De onderzoekers binnen dit cluster vormen deel van een uitgebreid nationaal en internationaal wetenschappelijk netwerk, waarin wordt samengewerkt met bijvoorbeeld onderzoekers van de Radboud Universiteit (Nederland), het Violence and Justice Research Lab van Northeastern University in Boston (VS), de Trafficking in Persons – Risk to Resilience Lab van de  University of South Florida in Tampa/St. Petersburg (VS), en de University of Leeds (VK) en de Université du Luxembourg. Dit onderzoek is daarnaast praktijkgericht en betrekt ministeries zoals Justitie en Veiligheid, het Openbaar Ministerie, politie, hulpverleningsinstanties, en maatschappelijke organisaties in de opzet, het verloop, en de resultaten van de onderzoeken.

Onderzoeksresultaten worden gedeeld via onder andere (open access) artikelen, conferenties, expertmeetings en workshops. Praktische implicaties van ons onderzoek worden gedeeld met beleid en praktijk, bijvoorbeeld middels expertmeetings en presentaties, het delen van onderzoekssamenvattingen, het publiceren van factsheets, of het maken van animatievideo’s.  

Gastlessen op middelbare scholen

Verschillende leden van ons onderzoeksteam bieden gastlessen op het gebied van mensenhandel en gerelateerde onderwerpen aan, gericht op leerlingen in de vwo-bovenbouw.

Deze gastlessen bespreken onder andere de juridische definitie van mensenhandel, enkele veel voorkomende mythes over mensenhandel en de huidige stand van zaken met betrekking tot onze kennis over het fenomeen. Zodoende richten deze gastlessen zich niet alleen op het informeren van deze leerlingen over de criminologie als onderzoeksgebied en als opleiding bij de Universiteit Leiden, maar ook over het (ook bij zichzelf) herkennen van risico’s op uitbuiting en mensenhandel.

Meer informatie via ICLON.

In de bachelor Criminologie

Mensenhandel staat hoog op de veiligheidsagenda van zowel de Nederlandse overheid als de EU. Zodoende is het ook een veelbesproken onderwerp in verschillende vakken in de BSc Criminologie, waaronder:

• Inleiding Criminologie
• Inleiding Sociologie
• Daders
• Slachtoffers
• Kwalitatieve Onderzoeksmethoden 1 & 2

Studenten kunnen bij hun bachelorscriptie ervoor kiezen om een systematisch literatuuronderzoek uit te voeren naar een thema gerelateerd aan mensenhandel en uitbuiting.

Meer informatie over deze opleiding.

Studenten kunnen daarnaast deelnemen aan het keuzevak Mensenhandel:

Mensenhandel: Een benadering vanuit juridisch, beleidsmatig en sociaalwetenschappelijk perspectief

Dit keuzevak, speciaal ontwikkeld voor studenten Criminologie en Rechten, biedt een interdisciplinair inzicht in de verschijningsvormen en aanpak van mensenhandel. In vijf intensieve seminars verdiepen gemotiveerde studenten zich in diverse aspecten van mensenhandel, waaronder criminele en arbeidsuitbuiting. Het vak behandelt de relatie tussen de beeldvorming van mensenhandel en het huidige beleid, evenals de strafrechtelijke en integrale aanpak van dit complexe probleem. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de uitdagingen van onderzoek naar mensenhandel en aan actuele debatten over opkomende vormen van uitbuiting. Gastdocenten uit de praktijk, zoals de Nationaal Rapporteur, de landelijk officier van justitie, vertegenwoordigers van de Nederlandse Arbeidsinspectie en diverse maatschappelijke en hulpverleningsorganisaties, spelen een centrale rol in dit vak. Zij slaan een brug tussen wetenschap, beleid en praktijk, waardoor studenten niet alleen theoretische kennis opdoen, maar ook inzicht krijgen in de dagelijkse praktijk en beleidsmatige uitdagingen rondom mensenhandel.

Zie hier het vak in de studiegids. 

Vakcoördinator: Dr. I. de Vries

In de master Criminologie

Studenten in alle criminologie masters kunnen bij hun Masterscriptie ervoor kiezen om onderzoek uit te voeren naar mensenhandel en uitbuiting. Ons onderzoeksteam heeft regelmatig plek voor stagiair-onderzoekers op deze thema’s. Meer informatie over deze stageplekken is beschikbaar via de Criminology Career Course-pagina op Brightspace.

