Twee grote onderwijssubsidies naar Leidse docenten
Digitaal studeren met een app en onderzoekend leren in grote groepen. Twee onderwijsinnovaties die mogelijk worden dankzij het Comeniusprogramma van NWO. Scheikundige Ludo Juurlink en vakdidacticus Fred Janssen (ICLON) krijgen beiden een grote subsidie voor hun project.
Studying Mobile – projectleider: Ludo Juurlink (universitair docent), Instituut voor Chemisch onderzoek
Ludo Juurlink diende Studying Mobile in namens drie aanvragers: de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, het ICLON en de Faculteit Geneeskunde/LUMC. Hij wordt Leadership Fellow - landelijk één van de zes dit jaar - en krijgt 250.000 euro om zijn project uit te voeren.
Wat houdt het project in?
Inleidende vakken zijn in het algemeen gericht op lagere niveaus van kennisverwerking: herinneren, begrijpen en toepassen. Juurlink merkt dat studenten geen grote bereidheid tonen om te oefenen. Veel studenten gaan voor een tentamen ‘stampen’ maar dat is niet goed voor het behoud van de kennis en vaardigheden op de langere termijn. In dit project onderzoekt Juurlink met zijn medeaanvragers of een leer- en beoordelingsplatform op de mobiele telefoon dit kan verbeteren. Naast het gebruik van bestaande inhoud ontwikkelen de aanvragers eigen content ter ondersteuning van zelfstudie, en zelftests.
Hulp van push technology
Studenten krijgen in het vak toegang tot content en vormende tests op hun smartphone. Daarbij wordt push technology gebruikt: de docent houdt de regie en bepaalt wat wanneer beschikbaaar komt voor de student. Het onderzoeksteam vergelijkt de tentamenresultaten voor en na de interventie en onderzoekt of 'mobiel studeren' ertoe leidt dat studenten beter informatie onthouden over onderwerpen die in een volgend semester terugkeren. Ook onderzoeken ze of studenten met tentamenangst baat hebben bij een test, en meten ze de extra tijd die studenten 'mobiel studeren'. In het project wordt samengewerkt met TU Delft en de Radboud Universiteit Nijmegen. De resultaten van het project worden breed verspreid en samengevat in een schriftelijk rapport.
Wat vindt Juurlink van de toekenning van de subsidie?
‘Ik voelde me al vereerd dat ik namens onze universiteit deze aanvraag heb mogen schrijven. Nu ben ik vooral trots op ons team dat de subsidie in de wacht heeft gesleept - een subsidie om het digitaal studeren via een mobiele app in Leiden te implementeren en er tegelijkertijd onderzoek aan te doen. Ik verwacht dat veel startende studenten er baat bij zullen hebben.’
Wat vond de beoordelingscommissie?
De aanvraag Studying Mobile hoorde tot de hoogst scorende aanvragen. De commissie was vooral positief over het innovatieve karakter van de inzet van distributed learning vanaf het eerste studiejaar. Ook de schaalbaarheid van het project is een sterk punt. De commissie ziet de aanvragers als pioniers op het gebied van mobiel studeren.
Groots in grootschalig universitair onderwijs; onderzoekend leren voor grote groepen – projectleider: Fred Janssen (hoogleraar), ICLON
Fred Janssen gaat in de uitvoering van zijn project 'Groots in grootschalig universitair onderwijs; onderzoekend leren voor grote groepen' samenwerken met docenten op uiteenlopende vakgebieden die in de praktrijk beproeven of de door hem ontworpen vernieuwing in de praktijk goed werkt. Janssen wordt Senior Fellow en krijgt 100.000 euro om zijn project uit te voeren.
Wat houdt het project in?
