Staat het voortbestaan van de VN onder druk?
in de media beeld: T. Salya via Unsplash
Lidstaten negeren steeds vaker gemaakte afspraken wanneer het hen uitkomt, waardoor de grondbeginselen van de VN meer dan ooit onder druk komen te staan. In een recente VN-spoedvergadering hekelde topman Guterres de lidstaten en zei dat ‘het handvest geen menu á la carte is.’ Niels Blokker, emeritus hoogleraar internationaal recht, spreekt over de zaak in het FD.
De vraag doet zich voor in hoeverre het instituut VN - in een kantelende wereldorde - nog over voldoende slagkracht beschikt en hoe het verder moet in de toekomst.
Blokker betoogt dat ‘het Instituut VN zeker nog wel zin heeft, maar er ook imperfecties zijn.’ Die tekortkomingen zijn in de tachtig jaar sinds de oprichting van de Verenigde Naties regelmatig aan het licht gekomen. Blokker noemt onder meer de Suezcrisis van 1956, de twee decennia durende Vietnamoorlog en de Koude Oorlog als voorbeelden. ‘Al die tijd stond de Veiligheidsraad eigenlijk buitenspel, waardoor hij niet kon voldoen aan zijn belangrijkste verantwoordelijkheid: het handhaven van de internationale vrede en veiligheid.’ Dit is met name te wijten aan de structuur van de raad, waarin vijf permanente leden elk over een vetorecht beschikt. Het is vrijwel een utopie dat China, de Verenigde Staten, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk het eens worden over een grote internationale crisis.