Het Stelsel Bewaken en Beveiligen biedt bescherming aan personen wanneer er sprake is van een van de volgende dreigingsfenomenen: statelijke actoren, georganiseerde criminaliteit, eenlingen en terrorisme. Om inzicht te krijgen in deze ontwikkelingen is het van belang om brede wetenschappelijke expertise aan te kunnen spreken. Het onderzoeksproject Bewaken en Beveiligen draagt daarom bij aan de kennis, kennisborging, kwaliteitsverbetering en innovatie van het stelsel. Hiermee wordt een wetenschappelijke ring gevormd om het stelsel bewaken en beveiligen, de stelselpartners (Nationale Politie, Openbaar Ministerie, Koninklijke Marechaussee, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid) en andere aan het stelsel verbonden organisaties in de veiligheidsketen heen.

In juni 2022 werd door het Kenniscentrum Bewaken en Beveiligen een meerjarig onderzoeksproject toegekend aan de Universiteit Leiden om op zowel onderzoek als training nieuwe activiteiten te ontwikkelen. Het onderzoeksproject bestaat uit kortlopend, praktijkgericht onderzoek en langere-termijn fundamenteel promotieonderzoek en behelst op onderwijsvlak onder andere ook een bijdrage aan de leergang van het Centre for Professional Learning (CPL).  

Het onderzoeksproject Bewaken en Beveiligen is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het Kenniscentrum Bewaken & Beveiligen in het kader van het ontwikkelen van een wetenschappelijke ring rond het stelsel. 

De volgende onderzoeksthema’s zijn geïdentificeerd in de strategische onderzoeksagenda. Op basis van de thema’s wordt elk jaar een onderzoeksprogramma opgesteld rond specifieke onderzoeksonderwerpen die door de Universiteit Leiden en andere kennisinstellingen zullen worden onderzocht. 

1. Dreiging en daders  
2. Impact op personen, organisaties en maatschappij  
3. Organisatie van het stelsel en politiek-bestuurlijke context  
4. Informatie, intelligence en inschattingen  
5. Opschalen en afschalen van maatregelen  
6. Publiek-private samenwerking  
7. Vakmanschap  
8. Technologie, wetenschap en innovatie 

Narcoterrorisme in Nederland? Toepasselijkheid en meerwaarde van de term

In dit artikel gepubliceerd in het Ars Aequi wordt de herkomst van de term Narcoterrorisme onderzocht en gekeken in welke mate deze past bij de situatie in Nederland met betrekking tot de georganiseerde misdaad. Daarnaast worden de voor- en nadelen benoemd van het gebruik van deze term in het maatschappelijke en wetenschappelijke debat. Tot slot reflecteren we op de politieke aandacht voor dit geweld en de impact daarvan op de democratische rechtsorde.

Analyse van partijprogramma's

In aanloop naar de verkiezingen van 22 november 2023 onderzocht het onderzoeksproject in welke mate politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s aandacht schenken aan het stelsel bewaken en beveiligen. Willen de partijen investeren in het stelsel? Voor welke dreigingsfenomenen hebben de partijen aandacht? En in welke mate doen de partijen voorstellen die van invloed kunnen zijn op de organisatie van het stelsel?

Verdieping Bewaken en Beveiligen

Dit periodieke informatieproduct brengt verdieping aan op actuele gebeurtenissen en ontwikkelingen gerelateerd aan het stelsel Bewaken en Beveiligen. Deze Verdieping wordt aangeboden aan experts die werkzaam zijn bij de stelselpartners en de ketenpartners van het stelsel. Daarnaast wordt dit product aangeboden aan geïnteresseerden in een bredere kring rond het stelsel, waaronder academici, journalisten en politici.

Strategische Onderzoeksagenda

De Strategische Onderzoeksagenda Bewaken en Beveiligen is ontstaan uit een initiatief van de Universiteit Leiden als onderdeel van het opzetten van de wetenschappelijke ring rond het stelsel bewaken en beveiligen. Deze agenda beoogt samenhang en focus aan te brengen in het onderzoek van de wetenschappelijke ring en biedt een leidraad voor het prioriteren van de meest relevante onderzoeksonderwerpen van de vier stelselpartners. Deze prioritering is daarmee niet voor de looptijd van het project onwrikbaar vastgesteld; het is de bedoeling om in ieder geval jaarlijks te toetsen of de kennisbehoeften zoals hieronder gepresenteerd nog actueel zijn en of er redenen zijn om de prioritering van onderzoeksonderwerpen te veranderen.

Dreigingsontwikkelingen relevant voor het stelsel bewaken en beveiligen: een blik op verleden en mogelijke toekomst

Op dit moment wordt er hard gewerkt aan een update van de dreigingsontwikkeling. Deze zal naar alle waarschijnlijkheid in het voorjaar van 2024 uitkomen. 

september 2021 
Op basis van relevante wetenschappelijke studies, overheidsrapportages en andere publicaties worden in deze publicatie de dreigingen genoemd die het stelsel hebben geconfronteerd en zich sinds de eeuwwisseling hebben ontwikkeld. Dit feitelijke overzicht wordt aangevuld met de beschikbare cijfers over (ernstige) bedreigingen van onder andere politici, ambtsdragers en journalisten in Nederland. Ook wordt gebruik gemaakt van de inschattingen van wetenschappers met domeinrelevante kennis die in een expertsessie naar hun inzichten over mogelijke dreigingsontwikkelingen zijn gevraagd. Hun inzichten zijn verwerkt in het descriptieve deel van het rapport. Deze informatiebronnen dienen vervolgens als fundering voor een reflectie op voor het stelsel relevante ontwikkelingen qua aard en omvang van de dreiging die naar verwachting ook de komende jaren beeldbepalend zullen zijn.

Reflectie op Bewaken en Beveiligen

De minister van Justitie en Veiligheid heeft een internationaal vergelijkend onderzoek laten uitvoeren door de Politieacademie naar hoe in Italië, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Denemarken het stelsel voor bewaken en beveiligen is ingericht. Een van de auteurs was Edwin Bakker, verbonden aan zowel de Politieacademie als het onderzoeksproject Bewaken en Beveiligen van de Universiteit Leiden.