Politicologie (BSc)
Studieprogramma
Van het volgen van algemene inleidingen naar het ontwikkelen van jouw persoonlijke specialisme; over onderwerpen uiteenlopend van de gemeenteraad tot de ‘nieuwe wereldorde’; met uitstapjes naar economie, geschiedenis en filosofie: tijdens je studie Politicologie gaat er een wereld voor je open.
Hoe zit de studie in elkaar?
2 semesters, 4 blokken
- Het academisch jaar loopt van september tot juli en is verdeeld in twee semesters.
- Ieder semester bestaat uit twee blokken, dus er zitten vier blokken in één studiejaar.
- Ieder blok telt 8 weken; 7 weken voor colleges en werkgroepen; de 8e week is voor examens.
- Er is géén vakantie binnen de semesters.
Winter- en zomerreces
- Na het eerste semester, in de maand januari zijn er geen onderwijsactiviteiten (met uitzondering van herkansingen, zie hieronder).
- Hetzelfde geldt voor het zomerreces, dat loopt van juli tot september.
Tentamens
- De laatste week van ieder blok is de tentamenweek.
- Voor ieder tentamen is er één herkansing ingeroosterd.
M.a.w.: je kunt voor een vak per jaar maximaal twee keer tentamen doen. - Herkansingen van tentamens afgelegd in het eerste semester hebben plaats tijdens het winterreces (januari).
- Herkansingen van tentamens afgelegd in het tweede semester staan gepland aan het begin van het zomerreces (juli).
Semesters, blokken, tentamens
Het tweede jaar heeft dezelfde opbouw als jaar 1 (twee semesters, vier blokken van elk 7 weken en 1 tentamenweek).
Keuze
In sommige opzichten wijkt het tweede jaar af van het eerste:
- Er worden minder werkgroepen gegeven.
- Studenten in de specialisatie Internationale Politiek kiezen in blok vier tussen twee vakken: Rationele Keuzetheorie of Contemporaine Politieke Filosofie.
Het derde jaar staat in het teken van keuze. Het bestaat uit drie elementen, die je naar jouw eigen interesse en voorkeur kunt inrichten:
- een interactief bachelor seminar (je hebt de keuze uit een uiteenlopende onderwerpen);
- het bachelorproject, waarin je werkt aan je eindscriptie (ook hier kun je kiezen uit meerdere opties;
- de vrije keuzeruimte (in totaal 30 EC), die je zelf vormgeeft, aan de hand van de volgende bouwstenen:
- keuzevakken uit andere opleidingen (binnen en buiten de Universiteit Leiden);
- een minor, een set van gerelateerde vakken uit een ander bachelorprogramma;
- een onderzoeksstage en/of
- studeren in het buitenland, via
- an uitwisselingsprogramma (exchange, waarin je meedraait in het programma van een partner-instelling), of
- zelfstandig (je kiest zelf de instelling en treft zelf alle regelingen).
De opties die je uiteindelijk kiest, en hoe deze staan gepland in de (academische) kalender van de Universiteit Leiden of de buitenlandse instelling/stageplek, bepalen hoe jouw derde jaar eruit ziet. Tegen de tijd dat je je hierop gaat voorbereiden, zal jouw studieadviseur je graag helpen.
Welke vakken ga ik volgen?
In het eerste jaar raak je vertrouwd met de voornaamste politicologische begrippen en theorieën. Je volgt inleidende vakken over nationale én internationale politiek; de specialisaties Politicologie en Internationale Politiek overlappen elkaar voor een groot deel. Ook word je getraind in onderzoeksvaardigheden en statistiek.