Onderzoekend leren hoort bij een universiteit waar onderwijs en onderzoek nauw verweven zijn. Het is belangrijk omdat studenten hierdoor zowel de inhoud als de denk- en werkwijzen van het vakdomein beter begrijpen en wendbaar kunnen gebruiken. Dit type onderwijs start niet met het aanbieden van antwoorden maar, net als onderzoek, met het stellen van vragen. Docenten hebben echter moeite met het vormgeven van onderzoekend leren voor grote groepen studenten. Een van de oorzaken daarvan is dat universiteiten te maken hebben met fors groeiende studentaantallen en afnemende middelen. Het project is gericht op kwalitatief goed onderwijs aan grote groepen studenten én een beter gebruik van de onderzoekscultuur bij de universiteit.
Ontwerptool
In dit project staat de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een ontwerptool voor onderzoekend leren centraal. De tool bevat aanwijzingen waarmee docenten door eenvoudige aanpassingen van hun bestaande onderwijs studenten op heel veel verschillende manieren onderzoekend kunnen laten leren. Statische inhoud wordt omgebogen naar dynamische denk- en werkwijzen, en onderwijs dat start met antwoorden (uitleg) wordt omgebouwd tot onderwijs dat begint met vragen waarna de studenten hun antwoorden ontwikkelen en toetsen. De ontwerptool wordt in dit project exemplarisch uitgewerkt en beproefd door vijf duo’s van docenten uit de alfa-, bèta- en gammadomeinen van de universiteit.
Wat vindt Janssen van de toekenning van de subsidie?
'Ik ben heel blij met deze beurs. Onderzoekend leren heeft een centrale plek in de onderwijsvisie van de Universiteit Leiden. Het is voor docenten echter niet eenvoudig dit onderwijsideaal vorm te geven met grote groepen, veel leerstof en weinig tijd. De beurs geeft me de mogelijkheid om met docenten een praktische ontwerptool te ontwikkelen waarmee ze hun bestaande, grootschalige onderwijs op een eenvoudige wijze kunnen ombouwen tot leeromgevingen waarin studenten onderzoekend leren. Ik kijk ook uit naar de uitwisseling van ideeën met de andere Comenius-fellows.’
Wat vond de beoordelingscommissie?
De aanvraag heeft de kwalificatie Zeer goed gekregen. Het project is innovatief als het erin slaagt onderzoekend leren praktisch vorm te geven in grootschalig onderwijs. Daarbij zouden de opbrengsten groot zijn omdat de methodiek breed toepasbaar is. De commissie waardeert verder de goede inbedding van het project in de wetenschappelijke literatuur.
Over het Comeniusprogramma
Het Comeniusprogramma is een onderwijsinnovatieprogramma voor het hoger onderwijs (wo en hbo) en een van de initiatieven ter besteding van de gelden die zijn vrijgevallen door afschaffing van de studiebeurzen in 2017. De ontvangers van een Comeniusbeurs vormen samen een netwerk waarin ze kennis over onderwijsinnovatie uitwisselen. Het wordt uitgevoerd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO), onderdeel van NWO.
Voor de categorieën Leadership Fellow en Senior Fellow subsidie-aanvragen vindt vooraf selectie plaats. Per universiteit mag maar één Leadershipsproject worden ingediend en per faculteit één Senior Fellowshipproject. Voorstellen voor docentsubsidies kunnen zonder voorafgaande selectie worden ingediend.
- Meer informatie: Comeniusprogramma.
- U kunt over deze en andere onderwijssubsidies ook contact opnemen met Kathelijne Smits, subsidieadviseur.
- NWO/NRO bericht over de toekenning van de Leadership Fellow-beurzen
- NWO/NRO bericht over de toekenning van de Senior Fellow-beurzen
- NWO/NRO bericht over de toekenning van de Teaching Fellow-beurzen 2019
Foto bovenaan de pagina: Deel van het standbeeld van Comenius in Potsdam. Comenius (1592-1670) was de Latijnse naam van de Tsjech en pedagoog Jan Amos Komenskýe. Comenius pleitte voor onderwijs voor iedereen, dus voor jongens én meisjes, van alle rangen en standen. Hij schreef leerboeken en ontwierp een nieuw schoolsysteem. Comenius kwam naar Nederland en stierf in Amsterdam.
Tekst: Corine Hendriks
Mail de redactie