Onderzoeksprogramma
Health Governance
Groeiende gezondheidsverschillen, toenemende zorgkosten, de vergrijzing en het tekort aan zorgpersoneel zijn slechts enkele voorbeelden van uitdagingen waar de gezondheidszorg voor staat, zowel in Nederland als daarbuiten. Deze vraagstukken overstijgen de grenzen van de medische sector en raken aan bredere thema’s zoals maatschappelijke ongelijkheid, participatie en welzijn. Oplossingen vragen daarom om interventies op diverse niveaus (multi-level governance) en over domeinen heen (multi-sectorale aanpak), waarbij kennis uit de geneeskunde wordt gecombineerd met kennis over gedragswetenschappen, data science en governance.
- Contact
- Sander Sandkuyl
Vanuit die visie zijn het Instituut Bestuurskunde en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) een intensieve samenwerking gestart rondom het thema Population Health Governance. De samenwerking in een interdisciplinair team van wetenschappers en clinici waarin expertise over leiderschap, governance en management binnen de zorg en het sociaal domein wordt verbonden staat binnen dit onderzoeksprogramma centraal.
Op deze pagina lees je meer over onze missie, maak je kennis met het team en ontdek je de onderzoekslijnen die we ontwikkelen aan de hand van actuele maatschappelijke opgaven.
Over het programma
De samenwerking in een interdisciplinair team van wetenschappers en clinici waarin expertise over leiderschap, governance en management binnen de zorg en het sociaal domein wordt verbonden staat binnen dit onderzoeksprogramma centraal.
Het onderzoek op het snijvlak van zorg en governance heeft in 2020 een impuls gekregen met de start van het stimuleringsprogramma Population Health. Dit universiteitsbrede stimuleringsprogramma staat voor het bevorderen van gezondheid door middel van innovatieve projecten op het gebied van publiek management en gezondheidszorg om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Naast de samenwerking met het LUMC wordt er binnen en buiten dit stimuleringsprogramma ook samengewerkt met andere disciplines, zoals met prof. Marieke Adriaanse met de leerstoel ‘Gedragsinterventies in Population Health Management’ (FSW/LUMC) en prof. Marco Spruit met de leerstoel ‘Geavanceerde Datawetenschappen in Population Health’ (FNWI/LUMC).
Onderzoek: algemeen
Aan de hand van drie onderzoekslijnen wordt de verbinding tussen zorg, het sociaal domein en bestuur gemaakt. Binnen deze drie onderzoekslijnen wordt onder andere een multi-level benadering gehanteerd. Dat betekent dat we ons richten op vraagstukken op het niveau van het gezondheidszorgstelsel, het niveau van organisaties en netwerken van organisaties, en naar professionals binnen organisaties. Daarnaast werken we aan domein-overstijgende oplossingen door middel van een multi-sectorale aanpak, om van elkaar te leren en daarmee elkaar te versterken.
De drie onderzoekslijnen zijn als volgt gedefinieerd:
- Defining concepts of health systems
- Bridging social and medical policy-approaches
- Leading adaptive healthcare
Het gebruik van concepten is een van de verschillende manieren waarop het zorgstelsel gestuurd kan worden. Concepten zoals Zorg op de Juiste Plek, Value-based healthcare, Zinnige Zorg, Passende zorg gaan uit van een bepaalde manier van denken over de zorg en de inrichting daarvan, en heeft impact op organisaties en haar medewerkers. Binnen deze lijn wordt dan gekeken naar wat concepten in de zorg precies sturen, hoe ze zich ontwikkelen en wat deze concepten betekenen voor de organisatie van de zorg.
Recente publicaties
Kraaijeveld, B; Wieringa, S; Engebretsen, E; Bussemaker, J. (2025). How concepts guide policy: an ethnographic study of the meaning making of ‘appropriate care’ in Dutch healthcare. Social Science & Medicine, volume 379, 118152
Goijaerts, J. (2022). Ambiguous policy paradigms in the Dutch welfare state: A gender-blind mix of social investment and conservative care. Social Politics: International Studies in Gender, State & Society, 29(4), 1403-1424.
