Mannen zijn niet beter in navigeren dan vrouwen, maar dat denken ze wel
Afgelopen jaar deden meer dan 8000 respondenten mee aan het publieksonderzoek naar het navigerend gedrag van Nederlanders. Onder leiding van neurowetenschapper Ineke van der Ham, onderzocht Universiteit Leiden in samenwerking met Weekend van de Wetenschap hoe mensen de weg vinden.
Door middel van een online game werden navigatieopdrachten uitgevoerd en werd er onder meer gekeken naar de invloed van factoren als leeftijd en geslacht op de prestatie. Waar er bij navigeren veel sterkere stereotypen over geslacht zijn dan over leeftijd, blijkt uit de resultaten dat juist leeftijd het navigatiegedrag beïnvloedt.
Hersenbeschadiging
Van der Ham wil patiënten met navigatieproblemen helpen. Bijna een op de drie mensen met een hersenbeschadiging heeft veel moeite met de weg vinden. Voor mensen met dementie is verdwalen een groot probleem en bestaat nog geen succesvolle therapie. Om een goede behandeling te geven is het belangrijk om te weten hoe ‘gezonde’ mensen de weg vinden. Deze data helpt bij het ontwikkelen van een behandeling die mensen met navigatieproblemen weer de weg laat vinden.
Van der Ham: “De data laten heel mooi zien wat voor groot effect leeftijd heeft op navigatievermogen, dat is nog niet eerder op deze schaal aangetoond en bevestigt voor ons welke hersengebieden betrokken zijn bij de verschillende navigatietaken. Vergelijkbare studies naar leeftijd en navigatie gerelateerde vaardigheden zijn gelimiteerd in aantal proefpersonen, leeftijdsrange en soort opdrachten. Aan onze game namen kinderen tot bejaarden deel wat ons dus zeer waardevolle data heeft gebracht wat ons helpt bij het ontwikkelen van een behandeling.”
Geslacht en leeftijd
Uit de test, waarin vijf opdrachten moesten worden uitgevoerd, blijkt dat vier van de vijf taken moeilijker worden voor deelnemers met een oudere leeftijd.
De man/vrouw-verschillen zijn nauwelijks zichtbaar en als ze wel te zien zijn, is het vooral doordat veroudering een sterker negatief effect heeft bij vrouwen. Geslacht en leeftijd hebben een enorme invloed op hoe goed ze denken te kunnen navigeren. Hoe ouder je bent hoe meer je jezelf overschat en mannen overschatten zichzelf vaker terwijl vrouwen zichzelf juist onderschatten. Het slecht inschatten van hun eigen navigatievermogen begint vanaf de late puberteit. Waarschijnlijk doordat er cultureel bepaalde stereotypen ons zelfbeeld positief dan wel negatief beïnvloeden. Jongens beginnen zichzelf vanaf dat moment te overschatten.
Landelijk publieksonderzoek
Sinds 2014 voert Weekend van de Wetenschap jaarlijks een landelijk publieksonderzoek uit. Heel Nederland krijgt hiermee de kans om naast de activiteiten in het weekend van 6 en 7 oktober, zich ook op deze manier te verdiepen in de wereld van wetenschap en technologie. De internetstudie naar de mythes rondom links- en rechtshandigheid van de RUG trok 30.000 deelnemers van 5 tot 95 jaar. En afgelopen jaar hebben bijna 11.000 mensen aan de online test over hallucinaties meegedaan.
Weekend van de Wetenschap
Jaarlijks organiseert NEMO met steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het Weekend van de Wetenschap. Dit grootste landelijke technologie- en wetenschapsevenement van Nederland wordt gerealiseerd dankzij meer dan 350 bedrijven, instituten, universiteiten,(onderzoeks)instellingen en musea die tijdens het weekend van 6 en 7 oktober voor het publiek hun deuren openen. Het doel hiervan is om Nederland te laten ervaren hoe belangrijk en interessant wetenschap en technologie zijn.
De meest actuele lijst van de deelnemende organisaties is te vinden op weekendvandewetenschap.nl
Tekst: BAAS Amsterdam
Foto: Taco van der Eb