Clara van Dam
Gastmedewerker
- Naam
- Mr.dr. J.C.A. van Dam MA
- Telefoon
- +31 71 527 2727
- j.c.a.van.dam@law.leidenuniv.nl
- ORCID iD
- 0000-0002-6642-7600

Clara van Dam is als gastmedewerker verbonden aan de Afdeling Staats- en Bestuursrecht van de Universiteit Leiden.
Meer informatie over Clara van Dam
Clara van Dam is als gastmedewerker verbonden aan de Afdeling Staats- en Bestuursrecht van de Universiteit Leiden. Clara’s onderzoeksinteresses gaan in het bijzonder uit naar de wijze waarop het Europese recht doorwerkt in de nationale rechtsordes en naar de legitimiteit en effectiviteit van informele sturingsinstrumenten. Clara heeft, naast in het doen van klassiek juridisch onderzoek, ervaring in het verrichten kwalitatief empirisch onderzoek.
Clara schreef een proefschrift over de doorwerking van guidance documenten van de Europese Commissie in de Nederlandse rechtsorde (zie daarover meer hieronder), waarop zij op 11 februari 2020 promoveerde aan de Universiteit Leiden. Na afronding van haar proefschrift werkte Clara als universitair docent aan de Leidse afdeling Staats- en Bestuursrecht. Als promovenda, docent en universitair docent vervulde Clara onderzoeks-, onderwijs- en coördinatietaken op het terrein van het Nederlandse en Europese bestuursrecht en verzorgde zij regelmatig colleges over het gebruik van empirische onderzoeksmethoden in juridisch onderzoek.
Tot november 2023 was Clara werkzaam bij de Raad van State, waar zij adviseerde over Europeesbestuursrechtelijke vraagstukken aan de Commissie recht van de Europese Unie en tevens lid was van de ‘Kennisunit’, de unit die onderzoek doet naar bestuurs(proces)rechtelijke vragen en ontwikkelingen.
Clara is lid van de redactie van het Nederlands tijdschrift voor Europees recht (NtEr). Zij is op dit moment woonachtig in de Verenigde Arabische Emiraten.
Opleiding
Clara studeerde Rechten en Politicologie. Het masterdiploma Staats- en Bestuursrecht behaalde zij cum laude zij aan de Universiteit Leiden. In het studiejaar 2012-2013 behaalde Clara de master European Political and Administrative Studies aan het College of Europe in Brugge (mention très bien). Gedurende haar studie studeerde zij een semester aan l’Institut d’Études Politiques (Sciences Po) in Parijs waar zij vakken volgende in de politieke wetenschappen en Europees recht.
Publicaties
Publicaties van Clara zijn verschenen in verschillende Nederlandstalige en Engelstalige tijdschriften, zoals het Nederlands tijdschrift voor Europees recht (NtEr), Jurisprudentie Bestuursrecht – Plus (JBplus), het Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht (NTB), het tijdschrift voor Europees en economisch recht (SEW), het tijdschrift Netherlands Administrative Law Library (NALL) en in de Review of European Administrative Law (REALaw). Zij schreef een book review voor de Common Market Law Review. Daarnaast heeft Clara bijgedragen aan verschillende nationale en internationale wetenschappelijke bundels en boeken.
Promotie-onderzoek
Op 11 februari 2020 promoveerde Clara aan de Universiteit Leiden op het proefschrift ‘Guidance documents of the European Commission in the Dutch legal order’. Het proefschrift is online toegankelijk.
Het promotie-onderzoek brengt in kaart op welke wijze guidance documenten van de Europese doorwerken in de Nederlandse wetgevingspraktijk, bestuurspraktijk en rechtspraak. Aan de hand van een diepgaand empirisch onderzoek, waaronder een groot aantal interviews met experts, beleidsmedewerkers en rechters, laat het proefschrift zien dat deze quasi-informele instrumenten een verregaande maar vaak onzichtbare invloed kunnen hebben op de wijze waarop het Unierecht wordt geïmplementeerd in de nationale rechtsorde.
