Maarten Kunst nieuwe hoogleraar Criminologie
Maarten Kunst is benoemd tot hoogleraar Criminologie aan de Universiteit Leiden. Slachtofferschap en slachtofferervaringen zullen centraal staan in zijn hoogleraarschap.
Kunst promoveerde in 2010 aan de Universiteit van Tilburg op de psychosociale gevolgen van slachtofferschap van ernstig geweld. Daarvoor studeerde hij Nederlands Recht en Psychologie aan dezelfde universiteit en is hij vier jaar lang werkzaam geweest als jurist bezwaar en beroep bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV).
Na zijn promotie is Kunst in dienst getreden als universitair docent bij de afdeling Criminologie van het Instituut voor Strafrecht & Criminologie aan de Leidse rechtenfaculteit. Deze functie heeft hij tot eind 2014 vervuld, waarna hij werd bevorderd tot universitair hoofddocent. Vanwege zijn enthousiasmerende colleges werd Kunst in 2013 genomineerd voor de prijs van beste docent van de Universiteit Leiden, die jaarlijks door de Leidse Studentenraad wordt uitgereikt. Momenteel is Kunst opleidingsdirecteur van de bachelor en masters Criminologie en lid van het dagelijks bestuur van de afdeling Criminologie. Tevens is hij plaatsvervangend lid van het Adviescollege Levenslanggestraften.
Slachtofferstudies
Kunst heeft tientallen publicaties op zijn naam staan en verschillende onderzoeksubsidies in de wacht gesleept. Binnen zijn onderzoek staan drie thema’s centraal: slachtofferleed, de effectiviteit van wetgeving en beleid dat tot doel heeft dit leed te verzachten en de manier waarop juristen en andere professionals in de praktijk uitvoering geven aan dit beleid. Ook de komende jaren zijn deze thema's belangrijke speerpunten binnen het onderzoek van Kunst zijn.
Hij vindt het belangrijk om deze thema's niet uitsluitend te adresseren door middel van nieuw empirisch onderzoek, maar wil oog hebben voor onderzoek dat al is verricht en dit in kaart te brengen. 'Een groot probleem binnen het huidige slachtofferonderzoek is dat we nauwelijks weten waar al onderzoek naar is gedaan', licht hij toe. 'Slachtofferstudies zijn verspreid over verschillende disciplines en betreffen meestal opdrachtonderzoek. Dit betekent dat hun resultaten vaak onbekend blijven buiten het eigen vakgebied en uitsluitend worden gepubliceerd in rapportages voor de opdrachtgever. Veel studies halen dus de internationale literatuur niet. Een gevolg hiervan is dat nieuw onderzoek vaak wordt gebaseerd op gebrekkige kennis en soms helemaal niet zo nieuw is.'
Er bestaat nauwelijks empirisische evidentie voor het spreekrecht als hulp bij het herstellen van een misdrijf.
Ook in het onderwijs van Kunst staat het thema slachtoffers centraal. Tijdens zijn colleges probeert hij zijn studenten een kritische houding ten aanzien van slachtofferonderzoek bij te brengen. Kunst: 'Slachtofferonderzoek is vaak ideologisch gedreven; veel onderzoeken worden gefinancierd door subsidieverstrekkers die opkomen voor de belangen van slachtoffers. Daar is op zich niets op tegen en heeft slachtoffers veel gebracht. Denk bijvoorbeeld aan de kennis die de afgelopen decennia is opgedaan op het gebied van traumabehandeling. Dankzij die kennis kunnen veel slachtoffers geholpen worden met de verwerking van hun slachtofferervaringen.'
Toch kleeft er ook een nadeel aan, zegt Kunst. 'Onderzoeksresultaten worden soms te veel geïnterpreteerd in de richting van het belang dat men met het onderzoek beoogt te dienen. Een mooi voorbeeld hiervan is de introductie van het spreekrecht. Dat zou slachtoffers helpen om emotioneel te herstellen van het misdrijf, maar daar bestaat nauwelijks enige empirische evidentie voor. Pleitbezorgers van slachtoffers hebben desalniettemin toch vaak de neiging om een therapeutisch effect toe te kennen aan het spreekrecht op basis van één enkele studie die hier onderzoek naar heeft verricht. Ik vind het belangrijk dat mijn studenten in staat zijn om dit soort misinterpretaties van empirisch onderzoek te herkennen en te benoemen. De meeste van hen komen na hun studie namelijk terecht in beleidsfuncties en zijn dus later zelf verantwoordelijk voor het vertalen van onderzoeksresultaten naar nieuwe wetgeving of beleid.'
Rijke traditie
De benoeming van Kunst past binnen de rijke Leidse traditie van criminologen die gespecialiseerd zijn in slachtofferonderzoek. Kunst: 'Onderzoek naar slachtofferschap en slachtofferervaringen kent een lange traditie in Leiden. Willem Nagel wordt door Nederlandse victimologen beschouwd als een van de eerste criminologen die in zijn onderzoek aandacht had voor het leed van slachtoffers en later hebben ook Jan van Dijk, Marc Groenhuijsen en Jo-Anne Wemmers een belangrijke bijdrage aan slachtofferonderzoek geleverd. Ik voel mij vereerd dat ik de traditie die zij in gang hebben gezet mag voortzetten.'