Criminaliteit en Rechtshandhaving: Master Criminologie en Veiligheidsbeleid

Mensenhandel en uitbuiting komen in diverse vakken van deze masteropleiding aan bod, mede doordat deze thema's hoog op de agenda staan van zowel landelijke als gemeentelijke overheden. Het bijbehorende beleid wordt daarom op meerdere momenten binnen de opleiding besproken en geanalyseerd.

In de vakken Veiligheidsbeleid en Evaluatie van Criminaliteitsbeleid worden studenten uitgenodigd om, respectievelijk, een voorstel te schrijven voor gemeentelijk beleid, bijvoorbeeld gericht op mensenhandel en uitbuiting, en een voorstel te schrijven om dit beleid te evalueren.

In Handhavingsstrategieën krijgen studenten de opdracht om voor één van de partijen in het handhavings- en toezichtsveld onderzoek uit te voeren. In het verleden is door studenten een dergelijke opdracht uitgevoerd voor de Nederlandse Arbeidsinspectie, waarbij studenten zich hebben gericht op de toezicht en handhaving van arbeidsuitbuiting.

Postacademisch onderwijs

Verdiepingscursus Actualiteiten Mensenhandel

Tijdens deze eendaagse cursus krijgen professionals de kans om hun kennis over mensenhandel te verdiepen en op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen op juridisch en beleidsmatig gebied. De cursus biedt inzicht in vragen zoals: Hoe wordt de aanpak van mensenhandel vormgegeven? Welke knelpunten spelen een rol in de praktijk? Welke recente wijzigingen in wetgeving en richtlijnen zijn relevant? En wat zijn de opkomende vormen van mensenhandel waar nog slechts beperkt zicht op is? De sessies worden verzorgd door docenten van de Universiteit Leiden, in samenwerking met gastdocenten uit het beleid en de praktijk. Deze experts bieden een unieke mix van wetenschappelijke inzichten en praktijkervaring, waardoor deelnemers zowel theoretische kennis als praktische handvatten krijgen aangereikt.

Zie hier de verdiepingscursus op de website van de Leiden Law Academy.

Specialisatiecursus Ondermijning

Gedurende drie cursusdagen, verdeeld in verschillende (interactieve) sessies onder leiding van verschillende docenten, verdiepen de deelnemers zich in de aanpak van ondermijning op lokaal niveau. Deze specialisatiecursus is bedoeld voor medewerkers van de deelnemers aan het RIEC Den Haag en richt zich specifiek op lokale problematiek en de rol van de gemeenten binnen een integrale aanpak van ondermijning.

Actuele lokale vraagstukken staan centraal, met als doel deelnemers concrete handvatten te bieden voor de aanpak van ondermijning op bestuurlijk niveau.  Deelnemers krijgen inzicht in de verschijningsvormen en de reikwijdte van het begrip ondermijning op lokaal niveau; de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende organisaties die betrokken zijn bij de aanpak van ondermijning op lokaal niveau; de mogelijkheden tot samenwerking tussen de verschillende betrokken organisaties, met bijzondere aandacht voor de gegevensdeling.  Daarnaast wordt ingegaan op de bijzonderheden van specifieke verschijningsvormen van ondermijning, zoals jonge aanwas en mensenhandel.

Zie hier de specialisatiecursus op de website van de Leiden Law Academy. 

Externe seminars

Seminar on Human Trafficking and Victim Support in Europe

De verschillen in mensenhandelcijfers binnen Europa zijn groot. Portugal heeft relatief weinig geregistreerde slachtoffers, terwijl Nederland er aanzienlijk meer heeft. Achter deze papieren werkelijkheid gaat veel schuil en de data zijn voor een belangrijk deel het gevolg van betere of slechtere registraties. Maar het is duidelijk dat de verschillende vormen van mensenhandel overal voorkomen. Dit was een van de onderwerpen waarover sprekers, studenten en onderzoekers in gesprek gingen op het Seminar Sexual Crimes and Victimology bij de Universidade Autónoma de Lisboa (UAL) in Portugal op 3 april 2025.

Een groot aantal studenten van de Amsterdamse studievereniging Crime Does Pay (Vrije Universiteit) en een aantal Portugese studenten en medewerkers woonden de lezingen bij. Professor Joanne van der Leun van de Universiteit Leiden sprak over mensenhandel en uitbuiting van migranten in de EU. Verder waren er bijdragen over de aanpak en wetgeving in Portugal. De Portugese slachtofferhulporganisatie APAV, die dit jaar 35 jaar bestaat, vertelde over de gevolgen voor slachtoffers en ook de coaching van slachtoffers kwam aan bod. Na het seminar verkende Joanne van der Leun met de rector en decaan van UAL de mogelijkheden om de samenwerking op dit terrein te versterken

Lopende onderzoeksprojecten

Beeldvorming van mensenhandel in beleid en media

Welk beeld van mensenhandel wordt geschetst in beleid en media, en welk gevolgen kan dit hebben voor de uitwerking en vorming van beleid? In meerdere lopende onderzoeken wordt deze vraag beantwoord aan de hand van inhoudsanalyses van beleidsstukken, mediastukken en interviews.