Vervolgens worden de toepassingen en effecten van guidance documenten geanalyseerd in het licht van beginselen die de implementatie van het Unierecht in de Nederlandse rechtsorde beheersen. Die analyse laat zien dat de legitimiteit en effectiviteit van guidance documenten als implementatiehulpmiddel op het spel staan, maar ook dat de documenten kunnen bijdragen aan een meer legitieme en effectieve implementatie van het Unierecht. Het onderzoek concludeert dat, om de volledige potentie van guidance documenten te kunnen benutten, de totstandkoming en toepassing van guidance dient te worden gestroomlijnd ̶ niet alleen op Europees niveau maar ook op nationaal niveau.
Tijdens haar promotieonderzoek liep Clara stage bij de Europese Commissie bij het Directoraat-Generaal voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling. Daar bracht zij de verschillende guidance documenten gerelateerd aan de verstrekking van Europese landbouwsubsidies in kaart en formuleerde zij een guide for guidance met spelregels en beginselen voor het aannemen en opstellen van guidance documenten.
Ook nam Clara, tijdens het schrijven van haar proefschrift, deel aan de Academy of European Law Summer School aan het European University Institute in Florence en volgde zij de Summer School Methods and Techniques; Process Tracing Methodology aan het European Consortium of Political Research (Ljubljana).
Onderwijs
Gedurende een aantal jaren vervulde Clara de rol van coördinator van en docent in het mastervak ‘Europeanisering van het bestuursrecht’. Zij gaf onderwijs in de bachelorvakken ‘Inleiding Bestuursrecht’ en ‘Bestuursrecht’ (tevens als coördinator), en heeft ervaring in het begeleiden van master- en bachelorscripties. Ook verzorgde Clara colleges over het verrichten van kwalitatief empirisch onderzoek en gaf zij lezingen aan buitenlandse universiteiten over haar proefschriftonderwerp. In de zomer van 2017 coördineerde zij de organisatie van de eerste editie van de Summer Course over de Europeanisering van nationaal bestuursrecht, die in de zomer van 2017 plaatsvond in Den Haag en werd georganiseerd door de Leidse Afdeling Staats- en Bestuursrecht.
Bestuurs- en nevenfuncties
Clara vervulde verschillende bestuurs- en nevenfuncties. Van 2014 tot 2023 was zij lid van het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Europees Recht (NVER). In die hoedanigheid was zij (van 2014-2017) tevens bestuurslid van de Studiekring Europees Recht (StEr). Daarnaast was Clara betrokken bij de organisatie van het Young FIDE Seminar en van het tweejaarlijkse congres van de Fédération Internationale pour le Droit Européen (FIDE) dat plaatsvond in Den Haag van 12-15 mei 2021. Ook tijdens haar studie vervulde Clara verschillende bestuursfuncties. Zij was in het jaar 2008-2009 lid van het bestuur van de VeerStichting en voorzitter van het Mordenate College.
Gastmedewerker
- Faculteit Rechtsgeleerdheid
- Instituut voor Publiekrecht
- Staats- en Bestuursrecht
- Dam J.C.A. van (2024), The role of soft law in times of crisis. In: Ghio E. & Perlingeiro R. (red.), Are legal systems converging or diverging?: lessons from contemporary crises. Cham: Springer. 317-340.
- Grogan J. & Dam J.C.A. van (2023), Soft law and the rule of law crisis. In: Eliantonio M., Korkea-aho E. & Mörth U. (red.), Research Handbook on Soft Law. Research Handbooks in Law and Politics. Cheltenham, UK; Northamption USA: Edward Elgar Publishing. 391-406.
- Dam J.C.A. van (2022), Bespreking van: Eliantonio M., Korkea-aho E. & Stefan O. (2021), EU soft law in the member states: theoretical findings and empirical evidence. Oxford: Hart Publishing. Common Market Law Review 59(5): 1569-1572.
- Dam J.C.A. van (2021), De voorstellen voor een Europese Awb als inspiratiebron voor een beginsel-gestuurde doorwerking voor Europese guidance, Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht 2021(5): 338-342 (NTB 2021/143).
- Cuyvers A. & Dam J.C.A. van (2021), Where soft law meets CILFIT: is a court ever obligated to refer questions on soft law?. In: Verboeket J.W., Brink J.E. van den, Drahmann A., Jacobs M.J. & Ortlep R. (red.), Bestuursrecht in het echt. Vriendenbundel voor prof. mr. drs. Willemien den Ouden. Deventer: Wolters Kluwer. 298-318.
