Scheikundig onderzoek voor betere chemotherapie finalist PNAS paper-prijs
Vorig jaar droegen de scheikundigen Dennis Wander en Hermen Overkleeft bij aan een belangrijke ontdekking over een veelgebruikt kankermedicijn. Hun onderzoek heeft is nu benoemd tot Finalist voor de PNAS Cozzarelli-prijs in de klasse Biomedical Sciences.
Finalist
Naast de Cozzarelliprijs voor beste paper, verkoos de PNAS-jury dit jaar ook zes ‘Finalisten’. ‘Een zogenaamde tweede prijs, omdat de pool van papers dit jaar zo sterk was,’ vertelt Dennis Wander. De waardering van PNAS komt voor het team als extra kers op de taart. Wander: ‘Het kostte ons veertien pogingen bij verschillende tijdschriften voordat ons paper uiteindelijk in PNAS belandde. Het is dus geweldig om dan nu toch deze erkenning te krijgen voor ons werk. Erg belonend.’
Minder bijwerkingen
Samen met wetenschappers van het LUMC vonden de scheikundigen een manier om de bijwerkingen van het antikankermedicijn doxorubicine te verminderen, zonder de effectiviteit van het medicijn te verliezen. Hun ontdekking ging zo sterk in tegen het bestaande dogma dat het jaren duurde om het artikel gepubliceerd te krijgen.
Doxorubicine is een veelgebruikt medicijn, maar ernstige bijwerkingen zijn nu nog vaak reden om de behandeling te staken. Dit komt doordat doxorubicine niet alleen breuken in het DNA maakt, maar ook schade aan het chromatine veroorzaakt – het materiaal waaromheen DNA opgewonden zit -. Deze combinatie maakt het medicijn enorm effectief tegen kanker, maar bleek ook de veroorzaker van ernstige bijwerkingen, zoals hartfalen.
Door de structuur van het molecuul aan te passen, maakten de wetenschappers een variant van doxorubicine dat geen DNA-breuken veroorzaakt, maar nog wel het chromatine beschadigt.
Lees hier meer over het onderzoek – Slimme scheikunde ontdoet antikankermedicijn van zware bijwerkingen
In de kliniek
Wander en zijn collega’s zitten ondertussen niet stil. ‘Ons hoofddoel is nu om de nieuwe variant van het medicijn op grote schaal te produceren’, vertelt Wander. ‘Omdat het al een bekende stof is, valt deze niet te patenteren. De farmaceutische industrie is dus niet geïnteresseerd te investeren, en dus doen we het in academische vorm, onder andere met de afdeling Acadamic Pharmacy bij het LUMC.’ En dan…? ‘Daarna willen we ons medicijn natuurlijk de kliniek in krijgen!’
Over de PNAS Cozzarelli-prijs
PNAS reikt de Cozzarelli-prijs jaarlijks uit aan de zes onderzoeksteams wiens PNAS-artikelen een opmerkelijke bijdrage aan hun vakgebied hebben geleverd, variërend van techniek tot sociale wetenschappen. Naast de zes paperprijzen wees de jury dit jaar in elke klasse ook een Finalist aan. Deze uitmuntende papers krijgen speciale aandacht op de PNAS-website en social media.
De prijs wordt uitgereikt sinds 2005 en is vernoemd naar voormalig PNAS hoofdredacteur Nicholas R. Cozzareli (1938-2006). Dit jaar vindt de prijsuitreiking online plaats tijdens de 158ste jaarlijkse bijeenkomst van de National Academy of Sciences, in April.