4 maart
Angst en stress bij jeugdigen (Anke Klein en Ilja Mensonides) 

11 maart
Persoonlijkheidsstoornis/ Obsessief-compulsieve stoornis (Philip Spinhoven)

18 maart
Autisme (Rachel Plak en Maarten Struijk)

25 maart
Trauma (Anne Krause)
NB dit college zal in het Engels gegeven worden. Vragen kunnen in het Nederlands worden gesteld.

8 april
Adhd (Bianca Boyer)

15 april
Eetstoornissen en herstel (Greta Noordenbos)

Angst en stress bij jeugdigen 

Maandag 4 maart
door Anke Klein en Ilja Mensonides 

Stress- en angstklachten zijn wereldwijd de meest voorkomende mentale problemen en ontstaan vaak al in de kindertijd. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 20% van alle kinderen significante stress- en angstklachten ondervindt en dat deze klachten meestal niet vanzelf overgaan. In dit college delen Anke Klein en Ilja Mensonides inzichten vanuit eigen onderzoek naar angst en stress bij jeugdigen en vertellen ze meer over het Kenniscentrum Angst en Stress bij jeugd. Ze geven uitleg over wat angst en stress is, hoe vaak het voorkomt en hoe je het kunt herkennen. Daarnaast zullen ze aandacht besteden hoe je hiermee als professional, als opvoeder en omgeving, en als jeugdige zelf om kunt gaan. Tijdens en na afloop is tijd en ruimte voor het stellen van vragen. 

Persoonlijkheidsstoornis / Obsessief-compulsieve stoornis

Maandag 11 maart
door Philip Spinhoven

In dit college wordt een overzicht gegeven van de verschillende persoonlijkheidsstoornissen die volgens het huidige psychiatrische classificatiesysteem van de DMS 5 worden onderscheiden, waarbij met name zal worden stilgestaan bij de borderline persoonlijkheidsstoornis. Verder zal  worden ingegaan op de obsessief-compulsieve stoornis. Aan bod komen de onderscheidende kenmerken van de verschillende stoornissen, alsmede theorieën en onderzoeksgegevens over de oorzaken en instandhoudende factoren bij deze stoornissen. Verder wordt er aandacht besteed aan biologische en psychologische behandelmethoden en wat er op grond van onderzoek bekend is over de werkzaamheid van bestaande behandelmethoden. Om een en ander te illustreren zal er gebruik worden gemaakt van videofragmenten.

Autisme

Maandag 18 maart
door Rachel Plak en Maarten Struijk

Wat is autisme? In dit hoorcollege duiken we in deze complexe vraag en verkennen we de ontwikkeling van autisme van kindertijd tot volwassenheid. We belichten zowel het klinische beeld als de maatschappelijke aspecten m.b.t. autisme. Daarnaast combineren wetenschappelijke inzichten met de unieke persoonlijke ervaringen van Maarten, een ervaringsdeskundige. Zijn voorbeelden en perspectieven bieden inzicht in het leven met autisme. Thema's zoals sociale interacties en de diversiteit binnen het autisme komen aan bod. Uw vragen en bijdragen zijn van harte welkom, aangezien interactie en discussie een belangrijk onderdeel vormen van dit hoorcollege.

Trauma

Maandag 25 maart
door Anne Krause

In dit college wordt een overzicht gegeven van de verschillende trauma-gerelateerde stoornissen. Het begint met een algemene definitie van trauma en mogelijke gevolgen. In het bijzonder zullen de verschillen tussen PTSS en complexe PTSS worden besproken, waarbij ook zal worden stilgestaan bij de borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), omdat er overlap is tussen complexe PTSS en BPS.  Verder zullen voorspellers van PTSS en factoren voor veerkracht worden besproken.

ADHD

Maandag 8 april
door Bianca Boyer

De meeste mensen kennen wel iemand met ADHD: het is de meest voorkomende neurobiologische ontwikkelingsstoornis die er is. In dit college zal niet alleen aandacht worden besteed aan welke symptomen mensen met ADHD hebben, maar ook hoe die symptomen ontwikkelen door het leven heen en met welke onderliggende mechanismen ze samenhangen. Daarnaast zal worden ingegaan op hoe het voor iemand zelf is om ADHD te hebben, hoe iemand er zelf mee om kan gaan en wat we vanuit de wetenschap weten over de behandeling ervan. Er zullen films worden getoond ter illustratie en er is ruimte voor vragen.

Duurzaam herstel van een eetstoornis, is dat mogelijk?