Vakken in het eerste jaar
Nationale Politiek I P/IP |
Hoe wordt Nederland (ook alweer) geregeerd? Onderwerpen die worden behandeld zijn onder meer: democratie, staatsvorming, verzuiling en ontzuiling, politieke stromingen, politieke partijen, kiesstelsels en kiesgedrag, kabinetsformatie en staatkundige vernieuwing, regering en parlement, politieke participatie, pressiegroepen, rechter, media, overheidsbeleid, en Nederland in Europa. |
Inleiding Internationale Politiek P/IP |
Als discipline houdt de internationale betrekkingen zich bezig met de studie van politieke interacties op mondiaal niveau. Daarbij zijn staten nog steeds belangrijke actoren, hoewel de invloed van bijvoorbeeld internationale gouvernementele organisaties (zoals de Verenigde Naties), non-gouvernementele organisaties (zoals Amnesty International), multinationals en niet-statelijke actoren zoals terroristische organisaties ook is toegenomen. Hoe is het gedrag van deze en andere actoren te verklaren? Deze vraag staat centraal in de cursus. Verklaringen vanuit verschillende denkscholen, zoals het realisme, het liberalisme, en het constructivisme, komen uitgebreid aan bod. Ook is er aandacht voor specifieke kwesties en ontwikkelingen in de internationale politiek, zoals globalisering, regionalisme, terrorisme, oorlog en vrede, mensenrechten, armoede en ontwikkeling, en nucleaire non-proliferatie. |
Politiek en Beleid P/IP |
Beleid is een van de belangrijkste instrumenten om politieke idealen te verwezenlijken. Beleid kan tot structurele veranderingen leiden (denk aan de invoering van de welfare state); het kan ook het onvermogen van de politiek symboliseren (denk aan Obamacare). Beleid is soms bijzonder effectief (veiligheid op vliegvelden), in andere gevallen helemaal niet (recidive gedetineerden). Waarom is beleid soms effectief en vaak niet? Hoe komt het tot stand? Wie ‘maakt’ beleid? Hoe beïnvloedt de effectiviteit van beleid wat burgers van de overheid vinden? In deze collegereeks worden theorieën besproken die een (deel)antwoord op deze vraag bieden. We verkennen de levenscyclus van beleid (van agendering tot uitvoering, van evaluatie tot terminering) en we bespreken de vele factoren die van invloed zijn op de effectiviteit van beleid. |
Recht P |
Deze cursus beoogt studenten wegwijs te maken in het Nederlandse recht in algemene zin en in de (democratische) rechtsstaat in het bijzonder. Na twee inleidende colleges waarin ons recht en rechtsbedrijf op hoofdlijnen worden geschetst, wordt nader ingegaan op de rechtsstaat. Ook wordt stilgestaan bij spanningen in de hedendaagse rechtsstaat en uitdagingen in de toekomst. |
Inleiding Internationale Organisaties IP |
Op welke manier hebben internationale organisaties de internationale politiek vormgegeven? Zijn zij slechts de dienaren van machtige staten of hebben ze ook een eigen identiteit en invloed? Hoe worden mondiale machtsverhoudingen in internationale organisaties weerspiegeld? Wat zijn internationale organisaties eigenlijk en hoe werken ze? De nadruk zal liggen op grote en bekende intergouvernementele organisaties zoals de Volkenbond, de Verenigde Naties (VN), de Europese Unie (EU) en de NAVO. Maar daarnaast worden ook minder bekende organisaties (waaronder regionale organisaties buiten Europa), niet-gouvernementele organisaties en internationale financiële en economische organisaties bestudeerd. Tot slot wordt er aandacht besteed aan de toenemende spanningen op het wereldtoneel en wat dit betekent voor het functioneren van internationale organisaties. Theoretische inzichten over internationale organisaties worden door middel van concrete onderwerpen, zoals de oorlog in Oekraïne, VN-vredesmissies, de vorming van het buitenlandbeleid van de EU en de rol van het IMF en de Wereldbank in het bestrijden van financiële crises en armoede, uitgelegd. |
Inleiding Politieke Wetenschap P/IP |
Wat is de wetenschap achter de politieke wetenschap? In deze cursus leg je de basis voor latere wetenschap-georiënteerde cursussen zoals onderzoeksmethoden, statistiek, kwalitatieve methoden, onderzoeksontwerp en data-analyse. Enkele belangrijke vragen die in deze cursus aan bod komen zijn: wat is politiek? Wat is politicologie? Wat doen politicologen? Wat is een theorie en wat doen wij ermee? Wat zijn de verschillende theoretische benaderingen (inclusief normatieve, gedragsmatige, institutionele, rationele keuze, constructivistische, feministische en marxistische theorieën) die door politicologen worden gebruikt? Wat zijn de sterktes en zwaktes van ieder van deze theoretische benaderingen? Wat zijn belangrijke overwegingen als het gaat om het ontwerpen van onderzoek, en de keuze van onderzoeksmethoden, die worden gebruikt voor het beantwoorden van theoretisch onderbouwde vragen over de politiek? Wat is de relevantie van politicologie? Wat zou dat moeten zijn? |
Economie voor Politicologen P/IP |
In deze cursus worden de hoofdlijnen van de economische theorie behandeld en wordt een blik geworpen op de betekenis daarvan voor het economisch beleid. De onderwerpen die aan de orde komen zijn consumenten- en producentengedrag, marktvormen, marktwerking, marktfalen, macro-economische ontwikkeling op korte termijn (conjunctuur) en op lange termijn (economische groei), geld en geldwezen, rente, inflatie, werkloosheid, begrotingsbeleid, monetair beleid en internationale economie. Terwille van diegenen die op het VWO geen Economie hebben gehad, begint deze cursus gewoon bij het begin. De verschillende thema’s worden echter dieper uitgewerkt dan op het VWO. Met deze cursus wordt een degelijke basis gelegd voor een goed begrip van de huidige economische praktijk en de historische achtergrond daarachter. |
Methoden en Technieken van Politicologisch Onderzoek P/IP |
Deze cursus biedt een introductie in theorie en praktijk van sociaalwetenschappelijk onderzoek, in het bijzonder de politieke wetenschap. Maak kennis met belangrijke denkbeelden, uitgangspunten en concepten, en principes en benaderingen. Er wordt ingegaan op deze aspecten: wat is wetenschappelijke kennis? wat is een theorie, wat zijn concepten, en wat dient te worden verstaan onder operationalisatie en meting? welke vormen van steekproeven zijn er en wat is de meest geschikte steekproef voor welke situatie? welke (kwantitatieve en kwalitatieve) onderzoeksstrategieën en methoden van dataverzameling zijn er met welke sterkere en zwakkere punten in termen van validiteit, betrouwbaarheid en bruikbaarheid? |
Inleiding Vergelijkende Politicologie P/IP |
Deze cursus biedt een overzicht van de belangrijkste politieke instituties en processen, zoals politieke partijen, kiesstelsels, regering en oppositie en bureaucratie. Wat zijn de functies van politieke partijen en hoe zijn deze georgniseerd? Verschilt de positie van de president in de VS ten opzichte van de president in Frankrijk? Wat is lobbyen? Waarom is politieke participatie belangrijk? We kijken vooral naar hedendaagse vertegenwoordigende stelsels, maar dagen je ook uit na te denken over niet-democratische, autoritaire casus. |
Statistiek I: Beschrijven en Presenteren P/IP |
Bij het bestuderen van politicologische vraagstukken kun je als onderzoeker empirische vragen stellen, zoals ‘Wat is de invloed van opvattingen over Europese integratie op de voorkeuren voor politieke partijen?’ of ‘Wat is de relatie tussen politieke systemen en het voeren van oorlog?’. Voor het beantwoorden van dergelijke empirische vragen hebben we data nodig en methoden en technieken voor het verwerken van de data. In deze cursus Statistiek ligt het accent op de beschrijving van de data en gaan we aan de slag met eenvoudige statistische toetsen en effectmaten. |
Politiek van de Europese Unie P/IP |
Je gaat in op de geschiedenis en instellingen van de Europese Unie (EU) en op de belangrijkste theorieën over Europese integratie. Daarnaast behandelen we hedendaagse discussies en gebeurtenissen als de nasleep van de Eurocrisis, de instroom van vluchtelingen en de coronapandemie. Heeft de EU een effectief antwoord op crises? Is de op haar retour? |
Academische vaardigheden P/IP |
Gedurende het hele eerste jaar volg je werkgroepen Academische Vaardigheden. Daarin leer je wetenschappelijke teksten begrijpend lezen. En je oefent met het analyseren, kritisch beoordelen, ontwikkelen en presenteren van academische en niet-academische argumenten. |
P/IP: Dit vak maakt deel uit van beide Leidse bachelorspecialisaties Politicologie.
P: Dit vak wordt uitsluitend gegeven in de specialisatie Politicologie.
IP: Dit vak is alleen voor studenten in de specialisatie Internationale Politiek.
Disclaimer: aan dit overzicht is de uiterste zorg besteed. Wijzigingen in het curriculum kunnen voorkomen; onjuistheden en onvolledigheden kunnen optreden.
Het tweede jaar staat in het teken van de verdieping. Thema’s uit het eerste jaar keren terug, met meer diepgang. Ook volg je vakken op nieuwe deelterreinen, zoals vergelijkende politiek, politieke filosofie of ethiek en politieke psychologie. De vakkenpakketten van Politicologie en Internationale Politiek gaan meer uiteenlopen. En jij legt gaandeweg de basis voor je specialisatie, voor de richting(en) die jij wilt inslaan in het laatste bachelorjaar.
Vakken in het tweede jaar
Europese Geschiedenis P/IP |
Verwerf een dieper inzichtin de diversiteit van Europa binnen het kader van een gemeenschappelijk moderniseringsproces. De focus ligt op de wisselwerking tussen veranderingen op politiek-institutioneel, sociaaleconomisch, en cultureel-mentaal gebied in de twee eeuwen Europese geschiedenis vanaf de Franse Revolutie tot en met de Val van de Muur (1789-1989). |
Methoden en Technieken van Politicologisch Onderzoek P/IP |
Vervolg op en verdieping van het gelijknamige eerstejaarsvak. |
Politieke Psychologie P |
Waarom gedragen mensen zich op een bepaalde manier als het om politiek gaat? Maakt het uit wie er in het Witte Huis zit of wordt elke president door dezelfde instituties beperkt? Kan racisme en genocide voorkomen worden? In deze cursus buigen we ons over de belangrijkste begrippen en theorieën van de politieke psychologie, maken we kennis met de methoden en resultaten van politiek psychologisch onderzoek en leren we hoe we politiek psychologisch onderzoek zelf in de praktijk kunnen brengen. |
Introduction to International Political Economy IP |
Bestudeer de economische interactie tussen staten, markten en samenlevingen. In het bijzonder kijken we naar handel, internationale monetaire relaties, de huidige economische crisis, globale ongelijkheid en financiële regulering. |
Vergelijkende Analyse van Politieke Stelsels P/IP |
Kernconcepten en -theorieën in het veld van de vergelijkende politicologie worden toegepast op een aantal specifieke Europese en niet-Europese landen. De focus wordt daarbij gelegd op de institutionele architectuur van politieke systemen en de relevante politieke scheidslijnen, zoals klasse, ideologie, etniciteit en religie. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer staat- en natievorming, electorale politiek, de ontwikkeling en structuur van partijen en partijsystemen, federalisme en decentralisatie, en relaties tussen regeringen, parlementen, en de rechterlijke macht. Ook zal worden stilgestaan bij actuele politieke debatten, ontwikkelingen en vraagstukken in elk van de besproken landen. |
Geschiedenis van de Politieke Filosofie P |
Raak vertrouwd met de belangrijkste posities in de geschiedenis van de Westerse politieke filosofie, te beginnen bij Plato. De behandelde theorieën worden systematisch geanalyseerd en met elkaar in discussie gebracht. Het doel is te laten zien dat de politieke filosofie een lange en nog levende traditie kent, die nog steeds relevant zijn voor het begrip van hedendaagse politieke, morele en maatschappelijke problemen. |
Ontwikkelingsvraagstukken in de Internationale Politiek IP |
Begrijp en verklaar de enorme internationale variatie in ontwikkeling, analyseer de sterktes en de zwaktes van ontwikkelingsbeleid. In deze cursus komen boeiende kernbegrippen aan de orde: geografie, gender, staat, geschiedenis, instituties, identiteit, leiderschap en corruptie. |
Nationale Politiek II: Nederlandse Politieke Geschiedenis P |
In deze cursus staat de politieke geschiedenis van Nederland in de twintigste eeuw centraal. De cursus geeft een chronologisch beeld van de belangrijkste ontwikkelingen in het Nederlandse bestel én kijkt naar een aantal belangrijke thema’s vanuit historisch en politicologisch perspectief: verzuiling en ontzuiling, het ontstaan van het constitutionele bestel, de ontwikkeling van politieke partijen en de wording van de verzorgingsstaat. |
International Security IP |
Raak vertrouwd met de theoretische grondslagen van veiligheidsstudies en pas deze toe op een aantal hedendaagse internationale veiligheidscasus. |
Analyse van de Internationale Politiek P/IP |
Uitgangspunt van dit vak zijn de verschillende theoretische benaderingen van de internationale politiek. De nadruk ligt op de aard van het internationale systeem, de dynamieken van global governance (internationale samenwerking, normen en instituties, de naleving van regels), en globale veranderingen (nieuwe vormen van bestuur en regelgeving, anti-globalisering, het opkomen en ondergaan van grootmachten). |
Rationele Keuzetheorie P |
Wat bepaalt of een keuze rationeel is? Maak kennis met de ideeën van klassieke auteurs. Daarnaast verdiepen we ons in speltheorie en passen deze toe op vergelijkende en internationale casus. |
International Law IP |
Bekijk de belangrijkste discussies op het terrein van het internationale recht. Wat is de oorsprong, de bron van dat internationale recht? Welke soorten internationaal recht kunnen we onderscheiden? In hoeverre zijn internationale rechtsregels relevant? Wat is de rol van internationale gerechtshoven? Hoe zit het met de bescherming van mensenrechtsn? |
Contemporaine Politieke Filosofie P |
Aan de hand van een aantal fundamentele waarden van de democratische rechtsstaat gaan we in op de verschillen concepten, argumenten en theorieën die centraal staan in de hedendaagse politiek filosofie. Daarna zal met behulp van deze zelfde theorieën gekeken worden naar hedendaagse politiek filosofische debatten over grensoverschrijdende problematiek, zoals die bijvoorbeeld voortkomt uit migratie en klimaatverandering. |
Academische Vaardigheden P/IP |
Ook gedurende het tweede jaar besteed je aandacht aan het toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming en communicatie. Je oefent met het opzetten, uitvoeren en rapporteren van een politicologisch en je verdiept je in zowel kwalitatieve als kwantitatieve data-analyse. |
P/IP: Dit vak maakt deel uit van beide Leidse bachelorspecialisaties Politicologie.
P: Dit vak wordt uitsluitend gegeven in de specialisatie Politicologie.
IP: Dit vak is alleen voor studenten in de specialisatie Internationale Politiek.
Disclaimer: aan dit overzicht is de uiterste zorg besteed. Wijzigingen in het curriculum kunnen voorkomen; onjuistheden en onvolledigheden kunnen optreden.
In het derde jaar krijg je veel vrijheid in het samenstellen van je vakkenpakket. Je kiest gespecialiseerde vakken Politicologie of Internationale Politiek die het beste aansluiten op jouw interesses. Voor het overige is het programma gereserveerd voor vrije keuzeruimte: daarbij kun je denken aan het volgen van vakken bij andere opleidingen, studeren aan een universiteit in het buitenland of het lopen van een stage bij een bedrijf, NGO of een overheidsinstelling. Je sluit je bachelor af met een onderzoeksproject over een onderwerp naar keuze. Op basis daarvan schrijf je, onder begeleiding van je docenten, je bachelorscriptie.
Je ziet: naarmate je studie vordert, kun je steeds gerichter aan de slag met jouw politicologische profiel.
Vakken in het derde jaar
Vrije keuzeruimte | De helft van het derde jaar kun je zelf inrichten en biedt volop kansen over de schutting van de opleiding te kijken. Grofweg zijn er drie mogelijkheden:
|
Bachelorseminar | Duik met je docent en een klein aantal medestudenten op een onderwerp naar keuze. |
Bachelorproject | Kies een themaseminar dat bij je past. Je volgt eerst een aantal weken inhoudelijk onderwijs en verdiept je kennis over een bepaald onderwerp binnen een deelgebied van de politicologie. Daarna leer je een onderzoeksvraag te formuleren, onderzoek te ontwerpen om die vraag te beantwoorden, eigen onderzoek uit te voeren en correct en duidelijk over dat onderzoek te rapporteren. Het eindopdracht van het bachelorproject is het sluitstuk van je bacheloropleiding: jouw scriptie. |
Disclaimer: aan dit overzicht is de uiterste zorg besteed. Wijzigingen in het curriculum kunnen voorkomen; onjuistheden en onvolledigheden kunnen optreden.