Betrokken onderzoekers: Dr. Ilse Ras, Dr. Ieke de Vries, Dr. Janne van Doorn, en stagiair-onderzoekers
Contact: i.a.ras@law.leidenuniv.nl  

Verder kijken dan het slachtoffer: De rol van de leefomgeving in de seksuele uitbuiting van minderjarigen en jongvolwassenen

Samenvatting: In dit vierjarige project wordt de rol van de leefomgeving in het voorkomen en bevorderen van kwetsbaarheid voor slachtofferschap onderzocht. Dit gebeurt met behulp van kwalitatieve analyses van bijvoorbeeld opsporingsonderzoeken en statistische analyses van onder andere CBS-gegevens.

Betrokken onderzoekers: Dr. Ieke de Vries, Prof. Dr. Mr. Arjan Blokland, Jasmijn Groen, Dominique van Meer
Externe financiering: NWO Veni Subsidie [Dr. Ieke de Vries]
Contact: i.de.vries@law.leidenuniv.nl

De rol van de sociale leefomgeving in de seksuele uitbuiting van minderjarigen

Samenvatting: In dit onderzoek wordt onderzocht hoe sociale isolatie, sociale kwetsbaarheid en sociale weerbaarheid een rol spelen bij de seksuele uitbuiting van minderjarige slachtoffers. Dit gebeurt door een kwalitatieve inhoudsanalyse van chatgegevens uit de Chat met Fier, een online platform waar jongeren anoniem kunnen praten over gewelds- en afhankelijkheidsproblematiek met online zorgverleners.

Betrokken onderzoekers: Dr. Ieke de Vries, Sjoerd van Bemmelen (Centrum Kinderhandel en Mensenhandel), Sarah Ebrahem, Daan Donninger, Berber van der Meer
Externe financiering: LUF [Dr. Ieke de Vries]
Contact: i.de.vries@law.leidenuniv.nl

Slachtofferschapservaringen van jongeren die betrokken raken bij georganiseerde criminaliteit (PhD onderzoek)

Samenvatting: Het doel van dit onderzoek is om inzicht te verkrijgen in de ervaringen, levensloop en omgevingsfactoren van slachtoffers van criminele uitbuiting en jongvolwassenen die betrokken zijn bij georganiseerde misdaad. Daarnaast wordt onderzocht hoe deze jongeren worden bejegend door actoren in de strafrechtsketen en wat de gevolgen van deze identificatie zijn voor hun levensloop.

Betrokken onderzoekers: Fallon Cooper (Ph.D-kandidaat), Dr. Ieke de Vries (Copromotor en dagelijks begeleider), Dr. Babette van Hazebroek (Copromotor en dagelijks begeleider), Prof. Dr. Mr Maarten Kunst (Promotor) & Prof. Dr. Mr. Arjan Blokland (Promotor).
Externe financiering: Starting Grant [Dr. Ieke de Vries]
Contact: f.i.cooper@law.leidenuniv.nl

Migrants’ Deportability in Mexico: Punishment and Deterrence

This research examines the experiences of populations on the move in Mexico. It examines how punishment and deterrence are articulated and expressed in the deportability of regularized migrants in Mexico across different facets of the migratory process: transit, regularization, and detention.

Betrokken onderzoekers: Dr. Amalia Campos-Delgado

Contact: a.e.campos.delgado@law.leidenuniv.nl

LA cuidadora: Latin American female migration and elderly home-care work in Europe

This project aims to examine the participation of Central American migrant women in the labour niche of in-home care for the elderly. In particular, it explores the case of Honduran migration to Spain and Salvadoran migration to Italy. We are interested in what kind of work arrangements they have, the type of relationships they maintain with the people they care for, how they cope with the care vacuum they leave behind in their countries of origin, and their expectations and possibilities for family reunification.

Betrokken onderzoekers: Dr. Amalia Campos-Delgado, Dr. Mark Klaassen

Contact: a.e.campos.delgado@law.leidenuniv.nl

Mensenhandel, arbeidsuitbuiting en aanpak

Mensenhandel is een complex fenomeen. Behalve uitbuiting in de seksindustrie gaat het ook om arbeidsuitbuiting in brede zin. Hoe verschillende overheden hiermee omgaan, welke maatregelen worden genomen en hoe dit beleid samengaat met migratiebeleid is onderwerp van lopende samenwerkingen in onderzoek en onderwijs.

