Stenen in de stad - Leiden
Een geologische ontdekkingstocht door de binnenstad van Leiden
Wel eens een steen van vakantie meegenomen, een die opviel door zijn vorm, kleur of tekening? Vragen die dan opkomen zijn vaak: wat is het voor steen en hoe is deze steen ontstaan? Waar komt die opvallende eigenschap vandaan? Met de steen nam u een boeiend verhaal mee, een verhaal dat wacht om verteld te worden. Nu ligt hij op de vensterbank of in de kast, vol met geheimen. Tijdens deze cursus leert u als een geoloog naar stenen te kijken.
Stenen vertellen je veel over de wereld waarin ze gevormd zijn en wat er daarna met ze gebeurd is; stenen zijn het geheugen van de aarde! Bestaat de steen uit vergroeide kristallen of uit een stapel afgeronde korrels, zijn er fossielen te zien? Enig speurwerk levert vaak voldoende informatie over de vormingsomstandigheden op. Met deze gegevens kan de omgeving waarin het gesteente zich vormde gereconstrueerd worden. Was het gesteente ooit een hete magmabrij of onderdeel van een kleurrijk koraalrif? Het zijn de eigenschappen van het gesteente die ons op het goede spoor zetten. Zo laat elke steen een klein stukje aardgeschiedenis tot leven komen, meestal uit een ver en soms ook vreemd geologisch verleden.
Voor het ‘lezen’ van stenen is het van belang bekend te zijn met de ‘gesteenten taal’. In deze cursus worden de grondbeginselen besproken, wordt u geleerd hoe naar stenen te kijken, hoe onderscheid te maken tussen de belangrijkste groepen van gesteenten en hoe de eigenschappen van gesteenten zich vertalen naar de dynamische processen op en diep in de aarde. In de middag is er volop gelegenheid om met de nieuw verkregen kennis te oefenen op de gevels van de Leidse binnenstad.

Hoorcollege/praktikum (ochtend)
09.30 uur - Ontvangst
10.00 uur - Inleiding gesteenten - Stollingsgesteenten: uit magma geboren
11.00 uur - Sedimentaire gesteenten: bladzijden met aardgeschiedenis
12.00 uur - Metamorfe gesteenten: reizigers door de aarde
Excursie (middag)
14.00-16.30 uur - De praktijk: geologische stadswandeling door het centrum van Leiden
dinsdag
2 mei 2023
9.30-16.30 uur
Leiden
Hoorcollege met mogelijkheid tot vragen.
In de middag excursie. (te voet door de binnenstad)
Thuis voorbereiden is niet nodig. Het is wel een voordeel wanneer u over enige basale kennis van chemie beschikt. Een loep (inslag of juweliersloep) doublet of triplet (2 of 3 lenzen) met vergroting van 10x is sterk aan te raden en vergroot de beleving aanzienlijk.
Studiemateriaal
- Syllabus
- Powerpoints na afloop van de studiedag
Kosten
Colleges, syllabus (digitaal) € 120
(Dit is inclusief koffie/thee in de pauze van de colleges, maar exclusief lunch.)

Diocent: Marcel van Schoor
Marcel van Schoor studeerde vier jaar Geologie aan de Universiteit van Amsterdam. Op dit moment is hij werkzaam bij de afdeling Basisregistratie Ondergrond van de gemeente Rotterdam. Naast deze baan geeft hij al jarenlang HOVO colleges, organiseert hij geologische excursies en is hij redactielid van een geologisch tijdschrift.