Kleine wetenschappers, grote ontdekkingen
Summerschool Junior beeld: ICLON Universiteit Leiden
Mummies, DNA, biomimicry en dit jaar voor het eerst gebarentaal. Het kwam allemaal aan de orde tijdens de Summerschool Junior 2025. Nieuwsgierige basisschoolleerlingen doken vijf dagen lang in de wereld van wetenschap. Met interactieve colleges, echte experimenten en creatieve opdrachten was het programma dit jaar gevarieerder dan ooit.
Een vliegende start met het gekke brein
De week startte met een kindercollege voor alle deelnemers en ouders, broertjes, zusjes en begeleiders, over het brein en motivatie door prof.dr. Anna van Duijvenvoorde (hoogleraar Ontwikkelingspsychologie). Hoeveel van je hersenen gebruik je als je alleen al je telefoon oppakt? Veel meer dan je denkt, want namelijk driekwart van je brein is dan al verbonden en aan. De kinderen leerden ook over hoe je brein je soms voor de gek houdt.
Daarna maakten de kinderen kennis met perspectiefgericht onderwijs en leerden spelenderwijs hoe je op verschillende manieren naar een onderwerp kunt kijken. Dat deden ze via actieve minigames in kleine groepjes met vrolijke namen als ‘De drie badeendjes’, ‘Maiskolfjes’ en ‘Power panda’s’. Meteen een mooie manier om elkaar wat beter te leren kennen. De kinderen sloten de dag af met het maken van groepsposters en het presenteren hiervan aan elkaar.
Gebarentaalkunde
Nieuw in het programma dit jaar was gebarentaalkunde. Hierbij leerden de kinderen hoe je met je handen kunt spreken. Het college begon met een toepasselijk voorbeeld van gebaren voor de zomer met woorden zoals vakantie, zonnebril en ijsje. De kinderen vonden het fantastisch dat ze hun naam leerden spellen en ontdekten dat een klein verschil in een gebaar al een heel andere betekenis kan geven. ‘Ik kan het niet zo snel als zij het kan’ en ‘Moet je zien wat zij doet’ riep een deelnemer wanhopig. Maar met wat oefening ging het best soepel en lieten de kinderen vol enthousiasme thuis zien wat ze geleerd hadden.
DNA uit aardbeien isoleren
Veel kinderen vonden het DNA uit een aardbei isoleren onder begeleiding van studenten Biologie van de Universiteit Leiden toch echt wel de leukste activiteit van de week. Een van hen wist op vrijdagochtend nog precies uit te leggen wat alle stappen waren om het proefje zo thuis te kunnen herhalen. ‘DNA is als een groot boek dat in je cellen zit en vertelt wie je bent. Alsof je lijf uit allemaal boeken bestaat.’
Daarna was het tijd voor het Rijkmuseum van Oudheden waar de kinderen mummiekisten, geurpotjes en zelfs echte mummies bekeken. Ze dachten na over lastige vragen zoals: ‘Moeten we overleden mensen tentoonstellen in een museum?' De kinderen waren kritisch, nieuwsgierig en betrokken, waarbij een deelnemer opmerkte dat dit misschien niet het tweede leven is waar ze op hadden gehoopt.
Planten, planeten en parachutes
Op donderdag bezochten de kinderen de Hortus botanicus Leiden. Daar leerden ze, onder begeleiding van Thal Jonas, over biomimicry en hoe de natuur ons inspireert en hoe we dat kunnen nabootsen. Denk aan paardenbloemzaadjes die lijken op parachutes, of bladeren waar vuil vanzelf afglijdt, goed bruikbaar voor verf in operatiekamers. In de tentoonstelling ‘Planten en Planeten’ maakten de kinderen een reis door de geschiedenis en de toekomst van het leven op aarde. Ze bekeken zaden, het grootste en kleinste zaadje ter wereld, microscopen, telescopen en kevers met een 3D-bril op.
Recht op water
Mr.dr. Maria de Kruijf (universitair docent) begon de laatste dag met een kindercollege over het recht op schoon drinkwater. Gemiddeld gebruiken we in Nederland 129 liter per persoon. Maar wat als ouders de rekening niet meer kunnen betalen en er wonen kinderen in huis? De Kruijf ging hierover met de kinderen in gesprek. Moet de overheid hier ingrijpen en zorgen dat een watervoorzieningsbedrijf het water niet afsluit? Je hebt water nodig voor onder andere het wassen van kleding, douchen, drinken en koken. Hoe moet dit zonder water? De kinderen vonden eigenlijk allemaal dat dit niet zomaar kan. Kinderen hebben recht op water als basisvoorziening.
De deelnemers sloten de week af met een 'postercongres'. In twee- of drietallen maakten ze kleurrijke posters over wat ze geleerd hadden. Met knippen, tekenen, veel creativiteit en zelfs quizvragen in hun poster presenteerden ze hun week aan ouders, broertjes, zusjes en begeleiders Sommigen waren wat zenuwachtig, maar stonden uiteindelijk vol trots te vertellen over hun belevenissen die week.
Na ontvangst van een certificaat van deelname en een afsluiting met een drankje en een hapje kon de zomervakantie voor alle kinderen dan echt beginnen!
De Summerschool Junior is een jaarlijks initiatief van het ICLON Universiteit Leiden, georganiseerd door het Wetenschapsknooppunt Leiden. Houd deze pagina in de gaten voor de volgende editie of volg het ICLON op LinkedIn.
'Hij hield niet op met vertellen wat hij allemaal had gedaan. Hij zei zelfs dat hij in vijf dagen meer had geleerd dan in een jaar op school.'
'Wat een prachtig programma! Mijn dochter voelde zich echt gezien en vond alles gevarieerd, gezellig en leerzaam.'
'Mijn zoon ging elke dag met groot plezier naar Leiden. Hij heeft kennis gemaakt met diverse onderwerpen waar hij normaal gesproken anders nog geen weet van had gehad.'
'Voor de kinderen was het helemaal echt door een prachtig universiteitsgebouw, echte wetenschappers en een diploma dat is ondertekend door de rector magnificus.'