Wetenschappers pleiten voor heranalyse kankerrisico’s van bestrijdingsmiddelen
In de media
De discussie over statistische toetsing bij de beoordeling van bestrijdingsmiddelen, zoals glyfosaat, heeft een belangrijke wending genomen, meldt Trouw. De publieke discussie over de pesticidenbeoordeling is aangewakkerd door onderzoeksprogramma Zembla. Hoogleraar Milieubiologie Geert de Snoo bekritiseert deze rekenmethode in het Trouw-artikel.
Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen (Ctgb) geeft toe jarenlang verkeerde statistiek te hebben gebruikt bij het testen op kankerrisico's. Het Ctgb gebruikte een dubbelzijdige test die ook naar geneeskundige effecten keek. De Snoo noemde dit ‘slechte statistiek en slechte wetenschap’ waardoor mogelijk kankerverwekkende effecten zijn gemist. Het Ctgb wil nu met het RIVM de Europese richtlijnen aanscherpen, maar ziet geen reden om eerdere beoordelingen te herzien.
De oproep van wetenschappers, waaronder De Snoo, Martina Vijver, Marco Visser en Maarten van ‘t Zelfde: heranalyseer de data met een eenzijdige toetsing. Dit vereist geen nieuw onderzoek, slechts rekencapaciteit — en levert scherpere en eerlijkere resultaten op. In combinatie met data uit de Bestrijdingsmiddelenatlas en postregistratiemonitoring zullen deze stappen grote impact op de bescherming van mens en milieu hebben.
Toetsen van bestrijdingsmiddelen
Bij een eenzijdige toets bekijk je alleen of een effect in één specifieke richting voorkomt (bijvoorbeeld of een middel meer schade veroorzaakt).
Een tweezijdige toets kijkt naar afwijkingen in beide richtingen, dus zowel of iets meer of minder effect heeft dan verwacht — maar vereist sterkere bewijslast om een effect aan te tonen in één richting. De huidige toetsingen door het Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen) zijn gedaan op tweezijdige toetsing, terwijl de impact van pesticiden maar één richting op kan gaan (dus eenzijdige toetsing vereist). Daarnaast gaat het testen met een tweezijdige toets gepaard met het minimaliseren van het risico op fout-positieve resultaten (type I-fout), wat vooral gunstig is voor de industrie. Tegelijkertijd verhoogt dit het risico op fout-negatieve uitkomsten (type II-fout), waardoor mogelijk kankerverwekkende effecten bij mensen over het hoofd worden gezien. Deze keuze is daarmee niet alleen wetenschappelijk, maar ook ethisch van aard.
Lees het volledige artikel op de website van Trouw. Het nieuws verscheen ook op de website van Joop. Trouw schreef daarnaast ook een commentaar over het nieuws. Cartoonist Lodewijk Koster maakte er een cartoon over.