Hoe grote techbedrijven door snelheid marktdominantie behouden
beeld: Markus Spiske via Unsplash
In een interview voor vakblad Maatschappij en Politiek stelt Reijer Passchier, hoogleraar Digitalisering en de democratische rechtsstaat aan de OU en universitair docent Staatsrecht, dat digitalisering de positie van Big Tech versterkt door het creëren van schaalvoordelen en netwerkeffecten.
Passchier benadrukt dat deze bedrijven snel innoveren en producten lanceren, waardoor concurrenten en regelgevers moeite hebben om bij te blijven. Daarnaast heeft het tot gevolg dat een verschuiving van democratische wetgevers naar private technologiebedrijven plaatsvindt en een bedreiging voor de democratische rechtsstaat vormt. ‘Computer-programmeurs in Sillicon Valley bepalen regels die niet in een democratisch proces tot stand komen’ en staten tegenover elkaar kan uitspelen.
Passchier beschrijft de relatie tussen overheden en Big Tech-bedrijven als complex, waarbij geen van beide partijen volledig de controle heeft over de ander. Hij stelt dat zowel staten als grote bedrijven elkaar nodig hebben, maar dat Big Tech-bedrijven een voordeel hebben door hun internationale mobiliteit en aanpassingsvermogen. Deze afhankelijkheid leidt tot een situatie, waarin de soevereiniteit van technologie steeds belangrijker wordt, wat de machtsdynamiek tussen overheden en Big Tech beïnvloedt. Daarnaast vreest Passchier dat de belangen van gewone mensen, zoals sociale voorzieningen en het milieu, in het gedrang komen door de dominantie van deze grote technologiebedrijven.
Onderwijs speelt een belangrijke rol in de omgang met Big Tech stelt Passchier, omdat het de verantwoordelijkheid heeft om leerlingen kritisch te onderwijzen over deze technologieën. Scholen dienen slimmere keuzes te maken ten aanzien van technologie, ‘in plaats van blindelings afhankelijk te zijn van Bigtech-oplossingen’ Zonder een doordachte aanpak kan het onderwijs bijdragen aan ‘digitale feodalisering en de negatieve effecten van Big Tech op de samenleving doen toenemen’, waarschuwt Passchier.