Wat is giftig?
Wij worden omgeven door een enorm aantal chemische stoffen die potentieel schadelijk zijn voor de gezondheid. Daartoe behoren zeer giftige verbindingen van natuurlijke oorsprong, geproduceerd door bacteriën, schimmels, planten en dieren. De mens voegt hieraan een breed scala aan synthetische chemicaliën toe, deels als bijproduct van industriële processen, deels met een bedoeld biologisch effect, zoals het tegengaan van bederf, bestrijding van plagen en geneeskundige behandeling. De studie van de biologische werking en risico’s van dergelijke stoffen valt onder de toxicologie. Een fundamenteel principe voor het beoordelen van risico’s is de vergelijking van blootstellingsniveaus met nadelige effectniveaus. In deze cursus maakt u kennis met de toxicologie, de wetenschappelijke basis voor risicobeoordeling.
De cursus biedt een verkenning van het vakgebied toxicologie aan de hand van vijf verschillende dilemma’s. Deze dilemma’s, geformuleerd in casussen en vergezeld van opdrachten aan de cursisten, vormen de leidraad voor de behandeling van de stof.
Onderwerpen per bijeenkomst
- Wat is vergif? Deze vraag wordt geïllustreerd aan de hand van enkele beroemde vergiftigingsgevallen en de principes van de dosis-effect-relatie.
- Vergif uit de natuur: De extreem giftige werking van sommige bacteriën, schimmels en planten. Hoe kan blootstelling worden vermeden? (casus: paddo’s)
- Industriechemicaliën: Per ongeluk ontstaan of bewust geproduceerd, persistent of niet, hoe worden deze beoordeeld? (casus: PFAS)
- Geneesmiddelen: Bijna alle geneesmiddelen zijn giftig; hoe kunnen negatieve effecten worden vermeden bij een bedoeld therapeutisch effect? (casus: paracetamol)
- Bestrijdingsmiddelen: Onmisbaar voor de wereldvoedselproductie, zegt men, maar is dat zo? (casus: glyfosaat)
- Voedseladditieven: Chemicaliën die doelbewust aan voedsel worden toegevoegd (additieven). Moeten we daar volledig van af? (casus: “E-nummers”)
Docent
prof. dr. Nico van Straalen
De cursus wordt in zijn geheel gegeven door prof.dr. Nico M. van Straalen, emeritus hoogleraar Dierecologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Van Straalen was erkend toxicoloog en actief in de Nederlandse Vereniging voor Toxicologie. Aan de Vrije Universiteit gaf hij verschillende cursussen over milieutoxicologie en hij schreef een leerboek op dat gebied. In de jaren tachtig ontwikkelde hij een methode voor de beoordeling van milieuverontreiniging die veel gebruikt is in de normstelling voor toxische stoffen.
Deelnemers van HOVO over deze docent
De heer van Straalen is deskundig, vertelt enthousiast en heeft humor. De colleges zijn heel goed gestructureerd en de syllabus is uitstekend.
Zeer deskundig. Ook buiten zijn eigen vakgebied. Diepgaand...
...zeer boeiende state of the art kennis van het vakgebied en interacteert uitstekend met de groep.
Praktische informatie
Data, tijden, locatie
6 woensdagen
17, 24 september
1, 8, 15, 22 oktober
11:00-13:00 uur
Leiden, waarschijnlijk in het Gorlaeusgebouw.
Werkvorm
De hoorcolleges worden klassikaal gepresenteerd, met voldoende mogelijkheid voor discussie en beantwoording van vragen.
In aanvulling op de colleges wordt verrijkende stof aangeboden in de vorm van huiswerkopdrachten en geselecteerde artikelen uit de wetenschappelijke literatuur.
Wat verwacht de docent van de deelnemers?
Thuis 4 uur studeren bij elke sessie wordt aangeraden, maar ook zonder zelfstudie is de cursus te volgen.
De cursus doet een beroep op elementaire scheikunde en biologie (VWO-niveau), maar de ervaring wijst uit dat ook cursisten zonder bèta-achtergrond de cursus kunnen volgen.
Studiemateriaal
Syllabus en opdrachten in het Nederlands.
Kosten
Colleges en studiemateriaal € 253,- (incl. koffie/thee in de pauze)
Aanmelden
U krijgt de mogelijkheid te betalen via Ideal, credit card of door middel van een factuur.
U ontvangt na verzending van een ingevuld formulier een bevestiging, zodat u kunt controleren of de aanmelding is verwerkt.
De mogelijkheden om aan te melden met korting of met een fanpas voor grootverbruikers/veelplegers vindt u op de pagina Aanmelden.