Sociale en gezondheidsvraagstukken zijn sterk verweven. Mensen met schulden kampen vaak ook met gezondheidsproblemen en raken verstrikt in versnipperde zorg- en hulpverleningsstructuren. Deze onderzoekslijn richt zich op het versterken van de samenwerking tussen het sociaal en medisch domein en het bestuur – in beleid én uitvoering. Centraal staan de randvoorwaarden voor effectieve samenwerking tussen professionals en publieke managers op verschillende niveaus, de manier waarop sturing op maatwerk in de praktijk vorm krijgt, en hoe duurzame samenwerking gerealiseerd en geborgd kan worden.
Recente publicaties
Schmidt, E., Bernard B., van der Pas S., (2025) Breaking the rules, but for whom? How client characteristics affect frontline professionals’ prosocial rule-breaking behavior, Journal of Public Administration Research and Theory
Schubad M.J., Bernards B.J.T.H., Pas S. van der & Groeneveld S.M. (2024), Factsheet sturingsreis: een onderzoek naar de rol van publieke managers op verschillende hiërarchische niveaus in het sturen op maatwerk. Leiden: Universiteit Leiden.
Schubad M.J., Bernards B.J.T.H., Pas S. van der & Groeneveld S.M. (2024), Factsheet dagboekstudie: een onderzoek naar alledaagse teamfactoren die het leveren van maatwerk stimuleren. Leiden: Universiteit Leiden.
Schubad M.J. (19 november 2024), De sturingsreis. The Hague : Platform O (Institute of Public Administration). [webartikel].
van Heteren, F., Raaphorst, N., Groeneveld, S. M., & Bussemaker, M. (2024). Interprofessional collaboration in fluid teams: an ethnographic study in a Dutch healthcare context. Journal of Interprofessional Care, 1-9.
van Heteren, F., Raaphorst, N. J., & Bussemaker, J. M. (2024). Health promotion roles shaped by professional identity: an ethnographic study in the Netherlands. Health Promotion International, 39(1), daad195.
Visser, E.L., Bernards. B.J.H.T. & Schmidt, E. (2024). Maatwerk onder
maatschappelijke druk. Inleiding tot themanummer. Bestuurskunde 33 (4), 1-12.
Bernards B.J.T.H., Pas S. van der, Schmidt J.E.T. & Bosch E.J. (2023), Factsheet: onderzoek Leeratelier Maatwerk & Regie. Leiden: Leiden University.
Schmidt, E., Schalk, J., Ridder, M., van der Pas, S., Groeneveld, S. & Bussemaker, M. (2022). Collaboration to combat COVID-19: policy responses and best practices in local integrated care settings. Journal of Health Organization and Management. https://doi.org/10.1108/JHOM-03-2021-0102
Toshkov, D., & Mazepus, H. (2022). Does the Election Winner-Loser Gap Extend to Subjective Health and Well-Being? Political Studies Review, 0(0). https://doi.org/10.117/14789299221124735
Bernards B. & Schmidt E. (2021), Regels breken in het belang van de burger. Van rebelse leidinggevende naar rebelse professional?, B en M: tijdschrift voor beleid, politiek en maatschappij 48(2): 156-173.
De afgelopen jaren is steeds duidelijker geworden hoe belangrijk het is om flexibel in te kunnen spelen op veranderende omstandigheden en moeilijk planbare uitkomsten. Beweging naar gezamenlijke besluitvorming, integraal werken, en het centraal stellen van de menselijke maat vraagt om meer adaptiviteit op zowel de korte als lange termijn. Zowel op het niveau van het stelsel, de organisatie en het niveau van de professional wordt gekeken hoe je oog kan blijven houden en in kan blijven spelen op wat nodig is.
Recente publicaties
Goijaerts, J., van der Zwan, N., & Bussemaker, J. (2025). How middle managers perceive and articulate the discrepancy between socio-health service delivery goals and practice. Policy & Politics, 1-20.
Visser, E. L. (2024). Enabling street-level work: minimal structures for customized social services. Public Management Review, 1-18.
Visser, E.L. & van Gelder, J. (2024). Spanningen in street-level leiderschap: Hoe managers sturen op maatwerk en verantwoording. Bestuurskunde 33 (4), 66- 78.