Marie Curie Trainingsnetwerk voor Instituut Biologie Leiden

01 november 2011

Dr. Annemarie H. Meijer van het Instituut Biologie Leiden gaat een nieuw Marie Curie trainingsnetwerk coördineren dat 3,7 miljoen subsidie ontvangt van de Europese Commissie. Het vierjarige project begint in januari 2012 en heet: “FishForPharma: Training Network on Zebrafish Infection Models for Pharmaceutical Screens”.

Zebravis als Model voor Infectieziekten

Infectieziekten vormen nog altijd een ernstige bedreiging voor de gezondheid en het welzijn van miljoenen mensen. Infecties worden veroorzaakt door pathogene micro-organismen die tijdens de evolutie ingewikkelde strategieën hebben ontwikkeld om de afweermechanismen van hun gastheer te omzeilen. Voor de strijd tegen infectieziekten is het van groot belang om de mechanismen die een rol spelen bij de interacties tussen ziekteverwekkers en hun gastheer beter te leren begrijpen. Ook is het zeer urgent dat er nieuwe antimicrobiële stoffen ontdekt worden om infectieziekten te bestrijden. De zebravis is een veelbelovend model voor het onderzoek naar infectieziekten. Zebravisembryo’s bezitten al in het begin van hun ontwikkeling een aangeboren immuunsysteem. Het feit dat de embryo’s optisch transparant zijn, maakt ze bij uitstek geschikt voor het bestuderen van de ontwikkeling van het immuunsysteem en ziekteprocessen. De onderzoekers van FishForPharma willen zebravismodellen voor bacteriële, virale en parasitaire infecties verder ontwikkelen en toepassen voor het screenen van nieuwe antimicrobiële stoffen.

Opname van rood fluorescente Salmonella typhimurium bacteriën door groen fluorescent gelabelde immuuncellen in een zebravisembryo (foto door Erica Benard)

Screening van antimicrobiële stoffen met behulp van de zebravis

Een samenwerkingsverband tussen het Instituut Biologie Leiden en het spin-off bedrijf ZF-Screens BV heeft recentelijk geresulteerd in een nieuw robotsysteem waarmee zebravisembryo’s automatisch met micro-organismen geïnjecteerd kunnen worden. Dit systeem maakt het mogelijk om op grote schaal de werking van nieuwe medicijnen tegen infectieziekten te testen in zebravisembryo’s, zoals de onderzoekers hebben laten zien met een zebravismodel voor tuberculose (Carvalho et al, 2011, PlosOne). In FishForPharma willen we de technologie verder optimaliseren en uitbreiden naar andere infectieziekten.

5 dagen oude zebravislarve met groen fluorescente bloedvaten en een infectie met rood fluorescente Mycobacterium marinum bacteriën, die op dag 1 waren geïnjecteerd met de recent ontwikkelde injectierobot (foto door Ralph Carvalho, PlosOne, 2011)