Internationale consortia: de toekomst voor de wetenschap?
Internationale wetenschappelijke consortia zijn steeds belangrijker binnen de wetenschap. Ze staan tegenwoordig vaak centraal bij de aanpak van mondiale vraagstukken op het gebied van gezondheid, milieu en schone energie. Ze kennen echter ook unieke uitdagingen. Om die in kaart te brengen, ontving hoogleraar Science Based Business Simcha Jong een ERC Consolidator Grant van 2 miljoen euro.
Cases
Jong zal met zijn team van drie promovendi en twee postdocs een aantal internationale consortia bestuderen. Eén daarvan is de International Thermonuclear Experimental Reactor, of kortweg ITER: een wereldwijd consortium van meer dan 18 miljard euro, met als doel het bouwen van een nucleaire fusiereactor. Een ander consortium dat Jong gaat onderzoeken is het Human Brain Project van de EU. Dit project van 1 miljard euro maakt met ICT-technieken een model van het brein. Tot slot kijkt Jong naar internationale samenwerkingen rond de data die nieuwe generatie aardobservatiesatellieten van NASA en ESA genereren. Hij zal zich richten op vier uitdagingen bij het organiseren van deze consortia.
Werk coördineren
Internationale consortia zijn zeer complexe organisaties die dikwijls miljarden euro’s kosten. Hun werkzaamheden zijn verspreid over talloze internationale locaties en vergen samenwerking tussen belanghebbenden uit alle lagen van de wetenschap, het beleid, en het bedrijfsleven in verschillende landen. Dit maakt het coördineren van werk binnen deze consortia complex en uitdagend, vertelt Jong, met dikwijls vertragingen en overschrijding van de kosten als gevolg. Jong gaat deze organisatorische coördinatieproblemen vanuit verschillende hoeken bestuderen. Twee van zijn promovendi zullen bijvoorbeeld etnografisch onderzoek doen naar het dagelijks leven binnen consortia.
Nieuwe scheidingslijnen
Jong is ook geïnteresseerd in nieuwe discussiepunten die oplaaien in de wetenschappelijke gemeenschap bij dit soort projecten: Wie bepaalt? Wat zijn de wetenschappelijke agenda’s? Worden er onderzoekers buitengesloten? Volgens Jong hebben de projecten grote impact op de vraag: ‘Wat doen we als wetenschappers?’ Zo noemt hij de vele controversies tijdens de start van het Human Brain Project in 2013: ‘Bepaalde groepen breinwetenschappers zeiden: “Als het project deze richting opgaat, doen wij niet mee.”’ Door middel van een grote survey hoopt Jong te achterhalen wat de opvattingen en ervaringen zijn van verschillende onderzoekers rond consortia.
Politieke en economische aspecten
Ook politiek speelt een belangrijke rol. ‘Dit soort projecten navigeren in een constant veranderend politiek klimaat, met allerlei landen die hun eigen belangen hebben’, zegt Jong. ‘Daarnaast heb je ook nog het economische aspect. Er zijn rijke landen, arme landen; daar zit ook een spanningsveld tussen.’
De wisselwerking met de industrie
Ook bedrijven spelen over het algemeen een belangrijke rol bij internationale consortia. ‘Denk aan de IT-infrastructuur, maar ook aan instrumentatie voor onderzoek’, zegt Jong. Daarnaast zijn bedrijven belangrijk bij het commercialiseren van nieuwe technologieën. ‘Daarin heeft het bedrijfsleven veel expertise, die consortia nodig hebben.’ Om de dynamiek tussen commerciële en academische belangen binnen internationale consortia beter in kaart te brengen, zal Jong een aantal van deze samenwerkingen bestuderen.
Verwachtingen van de resultaten
Jong verwacht met zijn project in beeld te brengen hoe internationale consortia deze uitdagingen te lijf kunnen gaan. ‘Daarnaast denk ik dat dit project meer duidelijkheid zal geven over voor wat soort projecten consortia een toegevoegde waarde hebben, en bij welke projecten het waarschijnlijk beter is om onderzoek op één locatie te doen.’ Verder verwacht hij veel output in de vorm van papers en workshops. Over het belang van dit onderzoek is Jong duidelijk: ‘Deze consortia worden steeds belangrijker. Ondanks de huidige tijdsgeest, is er over het algemeen een sterk maatschappelijk draagvlak voor meer internationale samenwerking in de wetenschap. Problemen zoals vertragingen en kostenoverschrijdingen rond internationale consortia dreigen dit echter te ondermijnen. Daarom is dit project van groot belang’, sluit hij af.
Simcha Jong heeft een interdisciplinair, internationaal profiel dat goed aansluit bij het karakter van dit project. Hij is een sociale wetenschapper, maar werkt vaak samen met onderzoekers uit de natuurwetenschappen en de medische kant. Daarnaast maakt hij internationaal carrière: hij doceerde onder andere aan de UCL School of Management, the Harvard School of Public Health en nu in Leiden als hoogleraar en director van Science Based Business aan de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen.