Big tech en de weerbaarheid van de democratische rechtsstaat
beeld: Ed Hardie via Unsplash
Reijer Passchier, hoogleraar digitalisering en de democratische rechtsstaat aan de OU en universitair docent staatsrecht in Leiden, sprak op 26 mei voor de Commissie Digitalisering van de Eerste Kamer, tijdens een deskundigenbijeenkomst over de weerbaarheid van de democratische rechtstaat in tijden van digitale transformatie.
Waar technologsiche vooruitgang aanvankelijk werd gezien als een stimulans voor vooruitgang en economische groei, neemt de druk op de maatschappelijke gevolgen ervan toe. Europa is inmiddels sterk afhankelijk van Big Tech, waardoor het voor staten en overheden moeilijker wordt de grote techologiebedrijven aan wetgeving te houden. De macht van deze bedrijven is inmiddels zo groot, dat zij in staat zijn de toegang tot digitale infrastructuur te beperken of zelfs te ontzeggen en staten kunnen omzeilen of tegen elkaar uit te spelen. Hierdoor kan Big Tech steeds meer invloed uitoefenen op de internationale rechtsorde. Passchier pleit voor het doorbreken van deze dominantie en het creeëren van europese alternatieven, waarbij ook een rol voor kleine spelers mogelijk is. Big Tech-bedrijven en hun leiders blijken naar slechts drie waarden te streven: winst, groei en macht. Een goed leefklimaat, een functionerende overheid, nuttige innovaties, bestaanszekerheid voor iedereen maar ook de menselijke waardigheid moeten daar structureel voor wijken.
Passchier schreef een position paper om zijn standpunten, die ook in zijn boek ‘De Vloek van Big Tech’ naar voren komen, tijdens deze deskundigenbijeenkomst te duiden.
De vaste commissie digitalisering houdt zich bezig met de schriftelijke voorbereiding van wetsvoorstellen op het gebied van de normering van digitalisering. Daarnaast heeft het onder andere als doel om (wets-)voorstellen met een digitaliseringscomponent te toetsen op rechtmatigheid, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid.