Onderzoeksproject

Integrating Land Right Vulnerability into Flood Disaster Risk Assessments in Mozambique

Het doel van dit onderzoek is om een methodologie te ontwikkelen voor het verbeteren van overstromingsrisicobeoordelingen, waarbij Mozambique als casestudy wordt gebruikt. Dit wordt gedaan door hydrologische gegevens uit te breiden met paleohydrologisch bewijs van eerdere overstromingen. Dit wordt gecombineerd met een sociaal-juridische beoordeling van de landrechten van degenen die worden getroffen door maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan.

Looptijd: 2024 - 2029
Contact: Joeri Reinders
Financiering: FGGA Starter Grant

Klimaatverandering treft ontwikkelingslanden zoals Mozambique onevenredig hard, onder andere door de intensivering van tropisch extreem weer en een toename van overstromingsrisico’s. Zo hebben recente overstromingen na de doortocht van cyclonen Idai en Kenneth in 2019 meer dan 400.000 mensen ontheemd en wordt de schade geschat op meer dan 1,4 miljard dollar. Klimaatverandering verergert de complexe en veelzijdige gevolgen van deze natuurrampen, waardoor overheden gedwongen worden te reageren. Een gebrek aan nauwkeurige, systematische milieugegevens leidt echter tot onzekerheden over de omvang van toekomstige overstromingsgevaren, waardoor het moeilijk is te bepalen waar en welke interventies prioriteit moeten krijgen. Tegelijkertijd dwingt de druk om maatregelen te nemen overheden tot actie, vaak met ingrijpende beleidsmaatregelen die de landrechten van mensen aantasten, met name de armste. Overstromingsinfrastructuur, op de natuur gebaseerde oplossingen of hervestigingsprogramma's buiten overstromingsgevoelige gebieden vereisen dat staten land verkrijgen, maar een zwakke wettelijke bescherming van de landrechten van mensen brengt hun bestaansmiddelen in gevaar.

Met Mozambique als casestudy is het doel van dit onderzoek een methodologie te ontwikkelen voor het verbeteren van overstromingsrisicobeoordelingen door hydrologische gegevens uit te breiden met paleohydrologisch bewijs van eerdere overstromingen, gecombineerd met een sociaal-juridische beoordeling van de landrechten van degenen die getroffen zijn door klimaatveranderingsmaatregelen. Deze beoordelingen zullen worden gecombineerd in een GIS-karteringskader dat een innovatieve risicokartering mogelijk maakt. Hiermee kunnen belangrijke belanghebbenden, waaronder overheden en internationale organisaties, kwetsbare gemeenschappen lokaliseren en innovatieve en eerlijkere maatregelen voor klimaatverandering ontwikkelen.

Dit interdisciplinaire onderzoek, gericht op de klimaatverandering en overstromingsgevaar in Centraal-Mozambique, brengt recente ontwikkelingen in hydrologie, klimaatwetenschap en sociaal-juridische onderzoeksmethoden samen. Het richt zich op de kern van het onderzoek van het Leiden University College (LUC) naar onderling verbonden wereldwijde uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, rechtvaardigheid en welvaart. In dit project werken we onder andere samen met onderzoekers en studenten van de Universidade Eduardo Mondlane in Maputo.

Methoden

Paleoflood-hydrologie biedt de mogelijkheid om stroomafvoergegevens uit te breiden in ontwikkelingslanden met beperkte middelen en weinig (systematisch) waargenomen data. Wij stellen voor om een methode te verkennendie korte sedimentkernen betreft, maar het potentieel heeft om tot een eeuw aan gegevens te bevatten. Door middel van kwalitatief onderzoek, waarbij juridische analyse wordt gecombineerd met etnografisch veldwerk, zal het sociaal-juridische deel van deze studie de dynamiek rondom de implementatie van klimaatadaptatiewetgeving en -beleid in ontwikkelingslanden met een zwakke rechtsstaat analyseren en verklaren, evenals de (onvoorziene) effecten hiervan op de landrechten van kwetsbare bevolkingsgroepen.

Daarnaast onderzoeken we een nieuwe dimensie van overstromingsrisico door de sociaal-juridische data te integreren in risicobeoordelingen via een ruimtelijk kaartensysteem. Binnen rampenrisicobeheer wordt kwetsbaarheid vaak gedefinieerd vanuit een sociaaleconomisch perspectief, gemeten aan de hand van financiële verliezen door beschadigde eigendommen of noodhulpplannen na een ramp. De lessen die uit dit interdisciplinaire onderzoek worden getrokken, kunnen bijdragen aan het verbeteren van risicobeoordelingen van natuurrampen.