Technologie in het onderwijs
Waarom is technologie in het onderwijs belangrijk?
Technologie kan leren betekenisvoller, interactiever en effectiever maken. Het gaat dus niet alleen om het gebruik van laptops of tablets, maar om het doordacht inzetten van digitale toepassingen. Wanneer technologie goed wordt geïntegreerd, kan dit leiden tot:
- Meer betrokkenheid van leerlingen;
- Beter begrip van complexe concepten;
- Ontwikkeling van 21e-eeuwse vaardigheden.
Onderzoek laat echter zien dat succes sterk afhangt van de pedagogische en didactische keuzes van de leraar. Zonder scholing en passende ondersteuning van de school kan de technologie alleen oppervlakkig worden ingezet.
Wat is het?
Technologie in het onderwijs omvat digitale middelen zoals simulaties, interactieve leeromgevingen en AI-tools. Het gaat erom deze middelen niet op zichzelf te gebruiken, maar ze te verbinden aan leerdoelen en effectieve didactiek (Hughes et al., 2020; Panakaje et al., 2024).
Verdieping: Pedagogisch redeneren met technologie
Pedagogisch redeneren met technologie beschrijft hoe docenten bewuste keuzes maken over het inzetten van digitale middelen. Het proces wordt vaak uitgelegd met het TPACK-model (Technological Pedagogical Content Knowledge).
Daarin komen samen:
- Vakinhoudelijke kennis (content)
- Didactische kennis (pedagogiek)
- Technologische kennis
Een leraar die pedagogisch redeneert met technologie gebruikt een digitale toepassing niet als 'extraatje', maar zet deze doelgericht in ter versterking van het leerproces (Niess & Gillow-Wiles, 2017; Priyanda et al., 2025).
Voorbeeld uit de praktijk
Een biologiedocent gebruikt Virtual Reality (VR) bij een les over het menselijk hart.
- Leerlingen bekijken een driedimensionaal model.
- Ze kunnen het hart vergroten, draaien en virtueel doorlopen.
- Het leerdoel (begrijpen hoe het hart functioneert) wordt concreter en interactiever.
De keuze voor VR is bewust: de docent combineert vakkennis, passende werkvormen en technologische mogelijkheden (Hsu et al., 2023).
Concrete stappen voor docenten en beleidsmakers
- Begin bij de leerdoelen. Kies pas daarna technologie die deze doelen versterkt.
- Gebruik het TPACK-model als leidraad voor bewuste keuzes.
- Investeer in professionele ontwikkeling rondom technologie-integratie.
- Deel praktijkvoorbeelden binnen het team om inspiratie op te doen.
- Creëer steun vanuit beleid en schoolniveau om duurzame toepassing mogelijk te maken.
Wat doet het ICLON?
Op het ICLON wordt onderzoek gedaan naar verschillende technologische toepassingen, denk aan Virtual Reality, Learning Analytics, Teacher dashboards of Open leermateriaal. Vragen bij dit onderzoek zijn:
- Hoe kan deze technologie bijdragen aan het leerproces?
- Hoe kan deze technologie geïmplementeerd worden in de lessen?
- Wat moet een leraar kunnen en kennen en doen om de technologie effectief in te zetten?
- Baas, Marjon, Lysanne Post en Nadira Saab (2024) Beweegredenen voor het gebruik van open leermateriaal in het voortgezet onderwijs - eindrapportage. ICLON Universiteit Leiden
- Breingehiem (podcast)
- Forkosh-Baruch, A., Phillips, M., & Smits, A. (2021) Reconsidering teachers’ pedagogical reasoning and decision making for technology integration. Educational Technology Research and Development, 69, 2209–2224.
- Janssen, Caressa, Monika Louws, Nadira Saab, Ditte Lockhorst, Liesbeth Kester (2019) Technologie voor regulatie van leren: vormgeving, mechanismen en uitkomsten Een reviewstudie en taxonomie. NRO
- Jonge, Mario de en Erwin Veenstra (2024) AI-supported formative evaluation of teaching. ICLON Teaching and Learning blog
- Leerlingen thuis toch bij de les, nieuwsbericht ICLON
- Post, Lysanne, Liesbeth Kester, Wilfried Admiraal, Ditte Lockhorst en Ebbo Bulder. Overzichtsstudie Gamification in Digitale Oefenprogramma’s - Eindrapportage. NRO