Minister Kaag: ‘Een stabiele wereld begint niet aan de grens in Limburg’
Hoe onderhoud je diplomatieke betrekkingen in een wereld die onder hoogspanning staat? Minister Sigrid Kaag vertelde erover in een gastlezing aan de Campus Den Haag. ‘Geen enkel beleidsvoorstel komt er door als het niet bijdraagt aan vrouwenontwikkeling.’
Het is soms moeilijk om optimistisch te blijven, gaf Kaag toe. De minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking sprak op 4 maart met studenten op uitnodiging van hoogleraar Jaap de Hoop Scheffer. De geopolitieke spanningen tussen grootmachten nemen toe, en verschillende binnenlandse conflicten zoals Syrië en Jemen worden meegezogen in die zorgelijke ontwikkelingen.
Sterke man
‘Maar ook dichter bij huis, in Europa, ligt de democratie onder vuur,’ zei Kaag. ‘Men zoekt naar een sterke man als leider, zonder daarbij op de waarschuwingen uit het verleden te letten. Journalisten, mensenrechten en andere fundamenten van de democratie zijn het slachtoffer. Dat is een gevaarlijke en zorgelijke ontwikkeling. Bovendien vragen transnationale bedreigingen zoals klimaatverandering en terrorisme niet om meer nationalisme, maar om een internationale oplossing.’
Even zorgelijk is volgens Kaag de ‘feitenvrije politiek’. Met een opvallende uitspraak kan iedereen ‘de headlines halen van NU.nl’, maar het is veel moeilijker om complexe internationale vraagstukken uit te leggen. Als we niet oppassen kan dat de rechtstaat ondermijnen, zegt Kaag.
Van Niger naar Limburg
‘Nederland geeft bijvoorbeeld ontwikkelingshulp aan Niger,’ zegt Kaag. ‘Dan hoor je al gauw dat het verspilling van belastinggeld is. Maar je moet beseffen dat het stabiliseren van de wereld ver weg begint, en niet bij de grens in Limburg. Niger is een stabiele baken in de Sahel, en van een stabiele Sahel profiteert Europa.’ Momenteel komen er veel migranten uit die regio naar Europa, en terreurorganisatie Boko Haram teistert het gebied.
De toegestroomde studenten op de Spaanse Trap in het Wijnhavengebouw vroegen Kaag vervolgens het hemd van het lijf. Wat vindt u van de protesten tegen de president in Algerije? Welke rol speelt Curaçao in de politieke crisis in buurland Venezuela? En worden we binnenkort een de facto kolonie van China?
Vrouwenrechten
Kaag geeft uitgebreid antwoord op de vragen, en schuwt daarbij de nuance niet. Ja, beaamt de minister, het klopt dat economische sancties tegen Iran veel vaker de bevolking treffen dan de politieke elite. Maar tegelijkertijd zijn sancties een van de weinige geweldloze manieren om de regering te dwingen geen kernwapens te produceren. ‘Verschillende onderzoeken naar het effect van sancties geven verschillende antwoorden. We weten het simpelweg niet precies.’
Maar als het op vrouwenrechten aankomt is Kaag glashelder. ‘Het gaat om vijftig procent van de wereldbevolking, waarvan een aanzienlijk deel in een achtergestelde positie zit. Ik ben er van overtuigd dat een samenleving enkel kan veranderen als vrouwen even empowered zijn als mannen. Geen enkel beleidsvoorstel op mijn terrein komt er nog door als het niet bijdraagt aan vrouwenontwikkeling. It’s mainstream throughout.’
Tot slot richtte de minister nog een speciaal woord van dank aan de vele buitenlandse studenten in de zaal: ‘Geweldig dat jullie in Nederland studeren. Onthoud dit: we zijn altijd open for business.’
Tekst: Merijn van Nuland
Beeld: Jeroen Mooijman
Mail de redactie
Over Sigrid Kaag
Sigrid Kaag (1961) studeerde onder meer Midden-Oostenstudies en Internationale Betrekkingen in Utrecht, Caïro en Oxford. Vóór haar ministerschap werkte ze onder meer bij UNICEF, het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) en de ontwapeningsmissie die leidde tot de vernietiging van chemische wapens in Syrië. Na het ontslag van Halbe Zijlstra was ze tijdelijk minister van Buitenlandse Zaken. ‘Bovendien spreekt ze zes talen vloeiend,’ zei Jaap de Hoop Scheffer tegen zijn studenten. En hij voegde er schertsend aan toe: ‘Dus stel je vragen gerust in het Arabisch.’