Kan kijken naar kunst je een betere arts maken? Ontdek het tijdens de honoursclass ‘Kijken is de (Genees)kunst
Wat hebben kunst en geneeskunde met elkaar gemeen? Best veel. Artsen die zich verdiepen in het kijken naar kunst, trainen onbewust hun observatievermogen. Door deze ‘training’ kunnen ze problemen bij patiënten beter opmerken. “Bij zorg gaat het vaak om details”, vertelt Stella Werkman.
Stella is een masterstudent Geneeskunde. Afgelopen jaar was zij een van de 15 deelnemers aan de eerste editie van de Honours Class ‘Kijken is de (Genees)kunst’ in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). In deze 12 weken durende cursus verdiepten 15 deelnemers zich in wat kunst doet met patiënten en medewerkers.
Een goede arts observeert
Volgens Stella kan kijken naar kunst je een betere arts maken. “Zorg draait om details. Vooral als beginnend arts moet je je eigen observatievermogen goed trainen”, legt ze uit. Als voorbeeld noemt ze een praktijksituatie. “Vanochtend zag ik samen met een arts een patiënt. De arts merkte direct op dat de patiënt een spuugzakje bij zich had en vroeg daarom of hij zich misselijk voelde. Dit was inderdaad het geval, en zulke informatie helpt om een goed beleid voor de patiënt te maken"
Functie van kunst
De honoursclass draagt goed bij aan het opmerken van details. Je leert niet alleen om op verschillende manieren te kijken naar kunst, ook is er aandacht voor de functie die kunst kan innemen. In de cursus is er bijvoorbeeld veel aandacht voor ‘healing environment’. Dit is een omgeving waarin patiënten tot rust kunnen komen en minder stress van hun ziekte ervaren. “Bij Geneeskunde kijk je vaak heel gedetailleerd naar de ziekte van een patiënt”, weet Stella. “Deze cursus heeft mij geleerd dat er meerdere manieren zijn om patiënten te helpen. Bijvoorbeeld door het creëren van een omgeving waarin ze steun en herkenning kunnen vinden.”
Controverse
Het creëren van zo’n omgeving is makkelijker gezegd dan gedaan. Iedereen kijkt anders tegen kunst aan, waardoor er ook wrijving kan ontstaan. “Als onderdeel van de honoursclass ben ik vorig jaar bij een kunstenaar op bezoek geweest, die een kunstwerk had gemaakt voor een polikliniek borstkanker”, vertelt Stella. “Het schilderij, een donkere omgeving met sterren, was best duister. Medewerkers van de afdeling wilden het kunstwerk daarom in eerste instantie niet hebben. Het zou veel te deprimerend zijn voor patiënten met borstkanker.”
Het kunstwerk bleef uiteindelijk toch hangen. Achteraf bleek zelf dat veel patiënten het kunstwerk als prettig ervaarden. “Ze vonden er rust en troost in. Kunst hoeft helemaal niet altijd vrolijk te zijn, zolang het maar op de juiste plek hangt.”
Meld je aan voor de honoursclass
Het honoursonderwijs van de Universiteit Leiden is kleinschalig, uitdagend en vernieuwend onderwijs dat studenten naast hun reguliere studie volgen. De Honours class ‘Kijken is de (genees)kunst’ is onderdeel van het Honours college, maar staat open voor alle bachelorstudenten die zich naast hun reguliere studie eenmalig willen verdiepen in de (genees)kunst.
Wil jij ook meer weten over de functie van kunst in een ziekenhuisomgeving? Er zijn nog plekken beschikbaar voor de volgende editie van de honoursclass, die op 4 februari 2021 van start gaat. Aanmelden kan via de website van Honours College.