Ko Willems van Dijk is hoogleraar bij de afdelingen Humane Genetica en Interne Geneeskunde, sectie Endocrinologie. Hij is voorzitter van de wetenschapscommissie van de afdeling Humane Genetica en lid van de executive board van de Nederlandse Epidemiologie van Obesitas (NEO) studie.

Meer informatie over Ko Willems van Dijk

Genetica en systeembiologie van het metabool syndroom

Het aantal mensen met overgewicht en obesitas in Nederland neemt nog steeds toe. Deze mensen hebben een aanzienlijk hogere kans op de ontwikkeling van type 2 diabetes, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Deze ziekten hebben grote gevolgen voor de kwaliteit van leven van patiënten. Overgewicht is met name een risico op ziekte wanneer dit samengaat met andere risicofactoren zoals hoge bloeddruk of verhoogd bloedsuiker. Deze combinatie van risicofactoren wordt het metabool syndroom genoemd. Zowel erfelijke aanleg als de omgeving (voeding en levensstijl) spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het metabool syndroom en het risico op ziekte. Metabool syndroom is een aandoening waarbij het hele biologische systeem betrokken is. Dit vereist een brede “systeembiologische” aanpak om inzicht te krijgen in preventie en behandeling van metabool syndroom en daarmee samenhangende ziekten. Het onderzoek van Ko Willems van Dijk sluit aan bij meerdere specifieke vragen in de route “Gezondheidszorg- onderzoek, preventie en behandeling” van de Nationale Wetenschaps Agenda.

Wetenschappelijke carrière

Ko Willems van Dijk heeft zijn opleiding tot ingenieur in de Moleculaire Wetenschappen en Biotechnologie (1988) gedaan aan de Wageningen Universiteit en Research (WUR) in Wageningen. Aansluitend heeft hij zijn promotie onderzoek gedaan bij afdeling Pathologie van de Universiteit van Washington in Seattle, Verenigde Staten. De titel van zijn proefschrift (1992) is: “Chromosomal organization of the human VH locus and mapping of VH gene segments comprising the developmentally expressed repertoire”. Daarna is hij onderzoek gaan doen bij de afdeling Humane Genetica van het Leids Universitair Medisch Centrum. In 2012 is hij bij deze afdeling benoemd tot hoogleraar, met een gedeelde aanstelling bij de afdeling Geneeskunde, divisie Endocrinologie. Hij heeft meer dan 200 publicaties op zijn naam staan.

Zijn fascinatie is het samenspel tussen genen en omgeving bij het ontstaan van overgewicht en daarmee samenhangende ziektes. Het ontstaan van ziekte in de mens is de leidraad waarmee mechanismen en “pathways” in cel- en muismodellen onderzocht worden. Vice versa vormt inzicht in deze cel- en muismodellen de basis voor het ontwikkelen van nieuwe preventie- en behandelmethoden. De complexiteit van de interacties, waarbij per definitie meerdere organen en systemen betrokken zijn, vereist een geïntegreerde “systeembiologische” aanpak. Met behulp van zowel statistische als wiskundige methoden worden deze complexe interacties in kaart gebracht.

Prijzen en eervolle benoemingen

Voor zijn promotieonderzoek kreeg Ko Willems van Dijk een fellowship van de March of Dimes Birth Defects Foundation (1989). In 1994 werd hij benoemd als fellow op het Moleculaire Cardiologie Programma van de Nederlandse Hartstichting en in 2012 won hij samen met professor Eric Stroes van het AMC een Rembrandt Research Award.