Hoe leren álle leerlingen goed een vreemde taal spreken?
Hoe kun je in reguliere grote klassen feedback afstemmen op de individuele leerling en welke ‘gedifferentieerde support’ in de vorm van uitleg en oefeningen kun je aanbieden om de gespreksvaardigheid moderne vreemde talen te verbeteren? Esther de Vrind, promovendus, teamleider en lerarenopleider bij het ICLON, ontwikkelde een methode om dit makkelijker te maken. Promotie op 25 november.
Docent komt oren tekort
Het lijkt een onmogelijke taak voor docenten in het voortgezet onderwijs om iedere leerling op maat feedback te geven om zijn gespreksvaardigheid in een vreemde taal te verbeteren. De ene leerling moet gecorrigeerd worden op zijn uitspraak, de ander gebruikt net de verkeerde woorden. Er zijn leerlingen die snel praten maar met heel veel grammaticale fouten, terwijl anderen aarzelen, lange denkpauzes nodig hebben omdat ze alles heel precies willen zeggen. En dan heb je de leerlingen, misschien zelfs het merendeel, die niet graag willen spreken, uit angst of desinteresse, en snel op het Nederlands overgaan zodra de docent aan de andere kant van de klas staat… De docent komt dus oren tekort tijdens een les gespreksvaardigheid.
Adaptief en praktisch
Feedback geven is complex: spraak is vluchtig en in korte tijd moeten veel beslissingen genomen worden. Waar moet feedback op worden gegeven, wanneer, door wie en hoe? Het hangt van de leerling af waarop de feedback het beste gericht kan zijn.
Het doel van dit promotieonderzoek was een didactiek ontwerpen, implementeren en evalueren voor zelfregulerend leren bij gespreksvaardigheid die zowel adaptief is voor leerlingen als praktisch bruikbaar voor docenten. Op basis van literatuuronderzoek en een pilotstudie werd een adaptieve didactiek ontwikkeld en getest in de lespraktijk: de SpeakTeach didactiek, met de ontwerpprincipes 'zelfevaluatie door de leerling', 'adaptieve feedback' en 'verbeteractiviteiten'.
SpeakTeach app
De SpeakTeach didactiek heeft vorm gekregen in een app waarmee leerlingen hun eigen spreekvaardigheid kunnen evalueren. Leerlingen nemen een gesprek op met de app, evalueren zichzelf en maken een plan van aanpak om hun vaardigheden te verbeteren. De leerling kan zelf aan de slag en de docent stuurt bij. De ene leerling moet bijvoorbeeld meer vocabulaire leren, de ander meer grammatica, of een leerling moet zorgvuldiger, of juist vloeiender leren spreken. De leerling krijgt dus de gelegenheid om doelgericht zijn of haar spreekvaardigheid te verbeteren.
Resultaten
Docenten geven aan door SpeakTeach beter zicht te krijgen op de wensen en leerbehoeften van leerlingen, waardoor zij feedback en verbeteractiviteiten kunnen afstemmen. Voor die verbeteractiviteiten kunnen ze het lesmateriaal en de oefeningen uit hun reguliere lessen gebruiken en nu adaptief inzetten. Docenten rapporteren dat leerlingen serieuzer en actiever werkten aan de opdrachten. Bovendien is de SpeakTeach-methode aantrekkelijk omdat het niet te veel tijd kost en past bij hun reguliere lespraktijk.
Uit evaluaties van de docenten blijkt wel dat leerlingen eerst moeten wennen en dat docenten zich moeten ontwikkelen in de aanpak. In dit promotieonderzoek is dan ook nader gekeken naar de professionalisering van docenten in deze didactiek. Ook hiervoor is in het onderzoek een didactiek ontwikkeld waarbij docenten hun lespraktijk evalueren, doelen en verbeteractiviteiten formuleren en een adaptieve leerroute volgen.