De autobiografie door de eeuwen heen
Terugblikken op je leven, vroeg of laat doen we het allemaal. We maken een verhaal van, om greep te krijgen op het verleden, op wie we zijn geworden, wat we hebben meegemaakt, ervaren, fout gedaan, geleerd. Sommigen schrijven hun verhaal op, niet zelden uit een behoefte aan verantwoording. Of uit de behoefte om iets blijvends na te laten, wie weet een monument op te richten voor eigen eer en glorie.
In de westerse literatuur heeft het autobiografisch genre oude rechten. We vinden het al in het oeuvre van de kerkvader Augustinus (354-430). Omstreeks zijn veertigste stelde hij met zijn Confessiones (Belijdenissen) een levensgeschiedenis op schrift die eigenlijk een lange biecht is, de geschiedenis van zijn bekering tot het Christendom die volgde op wat hij al een zondig leven beschouwde. Het boek was eeuwen lang maat- en richtinggevend. Rousseau ontleende de titel van zijn autobiografie, Confessions, rechtstreeks aan Augustinus.
In deze collegereeks wordt uitgebreid ingegaan op de ontwikkeling van de autobiografie van Augustinus tot vandaag de dag. De cruciale vraag daarbij is die naar het waarheidsgehalte. Hoe eerlijk ben je als biograaf van je eigen leven? Hoe eerlijk kun je zijn, wil je zijn? Nietzsche, auteur van de autobiografie Ecce homo, kwam tot de conclusie dat iedereen leven zijn eigen waarheid heeft. Dat inzicht heeft zich in onze tijd uitvergroot tot het besef dat de waarheid een zeer betrekkelijk begrip is. In zijn huidige vorm is autobiografie al hoe meer autofictie geworden. Maar was het dat niet altijd nog?
- Augustinus en de christelijke traditie.
- Benvenuto Cellini, rennaissancemens
- Rousseau’s verkenning van de psyche
- Casanova, Stendhal en Alma Mahler – een leven van liefdes
- Multatuli en Nietzsche – wat is waarheid?
- Couperus en Atte Jongstra – ik is een ander
- Annie Romein-Verschoor, Hella Haasse, Anja Meulenbelt en Connie Palmen – het persoonlijke is politiek
- Gerard Reve en Harry Mulisch – autobiografie als mythe
- E. du Perron, Marion Bloem en Karin Amatmoekrim – identiteit en het land van herkomst
- P.F. Thomése en Ilja Leonard Pfeijffer – het autobiografisch complot
Docent
Prof. dr. Jaap Goedegebuure (1947), emeritus hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit Leiden, publiceerde tal van boeken en artikelen over de Europese literatuur van de negentiende en twintigste eeuw.
Twee links naar opnamen van lezingen die Jaap Goedegebuure heeft gehouden:
Lezing over Jacob Israël de Haan en het Kwaad
Lezing over het kwaad in de literatuur
Praktische informatie
10 dinsdagen
6, 13, 20, 27 feb
5, 12, 19, 26 mrt
2, 9 april
11.15-13.00 uur
Leiden
Hoorcolleges met gelegenheid tot het stellen van vragen.
Thuis 4 uur lezen per bijeenkomst.
Boeken die u zelf aanschaft of leent
Nietzsche, Ecce homo
Hella Haasse, Het dieptelood van de herinnering
Gerard Reve, Moeder en Zoon
Karin Amatmoekrim, Tenzij de vader
Studiemateriaal dat HOVO digitaal beschikbaar stelt
Syllabus met artikelen en delen van boeken.
Powerpoints van de colleges.
Colleges en studiemateriaal € 385 (incl. koffie/thee)
De evt. kosten voor de primaire literatuur is niet in de prijs gerekend.
U krijgt de mogelijkheid te betalen via Ideal, credit card of door middel van een factuur.
U ontvangt na verzending van een ingevuld formulier een bevestiging, zodat u kunt controleren of de aanmelding is verwerkt.
De mogelijkheden om aan te melden met korting of met een fanpas voor grootverbruikers/veelplegers vindt u op de pagina Aanmelden.