Aangenaam kennis te maken Helen Duffy
Op 13 maart spreekt hoogleraar Internationaal Humanitair Recht Helen Duffy haar oratie uit. Haar onderzoek – en het merendeel van haar onderwijs – richt zich op de vraag hoe de verschillende gebieden van internationaal recht op elkaar van toepassing zijn en met elkaar in verband staan.
Wat is uw functie binnen de Universiteit Leiden in Den Haag?
'Als parttime academicus en mensenrechtenadvocaat voor de rest van de tijd, ben ik vooral geïnteresseerd in de vraag hoe het soms gecompliceerde normatieve kader wordt uitgevoerd, en hoe degenen die het meest worden geraakt het recht in de praktijk kunnen gebruiken. Ik probeer die combinatie van theorie en praktijk ook toe te passen in de twee vakken die ik geef bij het Grotius Centre for International Legal Studies in Den Haag - één over Terrorisme, Mensenrechten en Internationaal Humanitair Recht in het Masterprogramma, en de andere over de Internationale Bescherming van Mensenrechten in het Masterprogramma voor gevorderden.'
Wat houdt het in om een mensenrechtenadvocaat te zijn?
'Ik heb een eigen praktijk in Den Haag: ‘Human Rights in Practice’. De praktijk richt zich op internationaal recht en opereert internationaal. Ik houd me voornamelijk bezig met het strategisch procederen over mensenrechten, door het vertegenwoordigen van slachtoffers of door het indienen van amicus interventies in mensenrechtenzaken. Deze zaken worden meestal aanhangig gemaakt bij internationale of regionale gerechtshoven, zoals het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, het Inter-Amerikaans of Afrikaans Hof of Commissie voor de Rechten van de Mens, of bij sub regionale gerechtshoven, maar ze kunnen ook dienen bij nationale gerechtshoven, waar internationale en vergelijkende argumenten steeds vaker relevant zijn. Het idee is om een stem aan de slachtoffers te geven en om schadevergoeding veilig te stellen, maar ook - voor zover dat mogelijk is –om de standaard van mensenrechten, het mensenrechtensysteem en het mensenrechtenlandschap in bredere zin te beïnvloeden door het procederen - vandaar de term ‘strategisch’!'
Kunt u wat voorbeelden geven van uw rechtszaken?
'Voorbeelden van de zaken waar ik nu mee bezig ben zijn zaken tegen Europese staten die medeplichtig zijn aan het uitlevering en martelingsprogramma van de CIA, een zaak namens de Spaanse rechter Baltasar Garzon, vervolgd wegens zijn interpretatie van het recht, een zaak over verantwoordingsnormen bij het Turks Constitutioneel Hof, en een slavernijzaak tegen Brazilië bij het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens. '
Is er een link tussen de praktijk en uw werk bij het Grotius Centre in Den Haag?
'Absoluut. Er zijn veel synergiën tussen het academisch werk en de mensenrechtenpraktijk op dagelijks niveau – het onderzoek en onderwijs informeert de praktijk en vice versa. Soms is het onderzoek en het schrijven rechtstreeks verbonden met het procederen, zoals het werk dat ik op dit moment doe over de impact van strategisch procederen voor mensenrechten. Tegelijkertijd tracht ik in bij het procederen zwakheden aan de kaak te stellen, die deels door academische analyse aan het licht zijn gekomen. Voor mij zijn de twee eigenlijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. Soms verrichten studenten ook onderzoek ter ondersteuning van het pro bono werk van Human Rights in Practice, hetgeen ze praktische ervaring oplevert, en inzicht in de beloningen en vele frustraties van het procederen voor mensenrechten.'
'Het bouwen van bruggen tussen theorie en praktijk is echt in overeenstemming met de ethos van de Haagse afdeling van de rechtenfaculteit. Dat vind ik ook het meest opwindende aan mijn werkplek in Den Haag. Afgezien van het nieuwe gebouw en het Barista Café bij de ingang natuurlijk.'