Complotdenken als nieuwe religie
Zit de Amerikaanse overheid achter de aanslagen van 11 september 2001? Zijn die witte condensstrepen achter vliegtuigen in de lucht soms ”chemtrails”: chemicaliën die doelbewust over ons worden uitgestrooid? En gaf de AIVD de opdracht om Pim Fortuyn te vermoorden? Een blik in de verwarrende wereld van complottheorieën. Die soms waar blijken te zijn.
Dr. Jelle van Buuren, universitair docent, promoveerde in 2016 op „complotconstructies.” „Daarbij komt altijd het idee terug van een kleine groep mensen met kwaadwillende plannen, die schade berokkent aan een groot deel van de bevolking.” De complottheorie strijdt met officiële lezingen van bijvoorbeeld de overheid.
Waarom vinden samenzweringsverhalen volgens Van Buuren bij menigeen gretig aftrek? „Deels omdat zo’n theorie een eenvoudige verklaring lijkt te bieden voor een ingewikkelde wereld. Zeker in tijden van verwarring –zoals na de aanslagen op 11 september 2001– geeft zo’n verklaring houvast.”
Religie
In zijn onderzoek merkte Van Buuren dat complotdenken vaak „spirituele dimensies” vertoont. In het snel seculariserende Westen lijken complotverhalen „soms bijna in de plaats te komen van religie. Evenals in veel godsdiensten loopt er in complottheorieën een duidelijke scheidslijn tussen goed en kwaad. Dat geeft houvast. Bovendien ligt er ook een sterke hoop op verlossing in. Want als alle ellende op de wereld te wijten is aan een klein groepje mensen, hoeven we maar van hen af te komen om een mooiere wereld te krijgen.”
Lees het volledige artikel 'Complotdenken als nieuwe religie', Reformatorisch Dagblad.