Veredelingsbedrijf Rijk Zwaan bezoekt W&N
Splinternieuwe technieken om erfelijke informatie in kaart te brengen en er gerichte veranderingen in aan te brengen, maar ook de bruikbaarheid van big data in veredelingsonderzoek. Daaruit bestond het programma voor een delegatie van groenteveredelingsbedrijf Rijk Zwaan, die op woensdag 29 maart de faculteit W&N bezocht.
Leids burgmeester Henri Lenferink, rector magnificus Carel Stolker en W&N-decaan Geert de Snoo ontvingen de bezoekers. Het bezoek vloeide voort uit een eerder bezoek van een Leidse delegatie aan Rijk Zwaan in Fijnaart (Noord-Brabant) in augustus. Een van de organisatoren is Remko Offringa, hoogleraar Ontwikkelingsgenetica van planten bij het Instituut Biologie Leiden (IBL). Dat instituut heeft al een jarenlange wetenschappelijke samenwerking met het veredelingsbedrijf, licht hij toe. ‘Met deze bezoeken hopen we die samenwerking meer body te gaan geven en uit te bouwen.’
Big data
De Leidse biologie-expertise is al goed bekend bij het bedrijf, aldus Offringa; de bezoekers kwamen dan ook hun licht opsteken over wat de universiteit nog meer aan onderzoek te bieden heeft. Offringa: ‘We hebben bijvoorbeeld NeCEN bezocht, wat een unieke nationale faciliteit voor elektronennanoscopie is. Verder zijn de mensen van Rijk Zwaan geïnteresseerd in big data, onder andere in geautomatiseerde high-throughputanalyse van microscopische beelden en het gebruik daarvoor bij het veredelingsproces. Daarover vertelde Fons Verbeek van ons informatica-instituut LIACS.’ Rijk Zwaan toonde veel interesse in de Leidse expertise op dit gebied, onder andere opgedaan met onderzoek aan zebravis.
Erfelijke kaart van de tulp
Daarnaast stond een aantal doorbraken in Leids onderzoek op het programma die mogelijk ook interessant zijn voor de veredelaars. Zo vertelde bio-informaticus Christiaan Henkel over nanopore sequencing. Met deze nieuwe techniek is het mogelijk complexe genomen – totaalpaketten van erfelijke informatie – in kaart te brengen. Hierdoor hopen wetenschappers nu bijvoorbeeld het genoom van de tulp te beschrijven, wat tot voor kort niet mogelijk was. Rijk Zwaan gebruikt deze nieuwe technologie zelf ook al, maar toonde zich zeer geïnteresseerd in de manier waarop Henkel de gegevens die uit de nanopore sequencer komen analyseert. De partijen waren het erover eens dat een nauwere samenwerking tussen Henkel en de bioinformatici van Rijk Zwaan de toepassing van deze technologie in een stroomversnelling zal brengen.
Precieze genetische veranderingen
Onderzoekster Sylvia de Pater van het IBL presenteerde een andere nieuwe techniek die mogelijk nuttig is voor veredelaars: het CRISPR/Cas-systeem. Deze methode maakt het mogelijk heel gericht kleine veranderingen in erfelijk materiaal aan te brengen. Offringa: ‘Er wordt bijvoorbeeld al gekeken of het mogelijk is daarmee erfelijke humane ziektes te behandelen. Wij onderzoeken hoe we deze techniek kunnen inzetten bij planten.’ CRISPR/Cas zou veel sneller tot verbeterde plantenrassen kunnen leiden dan klassieke veredeling. Ook maakt de techniek het mogelijk gericht één eigenschap in een plant te veranderen, wat bij klassieke veredeling veel moeilijker is.
Gastcollege voor eerstejaars
Tot slot zijn bedrijven voor de universiteit waardevol omdat ze mogelijke werkgevers zijn voor afgestudeerde studenten, vertelt Offringa, tevens onderwijsdirecteur van de Masteropleiding Biologie. ‘Onze studenten krijgen een hele brede biologieopleiding en zijn daarom heel interessant voor die arbeidsmarkt. Wat mij betreft komt er tijdens het eerstejaarsvak genetica één of meerdere gastcollege’s van een van Rijk Zwaan-onderzoekers.’ Er is afgesproken dat dit nog komend studiejaar gerealiseerd zal worden. Daarnaast zal Rijk Zwaan een bijdrage leveren in de Masterfase van de Biologie-opleiding.