Goud wijst onderzoeker de weg in de cel
Hoe kun je moleculen volgen in een cel? Door ze licht te laten geven en onder een microscoop te leggen. Maar licht vervaagt. Onderzoekers van het Leidse Cel Observatorium denken hier iets op te hebben gevonden: goudstaafjes inbrengen in de cel.
Gouden staafjes
Een team onderzoekers van het Leidse Cel Observatorium, onder leiding van biofysicus John van Noort, gaat goudstaafjes gebruiken om bewegende moleculen binnen in cellen te volgen. Om deze techniek te exploreren krijgen ze een subsidie van de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM). De gouden staafjes geven duidelijke optische signalen af die niet knipperen of uitdoven. En de staafjes kunnen zonder schade aan te richten door de cel bewegen, aangezien ze niet veel groter zijn dan een flink eiwit.
Eiwitten kleuren
De gouden bakens van enkele tientallen nanometers kunnen vrij door de cel bewegen en zullen gebruikt worden om specifieke eiwitten te kleuren. Ze zijn zo helder dat hun positie met enkele nanometers nauwkeurigheid gevolgd kan worden gedurende tientallen minuten. Hierdoor is het mogelijk individuele moleculen in een levende cel langdurig te volgen en daarmee de processen die ze ondergaan op moleculaire schaal in kaart te brengen. Het is zelfs mogelijk om de goudstaafjes met sterk gefocusseerd licht te op te pakken en te verplaatsen.
Teamwork
Het team bestaat uit onderzoekers van verschillende afdelingen van het Cel Observatorium van de Universiteit Leiden. Van Noort: ‘In dit project brengen we technische, fysische, chemische en biologische kennis bij elkaar. De een weet veel van spectroscopie, de ander van celdynamiek en een derde heeft de chemische expertise die nodig is om de gouden deeltjes te construeren. Door onze krachten te bundelen kunnen we aan de slag met de meest relevante uitdagingen in de celbiologie en biofysica.’ De nieuwe imaging-methode levert volgens Van Noort spectaculaire mogelijkheden voor de biologische fysica.
Fundamenteel Onderzoek der Materie
Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) heeft in totaal 10,4 miljoen euro toegekend aan vijf nieuwe onderzoeksprogramma's. Die gaan werken aan gebieden waarop de Nederlandse natuurkunde internationaal uitblinkt en waarvan het wetenschappelijk en maatschappelijk belang duidelijk aanwezig is.
Bron: FOM