Huid verdedigt zichzelf tegen schadelijk zuurstof
Zuurstof is essentieel voor ons om te leven. Maar zuurstof kan, in de vorm van reactieve moleculen, ook schadelijk zijn. Gelukkig bevat de buitenste laag van onze huid antioxidanten die de meeste schadelijke zuurstof direct uitschakelen, zo ontdekten Leidse chemici. Hun resultaten staan beschreven in het julinummer van het tijdschrift Journal of Investigative Dermatology.
Dagcrèmes bevatten ook vaak antioxidanten die de huid beschermen. Volgens Backendorf kunnen ze helpen, maar je moet er niet te veel van gebruiken.
Zuurstofradicalen zijn reactieve moleculen die giftig kunnen zijn voor ons lichaam. Onze huid wordt voortdurend blootgesteld aan deze schadelijke stoffen. Dat de huid zich met allerlei mechanismen – bijvoorbeeld in de vorm van vitamines – hiertegen beschermt, was al bekend. Maar nu blijkt dat de buitenste dode huidcellen zélf de eerste verdedigingslinie vormen.
Antioxidant
De Leidse chemici, onder leiding van Claude Backendorf, ontdekten dat deze cellen speciale eiwitten bevat, zogenoemde SPPR-eiwitten, die als antioxidant werken: ze breken de schadelijke zuurstofmoleculen af. Vorig jaar ontdekte dezelfde groep al dat de SPPR-eiwitten bij wondgenezing in de huid een zuiverende werking hebben. “Dat gaf ons het vermoeden dat ze misschien bij een gezonde huid ook bescherming bieden”, aldus Backendorf.
Sporen van interactie
De onderzoekers tonen hiermee voor het eerst aan dat de huid zichzelf actief verdedigt tegen schadelijk zuurstof. “In 1851 is al ontdekt dat mensen een klein beetje zuurstof via de huid opnemen”, zegt Backendorf. “En nu, 160 jaar later, vinden we voor het eerst sporen van interactie tussen zuurstof en huidcellen.”
Dermatologen
De ontdekking is vooral van belang voor dermatologen, denkt Backendorf. Het feit dat juist chemici en niet dermatologen deze ontdekking doen, heeft volgens Backendorf te maken met de vele investeringen in celonderzoek van de faculteit W&N. Backendorf: “In een lab als het Cell Observatory hebben we meer mogelijkheden dan in een klassiek dermatologisch lab.”
Indruk
In het julinummer van het tijdschrift Journal of Investigative Dermatology staat ook een commentaarartikel over het onderzoek, geschreven door Sabine Werner, internationaal toponderzoeker op dit gebied. “Ik was zeer vereerd dat Werner zo’n mooi stuk heeft geschreven”, zegt Backendorf. “Het laat zien dat ons resultaat indruk heeft gemaakt in de wereld van de dermatologie.”
Publicaties
- Vermeij et al., ROS quenching potential of the epidermal cornified cell envelope, Journal of Investigative Dermatology (juli 2011).
- M. Schäfer en S. Werner, The cornified envelope: a first line of defense against reactive oxygen species, Journal of Investigative Dermatology (juli 2011).
- Vermeij et al., Skin cornification proteins provide global link between ROS detoxification and cell migration during wound healing, PloS One (augustus 2010)
Links
Onderzoeksgroep Molecular Genetics Profileringsgebied Bioscience. The science base of health
(16 augustus 2011/Barry van der Meer)