‘Mijn studenten stoppen niet bij een zesje’
Tijdens de opening van het academisch jaar wordt traditiegetrouw de LUS Onderwijsprijs uitgereikt aan de beste docent op de universiteit. Maak kennis met de genomineerden. Deze week: Florian Schneider.
Sinoloog Florian Schneider was net op werkbezoek in China toen hij hoorde over zijn nominatie voor de LUS Onderwijsprijs. Het eerste wat hij deed was zijn vrouw bellen. ‘Ik was erg getroffen dat studenten mij genomineerd hadden. Zij was een stuk minder verbaasd. We praten veel over lesgeven, dus ze wist hoeveel ik hierom geef.’
Waar heb je deze nominatie aan te danken, denk je?
‘Ik vind het belangrijk om als docent mijn studenten ten volle te respecteren. Dat betekent dat ik niet van bovenaf mijn kennis wil opleggen, maar liever op gelijkwaardig niveau het gesprek wil aangaan over de stof. Waarom? Omdat ik niet zoveel waarde hecht aan hiërarchische structuren. Maar ook omdat ik er heilig van overtuigd ben dat je studenten alleen kunt helpen om stof beter te begrijpen. Je kunt ze hooguit leren om beter te leren, maar verder moeten ze het grotendeels zelf doen. Ik zie de rol van de docent dus meer als een mentor of begeleider dan een alwetende verteller.’
Hoe zorg je daarvoor in je hoorcolleges en werkgroepen?
‘Allereerst door mezelf kwetsbaar op te stellen. Ik probeer regelmatig uit mijn eigen comfort zone te stappen, bijvoorbeeld door cijfers over de Chinese economie uit te diepen. Door te vertellen over die uitdaging zien leerlingen dat leren gaat met vallen en opstaan. Dat geldt ook voor deelname aan het debat in de collegezaal. Een opmerking van een student kan feitelijk onjuist zijn, maar het feit dat hij of zij deelneemt aan het gesprek heeft waarde. Het gaat immers allang niet meer om feitenkennis alleen. Dat zoek je online vrij gemakkelijk op. Het is veel belangrijker om studenten onderzoeksvaardigheden aan te leren, zodat ze de juiste hulpbronnen kunnen vinden. Ik laat ze bijvoorbeeld wel eens Wikipedia-pagina’s in verschillende talen met elkaar vergelijken. Wat is er anders? En waarom? Het leert ze kritisch omgaan met bronnen.’
'De feedback was fenomenaal'
En volgens je studenten gebruik je daarbij innovatieve onderwijsmethoden?
‘Ja dat klopt. Onlangs heb ik één van mijn Mastervakken gegeven in spelvorm. De studenten konden kiezen uit verschillende deelopdrachten in de vorm van quests, een soort avontuurlijke online speurtochten. Voor iedere geslaagde opdracht konden ze punten verdienen. Het was voor mij een erg spannend moment. Stoppen de studenten zodra ze zich verzekerd hebben van een zesje? Of gaan ze door tot ze een hoog cijfer hebben? Dat laatste bleek het geval. En de feedback die ik op deze collegereeks kreeg was fenomenaal, bijna alle deelnemers vonden het geweldig. Daarnaast gebruik ik bijvoorbeeld Twitter om belangrijke leestips te delen met collega’s en studenten. Sommige andere docenten weren mobiele apparaten uit de collegezaal, bij mij zijn ze toegestaan. Multitasken hoort er nu eenmaal bij, ook later in het werkende leven.’
'Ik werk vaak 70 uur per week om onderzoek en onderwijs te combineren'
Welke tips zou je andere docenten mee willen geven voor betere colleges?
‘Ik ben ervan overtuigd dat mensen met passie voor hun vak al snel goede docenten zijn. Het probleem is dat je als wetenschapper geen carrière maakt op lesgeven, maar op wetenschappelijk onderzoek. Ik werk vaak zeventig uur per week om mijn onderzoek te kunnen combineren met hoogstaand onderwijs. Dat is niet erg, want ik houd van mijn vak en ik heb geen kinderen en een begripvolle vrouw. Maar tegelijkertijd snap ik dat veel van mijn collega’s zich allereerst richten op het onderzoek, en dat het doceren voor hen op een tweede plaats komt. We moeten hier op nationaal niveau een oplossing voor vinden. Zelf denk ik dan aan kleinere klassen en minder papierwerk. Dat geeft je zoveel meer denkruimte.’
Over de LUS Onderwijsprijs
De LUS Onderwijsprijs is een initiatief van het Leids Universitair Studentenplatform. Jaarlijks eren zij een universitair docent die zich ‘bijzonder verdienstelijk’ heeft gemaakt op het gebied van onderwijs. Alle studenten van de Universiteit Leiden kunnen een docent voordragen. Uiteindelijk bezoekt het LUS enkele colleges van de voorgedragen docenten, waarna zij drie finalisten kiezen. Daarbij let het LUS onder meer op onderwijsinnovatie, interactie met studenten en in hoeverre de docent in staat is zijn of haar onderwijs blijvend te verbeteren. Dit jaar zijn de genomineerden Thijs Porck (Geesteswetenschappen), Florian Schneider (Geesteswetenschappen) en Christine Espin (Sociale Wetenschappen). De winnaar krijgt een plek in de Leiden Teachers Academy en een beurs van 25.000 euro, te besteden aan onderwijsprojecten.