Maandag 15 april
door Greta Noordenbos

Over herstel van eetstoornissen als anorexia en boulimia nervosa bestaan nog veel vragen en onduidelijkheden. Wanneer kunnen we spreken van herstel en welke behandeling is daarbij effectief? Kan iedereen herstellen van een eetstoornis? Hoeveel mensen ontwikkelen een langdurige en ernstige eetstoornis en hoe groot is het risico op overlijden?  
Lange tijd was de behandeling gericht op verbetering van het eetgedrag en het gewicht, maar deze behandeling was niet erg succesvol en leverde vaak al na kort tijd een terugval op (Noordenbos, 2021). Recente behandelingen zijn veel meer gericht op verbetering van het psychische, emotionele en sociale functioneren. Daarbij is meer aandacht gekomen voor onderliggende problemen en  neurologische factoren, evenals comorbide problemen die vaak samen gaan met een eetstoornis, zoals autisme, angst en dwangstoornissen.  
Tot voor kort werd er vanuit gegaan dat psychotherapie pas mogelijk was na gewichtsherstel. Daardoor kwamen anorexia patiënten met ondergewicht niet in aanmerking voor psychotherapie. Recent werden voor het eerst positieve resultaten gepubliceerd van neuro rescripting therapie bij getraumatiseerde anorexia patiënten met ondergewicht (Ten Napel-Schulz, 2023).
In dit college wil ik een overzicht geven van onderzoek naar criteria voor herstel van een eetstoornis en de verschuivingen die daarin hebben plaatsgevonden (Noordenbos, Vanderlinden & Vrieze, 2018). Volgens deskundige behandelaars en ex-patiënten die duurzaam van een eetstoornis zijn hersteld is het belangrijk om naast verbetering van het eetgedrag en de lichamelijk gevolgen te werken aan verbetering van het psychische, emotionele en sociale functioneren.

Referenties:
Noordenbos, G., Vanderlinden, J. & Vrieze, E. (2018). Prognose en herstel. In G. Noordenbos & A. Van Elburg (2018) Handboek Eetstoornissen (pp. 325-333). De Tijdstroom, Amsterdam.

Noordenbos, G. (2021) In de greep van een eetstoornis. Ervaringen en adviezen van ouders en behandelaars. Boom, Amsterdam. ISBN 978-9024-43352

Ten Napel-Schutz, M. C. (2023) Pioneering with experiental techniques & learning from patients’ and therapists’ experiences. Dissertatie, Universiteit van Amsterdam. ISBN 978-94-93330-07

Dr. Anke Klein is universitair hoofddocent bij de afdeling Ontwikkelings-en-Onderwijspsychologie van het Instituut Psychologie aan de Universiteit Leiden.

Ilja Mensonides BSc is onderwijs- en onderzoeksmedewerker  Ontwikkelings- & Onderwijspsychologie, Faculteit der Sociale Wetenschappen, Instituut Psychologie, Universiteit Leiden.

Prof. dr. Philip Spinhoven is emeritus hoogleraar Klinische psychologie, Universiteit Leiden.

Dr. Rachel Plak is universitair docent bij de programmagroep Neuropedagogiek en Ontwikkelingsstoornissen, Universitait Leiden waar zij klinische vakken onderwijst.

Maarten Struijk MSc is VR programmeur/ontwikkelaar, Faculteit der Sociale Wetenschappen, Universitait Leiden. 

Dr. Anne Krause-Utz is universitair docent Internal Practical Internship, Psychologie, Universiteit Leiden.

Dr. Bianca Boyer is universitair docent bij de sectie Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie, Universitait Leiden. 

Dr. Greta Noordenbos was universitair docent bij sectie Klinische Psychologie van de Faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Leiden.

6 maandagen
4, 11, 18, 25 mrt
8, 15 apr
15.15-17.00 uur
Leiden

Hoorcolleges met gelegenheid tot het stellen van vragen. Het college over trauma zal in het Engels gegeven worden, alle andere in het Nederlands. U kunt vragen stellen in het Nederlands.

Thuis studeren is niet noodzakelijk.

Powerpoints worden ten dele ter beschikking gesteld.
Losse teksten voor wie verder wil lezen.

Colleges € 247,- (incl. koffie/thee)

U krijgt de mogelijkheid te betalen via Ideal, credit card of door middel van een factuur.
U ontvangt na verzending van een ingevuld formulier een bevestiging, zodat u kunt controleren of de aanmelding is verwerkt.

>Digitaal aanmelden.

De mogelijkheden om aan te melden met korting of met een fanpas voor grootverbruikers/veelplegers vindt u op de pagina Aanmelden.