Gebruik virtueel ‘lokmeisje’ Sweetie problematisch in Nederland
De inzet van het virtuele ‘lokmeisje’ Sweetie, voor opsporing van webcamsekstoerisme door de Nederlandse politie, is problematisch. Dit komt door de kaders van de Nederlandse strafwet, concluderen onderzoekers van de Universiteit Leiden en de Universiteit Tilburg.
De kans dat het gebruik van Sweetie tot een succesvolle veroordeling leidt in Nederland, is veel kleiner dan in landen als de Verenigde Staten, Canada, het Verenigd Koningrijk en Australië. In deze landen biedt de wet meer ruimte. Dit concluderen onderzoekers van de Universiteit Leiden en de Universiteit Tilburg op basis van een grootschalig rechtsvergelijkend onderzoek in 19 landen. Terre des Hommes Nederland is opdrachtgever van het onderzoek.
Je voordoen als een echt meisje
Sweetie 2.0 is ontwikkeld door het Nederlandse Terre des Hommes om het groeiende probleem van webcamsekstoerisme aan te pakken. Via chatrooms op internet benaderen kindermisbruikers kinderen uit landen als de Filippijnen om betaalde webcamseks met hen te hebben. Sweetie is een kunstmatige intelligentie die zich in deze chatrooms voordoet als echt meisje. Wanneer een verdachte seksueel getint contact zoekt met Sweetie, kan Sweetie de conversatie vastleggen en helpen om de verdachte te ontmaskeren. Terre des Hommes overweegt nu om Sweetie 2.0 in eerste instantie buiten Nederland in te zetten.
Daadstrafrecht vs intentiestrafrecht
Bart Schermer, universitair hoofddocent bij het Centrum voor Recht en Digitale Techologie van de Universiteit Leiden, licht de conclusie toe. ‘Volgens de Nederlandse strafwet is de inzet van (virtuele) lokpubers vooralsnog niet expliciet toegestaan en is het onduidelijk of webcamseks met een virtueel persoon überhaupt strafbaar is.’ Dat heeft weer te maken met het type rechtssysteem dat Nederland heeft. ‘Wij hebben een sterk daadgericht strafrecht: je moet alle elementen die in de delictsomschrijving staan daadwerkelijk voltooien. Omdat in de zedendelicten overal staat ‘een persoon die de leeftijd van 18 jaren nog niet heeft bereikt’, kan het delict nooit worden voltooid. Sweetie is immers geen echt persoon. Ditzelfde geldt voor de poging: je kan niet iets pogen dat niet strafbaar is. In andere landen is veel meer ruimte is om verdachten te veroordelen op basis van hun intentie. Het doet er daar niet toe dat Sweetie geen echt persoon is, als de verdachte denkt dat hij met een echt kind van doen heeft, dan is dat al strafbaar.
Kansen bij nieuwe wetgeving
Momenteel bespreekt de Tweede Kamer de nieuwe wet Computercriminaliteit III. Hiermee zou het mogelijk worden om lokpubers in te zetten. Dat zijn personen die zich in chatboxen als puber/jongere voordoen maar het niet zijn. Zij laten zich door online kindermisbruikers verleiden tot een daadwerkelijke ontmoeting met seksuele bedoelingen (‘grooming’). De online kindermisbruiker kan vervolgens worden opgespoord. Schermer ziet kansen om de inzet van Sweetie mee te nemen in deze nieuwe wet Computercriminaliteit III. ‘De aankomende wijziging ziet alleen op het specifieke delict ‘grooming’. Als je lokpubers en Sweetie wilt gebruiken op kindermisbruik te bestrijden, dan is het logisch om ook vergelijkbare artikelen uit de zedenwet te wijzigen. Toch moet je hiermee wel heel voorzichtig zijn. Iemand kan een heel andere intentie hebben dan hetgeen een handhaver denkt dat de intentie is.’
(Foto: Terre des Hommes)