Ruim 50 miljoen voor vernieuwend onderzoek
Twee onderzoeksconsortia waarin vooraanstaande Leidse wetenschappers samenwerken met onderzoekers van andere Nederlandse onderzoeksinstituten, krijgen Zwaartekrachtsubsidies van samen ruim 50 miljoen euro van het Ministerie van OCW.
Nieuw vakgebied: Chemische Immunologie
Het Institute for Chemical Immunology (ICI), waarvan chemische biologie van de Universiteit Leiden initiatiefnemer is, heeft een subsidie van 27,6 miljoen euro toegekend gekregen. In het ICI slaan wetenschappers van Nederlandse universiteiten en instituten op de terreinen immunologie en chemie de handen ineen om een nieuw vakgebied te ontwikkelen: Chemische Immunologie.
Afweersysteem
In Nederland werken veel onderzoekers aan immunologie, omdat veel ziektes met ons immuunsysteem te maken hebben. Ons immuun- of afweersysteem beschermt ons tegen infectieziekten en kanker. Als dit niet goed functioneert kan dit tot ontstekingen, kanker en andere ziekten leiden. Maar als het afweersysteem onbedoeld te goed werkt, dan kunnen juist auto-immuunziekten ontstaan. Het immuunsysteem valt dan het eigen lichaam aan, zoals in het geval van reumatoïde artritis en multiple sclerosis.
‘Elkaar goed begrijpen’
‘Het combineren van chemie en immunologie is een winst voor beide disciplines’, zegt de Leidse immunoloog prof.dr. Sjaak Neefjes, een van de hoofdaanvragers van de subsidie voor het consortium. ‘Als we de kennis die we in de immunologie verwerven willen vertalen naar echte oplossingen, dan moeten er geneesmiddelen gemaakt worden. Dat kan alleen maar door chemie, maar dan moeten beide disciplines elkaar wel goed begrijpen en dat is een doel van het ICI-consortium. Deze combinatie van vakgebieden kan tot nieuwe en originele oplossingen leiden in de aanpak van auto-immuunziekten, infectieziekten en kanker.’
Vernieuwing op het snijvlak
In het ICI zullen promovendi op de terreinen immunologie en chemie samen onderzoek gaan doen en er wordt een multidisciplinaire opleiding ontwikkeld. ’Dit is van belang om de brug tussen de twee disciplines te slaan en te zorgen dat onderzoekers “dezelfde taal” gaan spreken’, aldus Neefjes. De samenwerking bevestigt dat kansen voor vernieuwing op het snijvlak van disciplines liggen.
Hoofdaanvrager: Prof. dr. J.J.C. Neefjes (NKI en Universiteit Leiden)
Medeaanvragers: Prof. dr. C.G. Figdor (UMC St Radboud), prof. dr. P. Gros (Universiteit Utrecht), prof. dr. A.J.R. Heck (Universiteit Utrecht), prof. dr. H.S. Overkleeft (Universiteit Leiden) en prof. dr. T.N.M. Schumacher (Nederlands Kanker Instituut).
Complexe netwerken begrijpen en beheersen
Het tweede consortium waar wetenschappers van de Universiteit Leiden in deelnemen is Networks. Met de toegekende 22,7 miljoen gaat dit consortium van elf wiskunde- en informaticaonderzoekers uit vier instituten werken aan de dringende uitdagingen waar grootschalige netwerken ons voor stellen. Niet alleen digitale netwerken, maar ook verkeers- en vervoersnetwerken en energienetwerken zijn vaak niet (goed genoeg) berekend op onverwachte situaties. Dit onderzoeksproject richt zich op modelleren, begrijpen, beheersen en optimaliseren van complexe en zeer veranderlijke netwerken.
Hoofdaanvrager: Prof. dr. M.R.H. Mandjes (Universiteit van Amsterdam)
Medeaanvragers: Prof. dr. M.T. de Berg (Technische Universiteit Eindhoven), prof. dr. ir. S.C. Borst (Technische Universiteit Eindhoven), prof. dr. ir. O.J. Boxma (Technische Universiteit Eindhoven), prof. dr. H.M. Buhrman (CWI), prof. dr. R.W. van der Hofstad (Technische Universiteit Eindhoven), prof. dr. W.Th.F. den Hollander (Universiteit Leiden), prof. ir. A.M.J. Koonen (Technische Universiteit Eindhoven), prof. dr. J.S.H. van Leeuwaarden (Technische Universiteit Eindhoven), prof. dr. A. Schrijver (CWI), prof. dr. G.J. Woeginger (Technische Universiteit Eindhoven)
Het programma Zwaartekracht wordt gefinancierd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In totaal krijgen zes onderzoeksteams van verschillende Nederlandse universiteiten geld om de komende tien jaar samen excellente wetenschappelijke onderzoeksprogramma’s op te zetten. Minister Bussemaker stelt hiervoor 153 miljoen euro beschikbaar.
Met het Zwaartekrachtprogramma geven OCW en NWO een nieuwe impuls aan samenwerking op het hoogste wetenschappelijke niveau. De excellente consortia moeten leiden tot profilering van universitair toponderzoek.