Onderzoeksproject

Onderwerp: Psychologische factoren bij jeuk en pijn

Aangezien jeuk en pijn zeer belastend kunnen zijn, vooral wanneer mensen chronisch aan (een van) deze symptomen lijden, is het belangrijk te weten door welke factoren deze gewaarwordingen worden beïnvloed. Het wordt steeds duidelijker dat psychologische factoren een belangrijke rol spelen bij het ervaren van jeuk en pijn. Psychologische factoren die jeuk en/of pijn kunnen verergeren zijn waarschijnlijk ook factoren die gebruikt kunnen worden om het proces om te keren, zodat deze sensaties verminderen. Voorbeelden van dergelijke processen zijn het richten van de aandacht versus het uitschakelen van de aandacht, verwachtingen van toename versus afname van jeuk en pijn, negatieve emoties versus positieve emoties, en langdurige vermijdende reacties versus benaderende reacties. Het rechtstreeks vergelijken van jeuk en pijn kan het begrip van beide symptomen bevorderen.

Contact: Antoinette van Laarhoven

Multidisciplinair onderzoek: Deze onderzoekslijn richt zich op het ophelderen van hoe psychofysiologische factoren een rol kunnen spelen in de ervaring van jeuk en pijn, beide sensaties die ons waarschuwen voor mogelijke bedreigingen van ons lichaam. Aan de ene kant proberen we te begrijpen hoe psychofysiologische factoren jeuk en pijn kunnen verergeren, en aan de andere kant hopen we dat dit ons een aangrijpingspunten biedt voor multidisciplinaire interventies.

Belangrijkste focus van dit onderwerp:

Binnen dit thema ligt er een grote nadruk op de cognitieve factoren, maar er is ook aandacht voor affectieve en gedragsfactoren.

Cognitieve factoren
1. Met betrekking tot aandacht bestuderen we bijvoorbeeld of het richten van de aandacht op jeuk en pijn tegenover het afwenden van de aandacht van jeuk en pijn de perceptie ervan kan veranderen, of jeuk- en pijnstimuli de aandacht trekken en hoe de ervaring van jeuk en pijn interfereert met het uitvoeren van een taak (zie het Project van Laarhoven, Attentional processing of itch and pain).
2. Met betrekking tot verwachting wordt onderzocht hoe verwachtingen worden aangeleerd en hoe en in welke mate ze de ervaring van jeuk en pijn kunnen beïnvloeden (zie het onderwerp Placebo).
Met betrekking tot affectieve factoren in jeuk- en pijnperceptie richten we ons bijvoorbeeld op de effecten van negatieve emoties op jeuk en pijn.
De rol van gedragsfactoren wordt onderzocht door bijvoorbeeld jeuken en vermijden van pijn.

Onderzoeksmethoden:

We maken gebruik van verschillende manieren om jeuk en pijn op te wekken, voornamelijk met behulp van quantitative sensory testing (QST) stimuli, zoals histamine-iontoforese of het aanbrengen van koehage om jeuk op te wekken, en elektrische of warmte/koude stimulatie om pijn op te wekken. Ook plaatjes en woorden gerelateerd aan jeuk en pijn worden gebruikt in ons onderzoek, vaak in gedragstaken. We meten hersenactiviteit tijdens de verwerking van jeuk- en pijnprikkels met behulp van elektro-encefalografie (EEG) en doen virtual reality-onderzoek. Uitkomsten zijn onder andere zelfgerapporteerde jeuk en pijn, EEG metingen, oogopslag en reactietijden voor de gedragstaken.

Langetermijndoel:

Uiteindelijk hopen we meer inzicht te krijgen in de gemeenschappelijke en afzonderlijke processen die een rol spelen bij jeuk en pijn, met als doel manieren te vinden om deze processen tegen te gaan en de sensaties te verminderen. Dit is vooral relevant voor mensen die chronisch last hebben van jeuk en pijn, bijvoorbeeld patiënten met een chronische huidaandoening zoals atopische dermatitis of patiënten met reumatoïde artritis of fibromyalgie.