (red.), Claude Lefort: democratie & totalitarisme. Boom Klassiek. Amsterdam: Boom. 7-10.
- Rijpkema B.R. (9 juni 2023), Tolerantie als democratisch ethos. Leiden (Universiteit Leiden). [essay].
- Rijpkema B.R. (2022), Sporen van een nieuwe tolerantie: hoe de gedachte van de weerbare democratie de Nederlandse wet binnensijpelt. In: Hooven M. ten (red.), Ware tolerantie: hoe we onszelf kunnen zijn en elkaar toch kunnen verdragen. Amsterdam: Van Gennep. 99-109.
- Bourne A.K. & Rijpkema B.R. (2022), Militant democracy, populism, illiberalism: new challengers and new challenges, European Constitutional Law Review 18(3): 375-384.
- Meer T. van der & Rijpkema B.R. (2022), Militant democracy and the minority to majority effect: on the importance of electoral system design, European Constitutional Law Review 18(3): 511-532.
- Ellian A. & Rijpkema B.R. (red.) (2022), Een nieuw commentaar op de Grondwet. Amsterdam: Boom Filosofie.
- Ellian A. & Rijpkema B.R. (2022), Inleiding - Constitutionele cultuur in Nederland. In: Ellian A. & Rijpkema B.R. (red.), Een nieuw commentaar op de Grondwet. Amsterdam: Boom Filosofie. 17-24.
- Molier G. & Rijpkema B.R. (2022), Artikel 90: Bevordering van de internationale rechtsorde: recht bevorderen door het te schenden? Onbepaaldheid, robuustheid en relevantie van artikel 90 Grondwet. In: Ellian A. & Rijpkema B.R. (red.) Een nieuw commentaar op de Grondwet. Amsterdam: Boom Filosofie. 375-392.
- Rijn A. van , Rijpkema B.R. & Thodé G. (2021), Erkenning, excuses en herstel: Een verkenning van de betekenis van het Nederlands recht en het recht van het Koninkrijk der Nederlanden bij de verwerking van het slavernijverleden. The Hague: Boom Juridische Uitgevers.
- Molier G., Rijpkema B.R. & Stam J. (2021), Wilders II: Het onverdraagzaamheidscriterium toegepast door de Hoge Raad: of hoe de weerbare democratie het strafrecht binnentreedt, Nederlands Juristenblad 96(42): 3462-3470 (NJB 2021/3094).
- Rijpkema B.R. (2020), Local Militant Democracy: Exploring the Relevance of Subnational Democracy for Normative Militant Democracy Theory. In: Ellian A., Rijpkema B.R. & Molier G. (red.), Terrorism and Counterterrorism after the Caliphate. The Hague: Eleven International Publishing. 71-90.
- Rijpkema B.R. (2020), Architectures of Power: a (re)interpretation of Schmitt’s Parliament-Thesis and Its Relevance for the European Union. In: Ellian A. & Blommestijn R. (red.), Reflections on Democracy in the European Union. The Hague: Eleven International Publishing. 149-166.
- Ellian A., Rijpkema B.R. & Molier G. (2020), Introduction: Terrorism and Counterterrorism after the Caliphate. In: Ellian A., Rijpkema B.R. & Molier G. (red.), Terrorism and Counterterrorism after the Caliphate. The Hague: Eleven International Publishing. ix-xxii.
- Ellian A., Rijpkema B. & Molier G. (red.) (2020), Terrorism and Counterterrorism after the Caliphate. The Hague: Eleven International Publishing.
- Rijpkema B.R. (2020), Lokale weerbare democratie: een normatieve verkenning. The Hague: Boom Juridische Uitgevers.
- Rijpkema B.R. (2019), De waarde van het parlement: Van der Pot bij de VWR, Schmitt en het parlement als architectonisch-ordeningsprincipe, Netherlands Journal of Legal Philosophy 48(2): 222-243.
- Rijpkema B.R. (2019), Militant Democracy and the Detection Problem. In: Malkopoulou A. Kirshner A.S. (red.), Militant Democracy and Its Critics: Populism, Parties, Extremism. Edinburgh: Edinburgh University Press. 169-186.
- Ellian A., Molier G. & Rijpkema B. (2018), De Theorie van Democratische Zelfverdediging. In: Ellian A., Molier G. & Rijpkema B. (red.), De Strijd om de Democratie. Essays over Democratische Zelfverdediging. Amsterdam: Boom. 7-28.
- Ellian A., Molier G. & Rijpkema B. (red.) (2018), De Strijd om de Democratie. Essays over Democratische Zelfverdediging. Amsterdam: Boom.
