Nieuwe NRO-projecten bij het ICLON
In de afgelopen subsidierondes van het NRO zijn vier aanvragen gehonoreerd waar het ICLON bij betrokken is.
Perspectief voor jongeren
In de call voor Kortlopend Praktijkgericht Onderzoek zijn drie aanvragen gehonoreerd. Het eerste project is Appreci8: samen werken aan perspectief voor jongeren. Het centrale vraagstuk is hoe jongeren die deelnemen aan maatwerktrajecten bij ROC’s en sociale ondernemingen leren om perspectief te vinden in school en werk, en welke rol de sociale omgeving en begeleidingspraktijken in scholen en bedrijven daarbij spelen.
Het verbinden van verschillende omgevingen (zoals thuis, vrienden, zorg, onderwijs en werk) is cruciaal voor jongeren die participeren bij sociale ondernemingen en ROC ’s om weer perspectief te vinden in school en werk. Ook kan voor deze jongeren het wel of niet ervaren van interesse een zwaarwegend perspectief vormen, bijvoorbeeld als zij de ervaring hebben in voortrajecten nooit expliciet op hun interesses te zijn aangesproken. Nog niet eerder is interesseonderzoek uitgevoerd met doelgroepen die helemaal geen perspectief in school en werk meer lijken te hebben. Bovendien gaat het hierbij niet om verbinding tussen twee gedefinieerde omgevingen, zoals in veel studies naar het verbinden van leeromgevingen, maar om een veelheid aan contexten (zoals school, thuis, werk en zorgsystemen) die veelal los worden beschouwd.
Met een digitaal logboek en aanvullende interviews wordt bij jongeren op drie ROC’s en bij twee sociale ondernemingen de interesseontwikkeling in kaart gebracht en onderzocht hoe zij leerervaringen rondom interesses uit hun verschillende leer- en leefomgevingen verbinden. Met een omgevingsscan worden kenmerken van de begeleidingspraktijken bij sociale ondernemingen en ROC’s beschreven. Een klankbordgroep met diverse stakeholders (zoals jongeren, coaches, docenten) formuleert op basis van de bevindingen ontwerpprincipes voor scholen en sociale ondernemingen opdat meer jongeren perspectief vinden in school en werk.
Vanuit het ICLON zijn Dineke Tigelaar (projectleider) en Lysanne Post (postdoc-onderzoeker) betrokken en vanuit de Universiteit Utrecht Sanne Akkerman.
Onderwijs voor zieke leerlingen
Het tweede project is Hybride virtueel onderwijs: interactie tussen docent, klas en een zieke leerling thuis. Dit is een onderzoek naar het onderwijs aan zieke leerlingen die elders (in het ziekenhuis of thuis) online onderwijs volgen, samen met hun medeleerlingen die wel op school zitten.
Het doel van dit project is het verder optimaliseren van onderwijs aan langdurig zieke leerlingen middels synchroon internetonderwijs met behulp van KlasseContact. Ondanks de toename in gebruik van KlasseContact is over het algemeen de verbondenheid van zieke leerlingen met de klas en het onderwijs nog onvoldoende. Leraren spelen hierin een cruciale rol. Samenwerking tussen onderzoekers, scholen en zorgcoördinatie heeft geleid tot een projectvoorstel om dit in het voortgezet onderwijs te onderzoeken, en tegelijk het onderwijs te verbeteren. Het betreft een meervoudige case study met 15 cases waarbij een case wordt gevormd door de zieke leerling, mentor, zorgcoördinator, leraren en klas.
Vanuit het ICLON zijn Wilfried Admiraal (projectleider), Ben Smit, Sylvia Klunder en Nadira Saab betrokken. Verder werken mee: Tim Mainhard (Universiteit Utrecht), Karin Slegers (Universiteit Tilburg) en Angela Nahon (HCO).
De school als professionele leergemeenschap
Het derde project is Duurzame ontwikkeling van de school als professionele leergemeenschap (PLG). Een school als professionele leergemeenschap kenmerkt zich onder meer door intensieve vormen van samenwerking van leraren, een breed gedragen visie, ondersteunend leiderschap en professionele ruimte.
Eerder onderzoek laat zien dat interventies gericht op het samen werken en leren van leraren (zoals intercollegiale observatie en team teaching) de grootste impact hebben op de ontwikkeling van de school als PLG. Maar scholen hebben moeite met het borgen van zulke interventies en daarmee het verduurzamen van hun ontwikkeling als PLG. Het voortbouwen op dit onderzoek biedt een unieke kans om schoolontwikkeling over een langere periode in kaart te brengen. Het doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht in de duurzame ontwikkeling van de school als PLG, de acties die scholen hiertoe kunnen ondernemen, welke processen hierdoor in gang worden gezet en welke uitkomsten hiervan als blijvend kunnen worden aangemerkt. Kwantitatieve en kwalitatieve gegevens worden gedurende anderhalf jaar (maart 2021-augustus 2022) verzameld bij vijf scholen met behulp van vragenlijsten, diepte-interviews, observaties en een document analyse.
Projectleider is Wouter Schenke (Kohnstamm Instituut Amsterdam) en vanuit het ICLON zijn Loes de Jong en Wilfried Admiraal betrokken.
Kennisbenutting in scholen
De Hogeschool Arnhem-Nijmegen diende een aanvraag voor een overzichtsstudie in: Kennisbenutting in scholen: impact van onderwijsonderzoek in kaart gebracht. Het betreft een analyse van NRO-projecten van de afgelopen vijf jaar: welke activiteiten in deze onderzoeksprojecten zijn ondernomen om de opgedane kennis te benutten voor de onderwijspraktijk?
Kennisbenutting is een van de belangrijkste doelen van praktijkgericht onderzoek, maar blijkt nog steeds erg moeilijk te verwezenlijken. Deze overzichtsstudie beoogt inzicht te geven in de wijze van samenwerking, de mate en wijze van kennisbenutting en de factoren die hieraan bijdragen in recent Nederlands onderwijsonderzoek. Om de wijze van samenwerking en de mate van kennisbenutting voor recent Nederlands onderwijsonderzoek in kaart te brengen worden 113 NRO-onderzoeksrapportages (NRO kortlopend en NRO langlopend praktijkgericht onderzoek) uit de afgelopen vijf jaar geanalyseerd.
Door middel van groepsinterviews met betrokkenen wordt een tijdlijn gemaakt om inzicht te krijgen in de kennisbenuttingsactiviteiten tijdens en na afloop van het onderzoeksproject, de opbrengsten hiervan en de bevorderende en belemmerende factoren. Dit onderzoek leidt tot aanbevelingen voor het versterken van kennisbenutting tijdens en na afloop van praktijkgericht onderzoek voor beleidsmakers, scholen en onderzoekers.
Projectleider is Helma Oolbekkink (Hogeschool Arnhem-Nijmegen). De andere onderzoekers zijn Janneke van der Steen en Edwin Buijs (Hogeschool Arnhem-Nijmegen), Wouter Schenke (Kohnstamm Instituut Amsterdam) en Wilfried Admiraal (ICLON Universiteit Leiden). Het project loopt van 1 februari 2021 tot 1 februari 2022.
Wat is het NRO?
Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) werkt aan verbetering en vernieuwing van het onderwijs. Dat doet het NRO door onderwijsonderzoek te coördineren en te financieren, en door de verbinding tussen praktijk en onderzoek en tussen beleid en onderzoek te verbeteren.