Universiteit Leiden partner in onderzoek naar handschrift- en beeldherkenning
Het Leiden Centre of Data Science en het Leiden Institute of Advanced Computer Science nemen deel aan een consortium dat met geld van NWO onderzoek doet naar het digitaal beschikbaar maken van handgeschreven en geïllustreerde archieven.
Complexe inhoud ontcijferen
Veel handgeschreven en geïllustreerde archieven bevatten een schat aan informatie, maar worden weinig bestudeerd vanwege hun complexe en door computers moeilijk te ontcijferen inhoud. Het doel van het project Making Sense of Illustrated Handwritten Archives is een digitale omgeving te ontwikkelen die hier een oplossing voor biedt, en die de heterogene inhoud van de archieven verbindt met andere digitale bronnen. Het archief van de Natuurkundige Commissie, een van de topcollecties van Naturalis Biodiversity Center in Leiden, staat centraal in het project. Dit handgeschreven archief bevat een rijke, geïllustreerde beschrijving van de natuur, cultuur en economie in de Indonesische Archipel (1820-1850).
Inzet van diverse systemen
De onderzoekers in het project - computerwetenschappers, wetenschapshistorici en erfgoedprofessionals - zullen gebruikmaken van een geavanceerd systeem voor handschrift- en beeldherkenning (Monk), aangevuld met contextuele informatie over diersoorten, plaatsnamen en habitats. De taxonomische expertise van Naturalis, in combinatie met kennis over wetenschapsgeschiedenis, wordt gebruikt om het systeem verder te verfijnen. Vervolgens zal Uitgeverij Brill het in het project ontwikkelde systeem aanbieden als online service voor de erfgoedsector, als versterking van zijn digital humanities-profiel. Zowel curatoren van handgeschreven archieven als onderzoekers die deze collecties willen bestuderen profiteren hiervan.
Expertises bij elkaar brengen
In het project, dat vier jaar loopt, worden twee aio’s in de computerwetenschap aangesteld (Leiden, Groningen), een postdoc in de wetenschapsgeschiedenis (Twente) en een specialist in 19e-eeuwse taxonomie en natuurhistorie (Naturalis). ‘Het unieke archief van de Natuurkundige Commissie biedt een prachtige kans om de expertise van verschillende universiteiten en wetenschapsgebieden bij elkaar te brengen’, zegt Michiel Thijssen, senior acquisitions editor bij Brill. ‘De technologieën die in dit project worden ontwikkeld betekenen een grote stap voorwaarts voor de manier waarop onderzoekers gearchiveerd cultureel erfgoed kunnen bestuderen.’
Gezamenlijke projectaanvraag
De aanvraag voor het project werd gezamenlijk ingediend door:
• Leiden Centre of Data Science (Universiteit Leiden)
• Leiden Institute of Advanced Computer Studies (Universiteit Leiden)
• Naturalis Biodiversity Center
• Artificial Intelligence and Cognitive Engineering (Rijksuniversiteit Groningen)
• Science, Technology, and Policy Studies (Universiteit Twente)
• Uitgeverij Brill (als partner uit de creatieve industrie)
Hoofdaanvrager is prof.dr. Jaap van den Herik, hoogleraar Recht en Informatica aan de Universiteit Leiden. NWO heeft het project 626.000 euro toegekend vanuit het programma Creatieve Industrie; daarnaast investeert Brill 268.000 euro (deels in cash en deels in natura).
Afbeeldingen: Naturalis Biodiversity Center, Archief van de Natuurkundige Commissie voor Nederlands-Indië.