30 jaar en hoogleraar: het verhaal van Changsheng Wu
Het overlijden van zijn grootvader in 1988 motiveert Changsheng Wu uit China om wetenschapper te worden. In 2016 wint hij de C.J. Kok Juryprijs voor zijn proefschrift over nieuwe antibiotica. Twee jaar later staat hij op het punt om op dertigjarige leeftijd hoogleraar te worden aan Shandong University.
Opgroeien in de natuur
Changsheng Wu, geboren in een afgelegen bergdorpje in China, is voorbestemd om op te groeien als boer. In zijn jeugd moet hij veel boerenklusjes doen, zoals rijst verbouwen in het rijstveld, hout verzamelen in de bergen en slakken zoeken in de vijver. Hierdoor komt hij in contact met de ware natuur. ‘Ik stelde mezelf veel waarom-vragen. Als het bijvoorbeeld te veel regent, raakt rijst snel besmet met de sheath blight disease. Dit is een grote ramp voor veel arme gezinnen, want rijst is hun belangrijkste bron van inkomen. Ik vroeg me af waarom dit gebeurde, en hoe.’
Kleine beestjes
Later begint Wu het bestaan van onzichtbare micro-organismen te begrijpen en de sleutelrol die ze vervullen in ecologische systemen. ‘Wat nog belangrijker was, is dat ik me realiseerde dat deze kleine beestjes niet alleen mensen doden, maar ook in staat zijn om levensreddende stoffen te produceren.’ Geneesmiddelen spelen een belangrijke rol in het leven van Wu. Dit begint wanneer zijn grootvader sterft aan kanker als Wu pas drie jaar oud is. ‘Hij werd medisch niet behandeld omdat we te arm waren’, vertelt hij. ‘Tot op de dag van vandaag zijn er wereldwijd nog steeds miljoenen arme mensen die geen goede gezondheidszorg hebben. Wetenschappers moeten hun verantwoordelijkheid nemen voor de mensen die hulp nodig hebben. Het is heel belangrijk om nieuwe effectieve, maar goedkope medicijnen te ontwikkelen om de strijd tegen ziekten te winnen.’
'Wetenschappers moeten hun verantwoordelijkheid nemen voor de mensen die hulp nodig hebben. Het is heel belangrijk om nieuwe effectieve, maar goedkope medicijnen te ontwikkelen om de strijd tegen ziekten te winnen.’
Een wetenschappelijke carrière
Op negentienjarige leeftijd verlaat Wu zijn bergdorp en gaat hij naar de lokale universiteit. Daarna krijgt hij een beurs van de China Scholarship Council en besluit hij naar Leiden te komen, om te promoveren bij de onderzoeksgroep van Gilles van Wezel en Young Hae Choi. ‘Allereerst is de Universiteit Leiden een zeer bekende universiteit’, onderbouwt Wu zijn keuze. ‘Ten tweede sprak het onderzoeksvoorstel over de ontdekking van antibiotica uit actinomyceten mij erg aan. Toen ik me aanmeldde voor dit project, gaven Van Wezel en Hae Choi mij zeer positieve feedback. En Nederland is heel mooi', besluit hij.
Nieuwe antibiotica
In Leiden verkent Wu innovatieve methoden om nieuwe antibiotica eenvoudiger en gemakkelijker te ontwikkelen. Hij laat zien dat door het gebruik van moderne analysemethoden moleculaire structuren gekoppeld kunnen worden aan biologische en fysieke functies. Dit maakt het mogelijk op zoek te gaan naar nieuwe antibiotica. Wu bewijst dat zijn methode werkt, doordat hij een nieuw type antibioticum ontdekt: Lugdunomycine. Zijn proefschrift krijgt de onderscheiding cum laude en hij wint de C.J. Kok Juryprijs in 2016. Volgens de jury heeft zijn scriptie een indrukwekkend brede en originele aanpak.
Van Leiden naar New York tot Shandong
Wu is zeer dankbaar voor zijn tijd bij het Instituut Biologie Leiden en het winnen van de C.J. Kok Juryprijs. ‘Ik ben vooral mijn promotor Van Wezel en dagelijks begeleider Young Hae Choi dankbaar, die mij waardevolle begeleiding en ondersteuning hebben gegeven. En dankzij de C.J. Kok Juryprijs ben ik er later in geslaagd een Rubicon-beurs aan te vragen, wat mij de waardevolle kans gaf om mijn studie aan de Rockefeller University in New York voort te zetten. Daar heb ik veel geleerd op het gebied van metagenomics, wat erg nuttig is voor mijn toekomstige onderzoek. Al met al moet ik zeggen dat de C.J. Kok Juryprijs een zeer belangrijke rol speelt in mijn academische carrière!’
Nederig blijven
In de komende vijf jaar zal Wu aan Shandong University werken. Hij richt zich op het vinden van nieuwe medicijnen uit micro-organismen, zoals actinomyceten en myxobacteriën. En hoewel hij al op jonge leeftijd veel heeft bereikt, blijft Wu nederig: 'Voor mij is mijn vroege hoogleraarschap niet iets om mee te pronken. Het is eerder een goede motivatie om een grotere bijdrage te leveren aan de wetenschap en de maatschappij.’