Zo word je een betere buur voor de natuur om je heen

De natuur om ons heen proberen te begrijpen. Dat is de drijfveer van Sebastiaan Grosscurt. ‘Natuur speelt een centrale rol in onze samenleving, maar dat hebben we niet altijd door of we willen het niet zien.’  

‘Als onderzoeker probeer ik mijn honger naar nieuwe ontdekkingen over de natuur te stillen. Puzzels leggen en steeds meer te weten komen over de natuur. Ik vind dat de natuur een centralere rol in onze samenleving moet spelen. Daar wil ik op verschillende manieren aan bijdragen. Door onderzoek te doen en door verhalen te schrijven. Want naast wetenschapper ben ik freelance journalist. Natuur speelt een centrale rol in ons leven, maar dat hebben we niet door of we willen het niet zien.’    

Wat is de invloed van licht en geluid?

De gedragsecoloog heeft op acht plekken in Den Haag (en andere steden in de Randstad) onderzoek gedaan naar het stapeleffect van licht en geluid op meerkoeten. Welke geluiden maken ze, wanneer maken ze geluid en wat is de rol van licht- en geluidsvervuiling daarbij? Sebastiaan: ‘Zijn meerkoeten in de nacht actiever doordat ze wakker worden gehouden door geluid van het verkeer? Worden ze wakker gehouden omdat ze hun nest onder een lantaarnpaal hebben gebouwd? Of is het een optelsom van die twee?’  

Sebastiaan zoekt naar een ideale mix van locaties in Den Haag. Plekken zonder licht en zonder geluid, plekken waar nauwelijks licht is, maar wel geluid. Een plek met alleen licht en geen geluid. En plekken waar je allebei hebt. ‘Heel veel nachten heb ik door Den Haag gestruind om microfoons neer te zetten en lichtmetingen te doen. Bijvoorbeeld bij Landgoed Clingendael, de Koekamp, Escamplaan en Park Meer en Bos.’   

Ideale stad voor dit onderzoek

Den Haag is de perfecte stad voor het onderzoek van Sebastiaan. ‘Het is een uitgestrekte stad waar je alles kan vinden. Plekken met relatieve rust, donkere plekken, maar ook een stad met veel ruimte waardoor je de meerkoet overal tegenkomt. Ik wilde het onderzoek ook in Rotterdam doen, maar dat lukte niet. Er waren geen stille plekken te vinden.’  

En waarom de meerkoet? ‘Omdat het een vogel is die zich als geen ander heeft aangepast aan de stad. Ze bouwen hun nesten overal, in het licht, op rustige plekken. Ik wist dus zeker dat ik onder elke omstandigheid een meerkoetennest voor het onderzoek zou vinden.’ 

Verbondenheid tussen mens en dier

Waarom is dit onderzoek belangrijk? ‘Ik wil de verbondenheid tussen mens en dier laten zien. Het leven van de meerkoet in de sloot staat niet los van jouw leven op straat. Elk geluid dat we maken, elk licht dat we aandoen heeft effect op de dieren om ons heen. We delen de stad samen en dan is het goed om de verbondenheid te snappen.’  

Voor beleidsmakers en ontwikkelaars in de stad is het onderzoek ook belangrijk. Hoe beperk je licht- en geluidsoverlast in de stad en zorg je goed voor de natuur? ‘Neem bijvoorbeeld de typische Haagse Berlage-lantaarnpalen die aan alle kanten licht schijnen. Mooi om te zien, maar hierdoor zitten ook planten en dieren in het licht.’ 

Mag het licht uit?

Er is nog een wereld te winnen, zegt de ecoloog. ‘Waarom branden al die lichten van winkels en kantoorpanden ’s avonds en ’s nachts? Het is verspilling van energie en mens en dier slapen er slechter van. Dit kan je doortrekken naar thuis. Kijk eens in jouw tuin of huis of je licht daar nodig is. Licht heeft een grote impact op jouw gezondheid en het leven van dieren. Zo word je een betere buur voor de natuur om je heen.' 

• 

• 

• 

• 

Tekst: Margriet van der Zee
Fotografie: Wilke Geurds