Klimaatadaptatie en biodiversiteit

De universiteit maakt haar campussen klaar voor de toekomst met maatregelen voor klimaatadaptatie en biodiversiteit. In de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid 2023–2026 is te lezen hoe we regenwater opvangen, hittestress beperken en meer ruimte maken voor groen.

Klimaatverandering

Hevige regenval, langdurige droogte en stijgende temperaturen. De voorspellingen liegen er niet om. Rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) wijzen uit dat we de komende decennia veel meer te maken krijgen met extremen. Onze campussen richten we in met oog voor die toekomst, met slimme maatregelen die waterschade, droogte en hittestress voorkomen. Water en groen krijgen daarbij volop de ruimte.

Open water met natuurvriendelijke oevers op de universitaire campus op het Leiden Bio Science park

Groen en water versterken elkaar

Planten en bomen zorgen voor verkoeling en hebben juist baat bij regenwater. Vooral op het Leiden Bio Science Park, waar we nog volop kunnen ontwikkelen, brengen we die twee samen: we vergroenen extra én geven water de ruimte om in de bodem of in opvangsystemen te infiltreren, in plaats van weg te stromen naar straat en riool. Zo benutten we overtollig regenwater voor gezond groen. Open water met natuurvriendelijke oevers (zacht glooiende oevers met oeverplanten), wadi’s, blauwe daken en blauwe verbindingen slaan water op en geven het geleidelijk af in droge periodes.

Ook op daken stimuleren we de groei van groen. Onder en tussen de zonnepanelen op het dak van het Snelliusgebouw groeit een mix van sedumplanten.

Groen in de stad

Ook in de binnenstad is het belangrijk vooruit te kijken naar een toekomst met meer hitte en wateroverlast. In een versteende omgeving, die sneller opwarmt en minder water kan opnemen, is dat extra urgent. Bij de campusontwikkeling trekken we het groen van het Singelpark door naar de gebouwen. Bij elke renovatie voegen we bovendien nieuw groen op en rond de gebouwen toe, zodat het groene netwerk steeds verder groeit en sterker wordt.

Het gebouw Herta Mohr is een mooi voorbeeld van toekomstgericht denken. Het heeft een dak dat regenwater afvoert naar een ondergrondse container en andere watervasthoudende elementen (bufferblocks). De gevarieerde beplanting op het plein profiteert hier ’s zomers van en zorgt op haar beurt voor verkoeling door schaduw en verdamping via de bladeren.

Het plein voor Herta Mohr zorgt voor verkoeling dankzij de beplante bakken en het ondergrondse wateropvangsysteem. De zorgvuldig gekozen mix van planten biedt insecten in elk seizoen voedsel en schuilplekken.

Andere slimme maatregelen tegen hitte op onze campussen zijn het gebruik van lichte, zonafstotende materialen en het wegnemen van windbarrières. Ook het duurzame WKO-systeem (Warmte- en Koudeopslag) in onze gebouwen speelt een belangrijke rol: het koelt zonder de omgeving op te warmen, in tegenstelling tot traditionele airco’s.

Biodiversiteit versterken

Waar mogelijk combineren we klimaatadaptieve maatregelen met kansen voor biodiversiteit. Biodivers groen gaat verder dan alleen siergras en heesters: het draait om een zo groot mogelijke variatie aan planten. Die diversiteit maakt de omgeving veerkrachtiger en duurzamer, omdat natuur zichzelf beter in balans houdt én omdat een rijk palet aan soorten meer dieren en insecten aantrekt. De universiteit stimuleert die soortenrijkdom met natuurvriendelijke beplanting en het creëren van leefplekken voor insecten en vogels.

De gevel van het Installatiepaviljoen heeft veel reliëf, wat ruimte biedt aan insecten, vogels en planten. Linksboven een vogelhuisje en in het midden onderaan een afvoerpijp vanaf het dak, zodat regenwater in de bodem terecht kan komen.

Groen-blauwe verbindingen

Op het nog te ontwikkelen Leiden Bio Science Park liggen de grootste kansen. Hier komen groene en blauwe verbindingen, zodat dieren zich veilig kunnen verplaatsen en het landschap één geheel vormt. Boomkronen sluiten straks op elkaar aan en bloem- en kruidenrijk grasland vormt doorlopende zones die specifieke soorten ondersteunen. De Groene Ring rond Leiden loopt door het park en raakt diverse biodiversiteitshotspots, zoals de oude polderslootjes met de zeldzame Platte Schijfhoorn, orchideeën langs de trambaan en verschillende soorten vingermos.

Lees meer in het artikel Leiden Bio Science Park zet in op biodiversiteit: van siergras naar gezonde natuur.

Leefbare campussen

Klimaatadaptatie en biodiversiteit dragen niet alleen bij aan een duurzame leefomgeving, maar ook aan het welzijn van studenten en medewerkers. Meer groen zorgt voor verkoeling, rust en herstel, en maakt de campus tot een prettige plek om te studeren, werken en elkaar te ontmoeten. Zo werken we aan gezonde, leefbare universiteitsgebieden waar mens en natuur in balans zijn.