- Molier G. & Rijpkema B.R. (2018), Germany’s New Militant Democracy Regime: National Democratic Party II and the German Federal Constitutional Court’s ‘Potentiality’ Criterion for Party Bans: Bundesverfassungsgericht, Judgment of 17 January 2017, 2 BvB 1/13, National Democratic Party II, European Constitutional Law Review 14(2): 394-409.
- Rijpkema B.R. (2018), Weerbare democratie, Europa en het vraagstuk van de antirechtsstatelijke partijen. In: Lange S.L. de & Zuure J. (red.), #Woest: de kracht van verontwaardiging. Amsterdam: Amsterdam University Press. 170-193.
- Ellian A. & Rijpkema B. (red.) (2018), Militant Democracy – Political Science, Law and Philosophy. Philosophy and Politics - Critical Explorations nr. 7. Cham: Springer.
- Rijpkema B.R. (2018), Militant Democracy: The Limits of Democratic Tolerance. Routledge Studies in Extremism and Democracy nr. 44. Abingdon, Oxon: Routledge.
- Rijpkema B.R. (2018), Militant Democracy beyond Loewenstein: George van den Bergh's 1936 Inaugural Lecture. In: Ellian A. & Rijpkema B.R. (red.), Militant Democracy - Political Science, Law and Philosophy. Philosophy and Politics - Critical Explorations nr. 7. Cham: Springer. 117-152.
- Rijpkema B.R. (2018), Democratie als zelfcorrectie revisited: nadere aantekeningen bij de weerbare democratie. In: Ellian A., Molier G. & Rijpkema B.R. (red.), De strijd om de democratie: essays over democratische zelfverdediging. Amsterdam: Boom Uitgevers. 31-60.
- Ellian A., Molier G. & Rijpkema B.R. (2017), Weerbare democratie en het probleem van timing: de zaak tegen de NPD, Nederlands Juristenblad 92(24): 1650-1660 (NJB 2017/1279).
- Molier G. & Rijpkema B.R. (2017), Naar een afzonderlijke wettelijke bepaling inzake een partijverbod, Nederlands Juristenblad 92(10): 662-664 (NJB 2017/555).
- Ellian A. & Rijpkema B.R. (2017), Weerbare democratie: lessen uit het denken van Claude Lefort en Karl Popper, Ethische Perspectieven 27(2): 123-149.
- Cliteur P.B., Herrenberg T. & Rijpkema B.R. (2016), John Stuart Mill’s “If All Mankind Minus One” Tested in a Modern Blasphemy Case. In: Cliteur P.B. & Herrenberg T. (red.), The Fall and Rise of Blasphemy Law. Leiden: Leiden University Press. 157-175.
- Cliteur P.B., Herrenberg T. & Rijpkema B.R. (2015), The New Censorship. In: Ellian A. & Molier G. (red.), Freedom of Speech under Attack. The Hague: Eleven International Publishing. 291-319.
- Rijpkema B.R. (12 december 2015), Weerbare democratie: de grenzen van democratische tolerantie (Dissertatie, Faculty of Law, Leiden University). Promotor(en): Cliteur P.B.
- Rijpkema B.R., Cliteur P.B. & Cuperus R. (2014), Wat te doen met antidemocratische partijen? De oratie van George van den Bergh uit 1936. Elseviers politieke bibliotheek nr. 13. Amsterdam: Elsevier Boeken.
- Rijpkema B.R. (2014), Over soevereiniteit. Het belang van zuiver definiëren, Nederlands Juristenblad (28): 1935-1936.
- Rijpkema B.R. & Zee M.E. (red.) (2013), Bij de beesten af! Over dierenrecht en onrecht. Amsterdam: Prometheus / Bert Bakker.
- Rijpkema B.R. (2013), Dierenrechten als politiek-filosofisch probleem. In: Rijpkema B.R. & Zee M.E. (red.), Bij de beesten af! Over dierenrecht en onrecht. Amsterdam: Prometheus / Bert Bakker. 131-151.
- Rijpkema B.R. (2013), Minder rechten voor meer subjecten: over een rechtendieet ten behoeve van dieren, Nederlands Juristenblad (40): 2811-2813.
- Cliteur P.B. & Rijpkema B.R. (2012), The Foundations of Militant Democracy. In: Ellian A. & Molier G. (red.), The State of Exception and Militant Democracy in a Time of Terror. Dordrecht: Republic of Letters Publishing. 227-272.
- Rijpkema B.R. (2012), Popper's Paradox of Democracy, Think. Philosophy for everyone 11(32): 93-96.
- Commentaar op de actualiteit
- Commentaar op de actualiteit
- Jurylid Prinsjesboekenprijs