Betrokken onderzoekers: Prof dr Joanne van der Leun, Prof dr Masja van Meeteren (Radboud Universiteit) en collega’s van universiteiten in andere landen

Contact: j.p.vanderleun@law.leidenuniv.nl  

Recente publicaties

Bhimani, Shawn, Ieke de Vries, Aubrey Sneesby, Amy Farrell and Kayse Maass. 2024. The ties that link us: Uncovering the socio-technic connections of labor trafficking networks. Production and Operations Management (online first). doi.org/10.1177/10591478231224917. [article link – open access]

Campos-Delgado, Amalia. 2024. Euphemistic rhetoric and dysphemistic practices: governing migration in Mexico. Geopolitics 29(1), 64-89. https://doi.org/10.1080/14650045.2023.2185513

Campos-Delgado, Amalia and Côté-Boucher Karine. 2024. Tactics of empathy: the intimate geopolitics of Mexican migrant detention. Geopolitics 29(2), 471-494. https://doi.org/10.1080/14650045.2022.2039633

Campos-Delgado, Amalia and Yrizar Barbosa, Guillermo. 2023. Arbitrary detention of Mexican citizens by Mexican immigration authorities. International Journal for Crime, Justice and Social Democracy 12(2), 47-58. https://doi.org/10.5204/ijcjsd.2890

Cooper F.I., Bemmel S.R. van, Leun J.P. van der & Kunst M.J.J. (2024), Factors that influence the criminal justice response to human trafficking: a systematic review of North American and European studies, Crime, Law and Social Change 82(3): 623-658.

de Massol de Rebetz, Roxane. 2024. A review of the new Facilitation EU Directive Proposal in light of the unique Belgian approach to deal with migrant smuggling. Boom Strafblad 5(2): 110-115. 

De Vries, Ieke and Toby Davies. 2024. Understanding the role of street network configurations in the placement of illegitimately operating facilities. Criminology 62 (3), 412-453. https://doi.org/10.1111/1745-9125.12381. [article link – open access]

De Vries, Ieke, Michael Baglivio and Joan A. Reid. 2024. Examining individual and contextual correlates of victimization for juvenile human trafficking in Florida. Journal of Interpersonal Violence (online first). doi.org/10.1177/08862605241243332. [article link – open access]

Donninger, Daan*, Ieke de Vries, Ilse Ras and Masja van Meeteren. 2024. De beeldvorming van mensenhandel in het Nederlandse politieke debat [The framing of human trafficking in Dutch parliamentary debates – available in Dutch only]. Tijdschrift voor Criminologie 66 (1), 46-70. doi.org/10.5553/TvC/0165182X2024066001003 [article link – open access]

Koning, A., Ras, I. A., & van der Leun, J. P. (2024). Origin stories: Framing 25 years of Dutch political discourse on child sexual exploitation by tourists and travelers. European Journal of Criminology, 21(3), 370-391. https://doi.org/10.1177/14773708231208750

Meeteren M.J. van & Leun J.P. van der (2024), How organized is labour trafficking?: On the involvement of organized criminal groups in labour exploitation. In: Rodrigues A.M. & Guia M.J. (red.), New forms of human trafficking: Global South highlights and local contexts on sexual and labor exploitation. Cham: Springer. 239-254.

Ras, I. A., & Koning, A. (2024). The disappearance of ‘poverty’ in Dutch House of Representatives debates on the sexual exploitation of children in travel and tourism (SECTT). Discourse & Society, 0(0). https://doi.org/10.1177/09579265241288586 

Rossoni, I. (2024) Understanding EU Funding of Anti-Trafficking Initiatives: Where is the money (not) going?.  Anti-Trafficking Review, (23), 98–118. https://doi.org/: 10.14197/atr.201224236.

Rossoni, I., Büyükkalkan, O., & Erken, U. (2024). An Image Is Worth a Thousand Words: Exploring Visual Imagery About Trafficking in the Online Domain – an Italian Case Study. Journal of Human Trafficking, 1–23. https://doi.org/10.1080/23322705.2024.2335872

Rossoni, I., & de Massol de Rebetz, R. (2025). The Convenient Villain and the Stereotypical Victim: How Demand and Vulnerability Help Construct Anti-Policies in Trafficking and Smuggling. Journal on Migration and Human Security, 0(0). https://doi.org/10.1177/23315024251316543