Hoe ga ik studeren?
Je krijgt uitleg van een docent over vooraf opgegeven en bestudeerde stof. Uiteraard kun je de docent dan vragen stellen. Regelmatig treden politici, consultants en journalisten op als gastspreker.
In een kleine groep (van maximaal 25 studenten) bespreek en doordenk je de stof met je medestudenten, onder leiding van een docent. Ook maak je opdrachten en werkstukken en geef je presentaties.
Je werkt zelfstandig of met medestudenten aan de stof en de bijbehorende opdrachten—in jouw tempo, op een van de vele werkplekken in de faculteit, de Universiteitsbibliotheek of thuis.
Studeren is een voltijdbaan. Als je er serieus werk van maakt, besteed je gemiddeld zo’n 40 uur per week aan het voorbereiden en volgen van colleges, maken van opdrachten en leren voor tentamens. Tenminste 16 uren in de ‘werkweek’ zijn ‘contacturen’, de resterende tijd besteed je aan zelfstudie.
Studiegids
Wil je meer weten over wat er in de verschillende vakken aan de orde komt, neem dan gerust een kijkje in de Studiegids:
› Studiegids BSc Politicologie
Begeleiding, ondersteuning en inspiratie
Natuurlijk, een universitaire studie vraagt om zelfstandigheid. Maar als politicologiestudent sta je er niet alleen voor. We bieden je verschillende vormen van begeleiding, individueel en in groepsverband. Ook is er aanvullende ondersteuning voor studenten met een functiebeperking en kun je terecht bij onze studentenpsychologen.
Jouw studieadviseur is het eerste aanspreekpunt tijdens de opleiding. Je kunt bij jouw studieadviseur terecht als je hulp of advies nodig hebt. Dit kan zijn voor praktische zaken, zoals het rooster of de planning van de studie, het kiezen van je vakken, stage lopen of vrijstellingen aanvragen. Maar ook als het gaat om meer persoonlijke problemen, zoals studievertraging door persoonlijke omstandigheden, vastlopen in je studie of problemen met je studiemotivatie.
Tijdens het eerste halfjaar van je studie krijg je een tutor toegewezen. Een tutor is een van je docenten, die jou kent en je alles kan vertellen over het programma en je op weg helpt met je studie-aanpak. Met je tutor voer je enkele 1-op-1-gesprekken; waar nodig verwijst je tutor je door.
Als eerstejaars student moet je waarschijnlijk even wennen aan het ritme, de regels en de schaal van de universiteit. En ook het studentenleven kan in het begin een beetje overweldigend zijn. Jouw ouderejaars medestudenten weten dat maar al te goed; nog niet zo lang geleden stonden zij in jouw schoenen. Daarom organiseert de opleiding het studentenmentoraat.
In een kleine groep kijk je, onder leiding van een ouderejaars student, naar allerlei praktische zaken en wissel je tips en trucs uit. Die helpen je om je weg te vinden, je op je gemak te voelen en meer uit je studie te halen.
Fenestra: advies over studeren met een functiebeperking
Het Fenestra Disability Centre adviseert over alle zaken die te maken hebben met studeren met een functiebeperking. Fenestra kan je helpen voorzieningen aan te vragen, maar ook financieel advies bieden en algemene informatie geven om je te helpen je weg te vinden binnen en buiten de universiteit.
Studentenpsychologen
Als je ingeschreven staat als student aan de Universiteit Leiden, kun je gebruikmaken van de diensten van de studentenpsychologen.
Isabelle van Rossum
Student
Het eerste jaar van de studie Politicologie is heel breed. Je krijgt vakken over recht, en economie en politieke wetenschap. Je bekijkt de politiek vanuit vele invalshoeken en doet veel feitelijk kennis op waardoor je breed georiënteerd bent. In je tweede jaar moet je deze kennis gaan toepassen en krijg je vakken zoals politieke filosofie en politieke psychologie.
Paul Nieuwenburg
Hoogleraar
De spanning tussen individuele mensenrechten en besluitvorming door meerderheden zie ik als een permanente bron van inspiratie voor de politieke filosofie en de politieke wetenschap.