Natuur en bewustzijn

Filosofie van het naturalistisch dualisme

Als we nadenken over wat we als mensen zijn, dan is een mogelijk antwoord: we zijn natuur en bewustzijn, lichaam en ziel/geest. Dit onderscheid is van meet af aan een belangrijk onderwerp in de filosofie. Het denken over de relatie tussen fysische werkelijkheid en bewustzijn is de laatste decennia weer volop in de belangstelling. Sinds David Chalmers' baanbrekende boek The Concious Mind  uit 1996 is het onderwerp ook in de op natuurwetenschap geörienteerde filosofie aan de orde. Deels voortbouwend op oudere opvattingen die teruggaan naar de Griekse Oudheid, worden nieuwe formuleringen en varianten gegeven van principiële posities die men onder drie categorieën kan samenvatten: fysicalisme, idealisme en dualisme.

Deze collegereeks zal gaan over deze drie posities en tracht met argumenten hard te maken dat een vorm van dualisme de juiste theorie is. Er zijn belangrijke argumenten tegen fysicalisme en tegen idealisme en de argumenten tegen dualisme kunnen gerelativeerd worden door in te zien dat dualisme niet één theorie is, maar een familie van theorieën die een gemaaanschappelijk uitgangspunt hebben: bewustzijn is niet herleidbaar tot fysisch proces en fysisch proces is niet herleidbaar tot bewustzijn. Ruimte, tijd en bewustzijn zijn oorspronkelijke dimensies die in relatie tot elkaar staan. We onderzoeken deze opvattingen aan de hand van denkers uit verleden (Plato, Descartes) en heden (Chalmers, Meillassoux, Kastrup). We onderzoeken de relaties met de evolutieleer en met religieuze noties van voortbestaan.

Docent

Drs. Arnold Ziegelaar

Drs. Arnold Ziegelaar is filosoof en beeldend kunstenaar. Hij verricht onderzoek als buitenpromovendus en publiceerde boeken en artikelen.