Leids alternatief voor plastic microdeeltjes wint tweede prijs in Europese studentenwedstrijd
Een team van Leidse en Groningse studenten heeft de tweede prijs gewonnen tijdens de Europese finale van duurzaamheidswedstrijd BISC-E. Afgelopen juni won het team al de Nederlandse finale. Het team bedacht ‘Suckerspheres’, een natuurlijk alternatief voor de plastic microdeeltjes die nu nog veelvuldig aanwezig zijn in cosmetische producten. Het team vertelt over de finale.
Hoe was het om uiteindelijk de tweede prijs te winnen in deze competitie?
Maarten Lubbers: ‘We zijn ontzettend blij met het resultaat, want we hebben er hard voor gewerkt. Het was een eer om met de andere teams uit Europa te concurreren. Er waren veel interessante projecten, zoals dat van het Belgische team. Die studenten hebben een manier gevonden om plantenmest te maken van menselijk haar. Het team uit Griekenland won uiteindelijk de eerste plaats. Dit team bedacht een productielijn om bittere sinaasappels, die normaal bij het afval belanden, om te toveren tot bruikbare materialen.’
‘De finale bestond uit twee rondes, waarin we twee keer ons idee moesten presenteren. Een vakjury met experts van verschillende universiteiten en vanuit de industrie beoordeelde de eerste presentatie. De tweede ronde werd beoordeeld door een groter panel, bestaande uit stakeholders en leden van het biobased industries consortium, een samenwerkingsverband dat zich inzet voor een duurzame maatschappij. De eerste ronde hebben we gewonnen, in de tweede ronde behaalden we de tweede plaats! Uiteindelijk dus goed voor de tweede prijs in de wedstrijd.’
Dus jullie presentaties waren geslaagd?
Laurens ter Haar: ‘De presentaties gingen erg goed! We hadden ze dan ook uitvoerig voorbereid en de feedback van de nationale finale zo goed mogelijk verwerkt. Hierdoor ging ik er vol vertrouwen in. Toch was het wel gek om het online te doen, zeker omdat je tijdens het presenteren alleen je eigen slides zag en dus het publiek dus helemaal niet kon “aanvoelen”. Soms vroeg ik me af of het publiek nog wel verbonden was of dat ik inmiddels in het luchtledige stond te praten. Maar toen daarna de positieve reacties en interessante vragen binnenkwamen, was alle twijfel weg.’
Jullie noemden al even de feedback: Na het winnen van de Nederlandse finale was er volgens jullie nog veel werk aan de winkel: het businessplan moest bijvoorbeeld een stuk realistischer. Hoe hebben jullie dat aangepakt?
Georgy Bubnenkov: ‘Om ons businessplan te verbeteren hebben we de hulp ingeschakeld van verschillende experts, zoals hoogleraar Peter Punt van het Instituut Biologie Leiden Als co-funder van Dutch DNA kon hij ons veel advies geven op zowel technisch als financieel gebied. Met hun inbreng konden we meer realistische aannames doen over de productie-eisen: zo was het bijvoorbeeld noodzakelijk dat de productie van het eiwit niet teveel geld zou kosten.
‘Verder hebben we een meer gedetailleerde beschrijving geven van de benodigde partners bij elke stap van ons project. In ons plan zou L’Oréal één van onze partners zijn. Dit bedrijf heeft een groot aandeel in de microbead-markt en heeft ervaring met het vervangen van deze microbeads in haar producten. Voor de productie van ons eiwit in bioreactoren wilden we samenwerken met Wacker; een Duits bedrijf met veel ervaring op dit gebied. Ook hebben we een model van het productieproces gemaakt, om wetenschap en financiën te verbinden en zo een indicatie te krijgen van de kosten en opbrengsten.’
Eigenlijk zouden jullie naar Parijs gaan voor de Europese finale, maar vanwege Covid-19 vond de finale online plaats. Hoe hebben jullie dat ervaren?
Marjolein Crooijmans: ‘Het was natuurlijk begrijpelijk, maar we vonden het erg jammer dat de live-finale in Parijs niet door kon gaan. Al ruim voor Covid-19 waren wij begonnen met brainstormen over dit project. Omdat je er dus maandenlang met z’n allen naartoe werkt, is zo’n finale normaal gesproken een ontzettend spannend moment, waar alles en iedereen samenkomt. Daarnaast is het ook een uitstekend netwerk evenement, en krijg je de kans om tijdens allerlei activiteiten in contact te komen met andere teams, bedrijven en organisaties. Helaas was er voor deze activiteiten geen online alternatief.'
Zijn er ook plannen om de Suckerspheres daadwerkelijk te gaan produceren?
Lubbers: ‘Omdat we vanwege Covid-19 helaas geen labwerk konden doen, was ons project puur theoretisch.’
Crooijmans: ‘Daarom zijn er op dit moment nog geen plannen. Aan de hand van onze berekeningen kwamen we erachter dat het vrij kostbaar is om deze alternatieve microbeads op massa-schaal te produceren. We geloven echter wel dat we deze kosten met de juiste hulp significant kunnen verminderen!’
Suckerspheres
Het team wil het inktviseiwit suckerine gebruiken als duurzaam en biologisch alternatief voor plastic microbeads. Dit zijn piepkleine plasticbolletjes die worden gebruikt in veel cosmetica, zoals zonnebrand en shampoo. Producenten voegen ze toe om bijvoorbeeld de smeerbaarheid van hun product te verbeteren, maar soms ook gewoon als goedkope flesvulling. De plasticdeeltjes komen zo op grote schaal terecht in het milieu en uiteindelijk ook in planten, dieren én mensen. Suckerspheres, oftewel bolletjes gemaakt van suckerine, moeten de plastic microbeads gaan vervangen. Het team wil het eiwit duurzaam produceren met behulp van gist. Restproducten uit de landbouw kunnen dienen als voedingsbodem voor dit gist. Bovendien zijn de Suckerspheres biologisch afbreekbaar.