- Behre F., Dam J.C.A. van, Schippers M., Sluis M. van der, Haket S., Mândrescu D. & Quintel T. (2021), Reflections on the Young FIDE Seminar 2021: the Young FIDE 2021 Board and the Young Rapporteurs, EU Law Live (Weekend Edition) 64(26 June 2021): 2-6.
- Dam J.C.A. van (11 februari 2020), Guidance documents of the European Commission in the Dutch legal order (Dissertatie. Institute of Public Law, Leiden Law School, Leiden University) Meijers-reeks nr. MI-337. Promotor(en): Ouden W. den & Brink J.E. van den.
- Dam J.C.A. van (2019), Guidance documenten van de Europese Commissie en de Algemene wet bestuursrecht. In: Barkhuysen T., Marseille B., Ouden W. den, Peters H. & Schlössels R. (red.), 25 jaar Awb. In eenheid en verscheidenheid. Deventer: Wolters Kluwer. 531-546.
- Dam J.C.A. van (2017), Het Hof van Justitie spreekt zich uit over de bindende werking van een aanbeveling van de Europese Commissie, Nederlands Tijdschrift voor Europees Recht 2017(4): 84-90.
- Dam J.C.A. van (2017), Guidance documents of the European Commission: a typology to trace the effects in the national legal order, Review of European Administrative Law 10(2): 75-91.
- Dam J.C.A. van (2016), Commission Guidance as Informal Implementation Tool: Fit for the Future?. In: Steunenberg B., Voermans W.J.M. & Van den Bogaert S.C.G. (red.), Fit for the Future? Reflections from Leiden on the Functioning of the EU. The Hague: Eleven International Publishing. 53-68.
- Brink A. van den, Senden L.A.J., Widdershoven R.J.G.M, Van den Brink, J.E. & Van Dam J.C.A. (2016), National Report: The Netherlands. In: Czuczai J., Darak P., Lancos P., Szabo M. & Varga A.Z. (red.), Division of Competences and Regulatory Powers between the EU and the Member Sates - FIDE Conference proceedings 2016. Budapest: Wolter Kluwer. 625-676.
- Dam J.C.A. van & Huurnink P.P. (2016), Verslag van de 10e NVER pleitwedstrijd Europees Recht, SEW: Tijdschrift voor Europees en economisch recht 2016(1): 19-20 (SEW 2016/4).
- Dam J.C.A. van (2015), EU Administrative Soft Law and the Separation of Powers. In: Napel H.M.T.D. ten & Voermans W.J.M. (red.), The Powers That Be. Rethinking the Separation of Powers. A Leiden Response to Möllers. Leiden: Leiden University Press. 191-213.
- Brink J.E. van den & Dam J.C.A. van, annotatie bij: Hof van Justitie van de Europese Unie 3 september 2014, nr. C-410/13, ECLI:EU:C:2014:2134. AB 90 (116 AB 2015/116 Ten onrechte weigering van een Europese subsidie: verplichting tot rechtsherstel op grond van EU-recht? Begrip onregelmatigheid en betekenis Europese soft law voor de nationale rechter).
- Dam J.C.A. van (4 november 2014), Europese soft law en de Nederlandse rechter. Den Haag. [lezing].
- Brink J.E. van den & Dam J.C.A. van, annotatie bij: College van Beroep voor het bedrijfsleven 16 september 2013, nr. AWB 12/34, ECLI:NL:CBB:2013:152. AB (2014/187).
- Brink J.E. van den & Dam J.C.A. van, annotatie bij: College van Beroep voor het bedrijfsleven 13 maart 2013, nr. AWB 12/46, ECLI:NL:CBB:2013:BZ6298. AB (2014/186).
- Brink J.E. van den & Dam J.C.A. van (2014), Nederlandse bestuursrechters en unierechtelijke 'beleidsregels', Jurisprudentie bestuursrecht plus : 3-27.
- Dam J.C.A. van (2013), De doorwerking van Europese administratieve soft law: in strijd met Nederlandse legaliteit?, NALL: Netherlands administrative law library 2013(januari-maart): .
- Dam J.C.A. van & Brink J.E. van den, annotatie bij: General Court of the European Union 15 april 2011, nr. T-297/05, ECLI:EU:T:2011:185. SEW 60(3): 121-125 (49).
- Lid van de redactie (beoordeling artikelen en verwerven van kopij/auteurs)
- Bestuurslid