Waarom afhandeling kinderopvangtoeslagenaffaire zó stroef verloopt
In de media beeld: Megan Watson via Unsplash
Gedupeerden krijgen weinig duidelijkheid over hun schadevergoeding in de toeslagenaffaire. Ymre Schuurmans, hoogleraar Staats- en Bestuursrecht, stelt in gesprek met NPO Radio1 dat het vooral misgaat door de complexiteit en onduidelijkheid over wie recht heeft op welke compensatie.
Schuurmans beantwoordde in de uitzending van Spraakmakers vragen van luisteraars over de hersteloperatie. Zij werkte als wetenschapper mee aan de reflectie van de Raad van State en het onderzoek van de Parlementaire Enquete Commissie. Volgens haar zorgen de verschillende schaderegelingen – van de oorspronkelijke Catshuis‑regeling tot het nieuwste digitale loket – voor verwarring en ongelijkheid. ‘Het is heel moeilijk om te begrijpen voor welke regeling je moet kiezen, wat daar de consequenties van zijn en het is ook moeilijk om te zien of je nou op een gelijke wijze je schade vergoed krijgt.’
Daarnaast wijst Schuurmans op het ingewikkelde karakter van het herstelproces zelf. Er is sprake van meerdere toetsmomenten: eerst een 'lichte toets’, daarna een ‘integrale beoordeling’, waarbij de overheid tot op de komma nagaat wat iemand – eventueel – terug moet krijgen. Dit nauwkeurige, bureaucratische proces kost veel tijd en moeite, wat de doorlooptijd enorm vertraagt. Voor ouders duurt het ook lang voordat zij hun verhaal kunnen doen. ‘Men is bang om heel grootschalig te compenseren, het kost namelijk miljarden’, zegt ze – maar impliciet erkent de hoogleraar ook: ‘als het veel te precies wordt, schiet de herstelregeling zijn doel voorbij.’
Veel nadruk ligt op herstel in financiële zin, maar herstel zit ook in de erkenning van leed dat mensen is aangedaan. Schuurmans zegt 'dat je een samenleving of gezin niet volledig kunt terugbrengen naar hoe het ooit was.' Het juridische en financiële herstel is gebonden aan voorwaarden die niet altijd rekening houden met de menselijke maat.