Universiteit Leiden

nl en

Onderzoeksproject

Bewijs - waarheidsvinding

De Leidse faculteit heeft een levendige traditie op het terrein van strafrechtelijke waarheidsvinding en bewijs.

Sedert decennia wordt gewerkt aan strafrechtelijk bewijsrecht en bewijzen (Melai, Nijboer en Borst) en is er ruim baan voor criminalistiek, de forensische psychiatrie en de verwante forensische criminologie. Mede als gevolg van rechterlijke dwalingen die  de afgelopen tien jaar in het licht zijn gekomen, is het thema waarheidsvinding ook maatschappelijk sterk in de belangstelling komen te staan. Met name de wijze waarop het onderzoek naar de feiten en de vaststelling daarvan in het strafproces wordt vormgegeven, is zowel binnen als buiten het strafrecht onderwerp van discussie.

Dit deelproject heeft tot doel het identificeren en beantwoorden van fundamentele vragen met betrekking tot de aard en omvang van de strafrechtelijke waarheidsvinding en de validiteit van de daaraan gerelateerde onderzoeksmethoden. Daarbij worden juridische, sociaal wetenschappelijke en technische inzichten met elkaar verweven.

In dit verband liggen de volgende concrete vragen voor.

  • Wat is waarheidsvinding en wat behelst de verplichting om te zoeken naar de waarheid?
  • Zijn de taken en bevoegdheden met het oog daarop effectief en voldoende verantwoord met het op de rechtstatelijke aspecten van inbreuken op vrijheidsrechten van de burger en diens privacy?
  • Hoe wordt de waarheidsvindende taak gepercipieerd en vormgegeven door de actoren in het strafproces, en hoe verhoudt dat zich tot opvattingen over waarheidsvinding in (rechts)politiek en samenleving?
  • Welke ketenfactoren zijn van invloed het proces van waarheidsvinding en de perceptie daarvan? Welke psychologische factoren zijn van invloed het proces van waarheidsvinding en de perceptie daarvan?

De focus in dit onderzoeksproject ligt op alle ketenpartners, die zijn betrokken in de waarheidsvinding, wetgever, politie, openbaar ministerie, deskundigen en rechter. De fundamentele vragen rondom strafrechtelijke waarheidsvinding nopen tot een interdisciplinair georiënteerde benadering waarbij perspectieven vanuit de epistemologie, de rechtspsychologie, de neuropsychiatrie en de retorica/taalwetenschap worden meegenomen. De sterke verbinding van strafrechtelijke waarheidsvinding met de aard van het stelsel van strafvordering (inquisitoir – accusatoir, common law – civil law) noodzaakt tot het verrichten van rechtsvergelijking en tot het meenemen van internationale ontwikkelingen op dit gebied.

In dit deelproject participeren onderzoekers vanuit verschillende disciplines. De onderzoekers binnen dit project zijn ook actief in de praktijk. Zij geven onderwijs over bewijs voor ZM, OM en advocatuur en participeren in diverse leergangen gericht op gerechtelijk deskundigen. Daarnaast maken onderzoekers deel uit van commissies en adviesraden waar hun kennis in een breder maatschappelijk verband wordt benut (NRGD, CEAS/ACAS).

Lopende onderzoeksprojecten

  • Toezeggingen aan getuigen in Nederland en daarbuiten. Een rechtsvergelijkende studie naar de juridische regelingen en operationele praktijk inzake de inzet van toezeggingen aan getuigen ten behoeve van opsporing en vervolging van strafbare feiten.

Dit onderzoek wordt verricht in opdracht van het WODC.
Meer informatie over dit onderzoek op de website van het WODC 

Kernpublicaties

Doorn J. van, Kunst M.J.J., Brands J. & Keijser J.W. de (2020), De rol van slachtoffercompensatie in de publieke waardering van strafoplegging, Tijdschrift voor Criminologie, 62(1): 34-47 

Crijns J.H. & Dubelaar M.J. (2020), Erosion of the right to silence in Dutch criminal justice? In: Eidam L., Lindemann M., Ransiek A. (red.) Interrogation, Confession, and Truth: Comparative Studies in Criminal Procedure. Schriften zum Internationalen und Europäischen Strafrecht, nr. 43 Baden-Baden: Nomos. 123-150. 

Noyon L., Keijser J.W. de & Crijns J.H. (2020), Legitimacy and public opinion: a five-step model, International Journal of Law in Context, 16(4): 390-402.

Mattijssen E.J.A.T., Witteman C.L.M., Berger C.E.H. & Stoel R.D. (2021), Firearm examination: Examiner judgments and computer‐based comparisons, Journal of Forensic Sciences 66(1): 96-111.  

Crijns J.H. (2020), Rechterlijke toetsing van hoge transacties in strafzaken: contracteren onder toezicht. In: Breedveld-de Voogd, C.G.; Castermans, A.G.; Krans, H.B.; Wissink, A. (red.) Sluitertijd – Reflecties op het werk van Jaap Hijma. Deventer: Wolters Kluwer. 389-403.

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.