Proefschrift
Towards better L-1oral language education: perspectives on good quality oral language teaching and the role of feedback
Hoewel spreekvaardigheidonderwijs internationaal wordt beschouwd als essentieel voor het bevorderen van communicatieve vaardigheden en kritisch denken, is dit domein aanzienlijk minder onderzocht dan lees- en schrijfvaardigheid. Dit onderzoeksproject had als overkoepelend doel zicht te krijgen op werkende elementen en knelpunten in het spreekvaardigheidsonderwijs bij het schoolvak Nederlands (L1) in de bovenbouw van havo en vwo en het verbeteren van dit onderwijs. Gaandeweg het onderzoek kwam de rol van feedback in dit onderwijs centraal te staan.
- Auteur
- Anneke Wurth
- Datum
- 05 november 2025
- Links
- Fulltext in Leiden University Scholarly Publications
Dit onderzoek levert concrete ontwerpadviezen op voor spreekvaardigheidslessen.De eerste studie, een literatuurstudie, leverde vijf effectieve en praktische kernelementen op van kwalitatief goede spreekvaardigheidslessen en daarbij een meer algemeen advies om leerlingen tijdens het schooljaar en over de jaren heen vaker te laten oefenen met spreken. Zo kunnen ze voortbouwen op hun spreekervaringen en hun zelfvertrouwen in spreken vergroten. De drie beschrijvende praktijkstudies leverden inzichten op die raken aan enkele belangrijke elementen uit de ‘assessment for learning’-theorie. Zo benoemden docenten en leerlingen het belang van het gebruik van feedback, herhaalde oefening van en reflectie op het spreken. Bovendien werd het integreren van verschillende vormen van feedback als waardevol ervaren. Docenten gaven echter ook aan dat het uitdagend is om feedback effectief toe te passen. Ze pleitten voor meer gestructureerde feedbacktraining, zowel voor leerlingen als voor docenten.
Verder volgde vanuit deze studies het advies om een doorlopende leerlijn spreekvaardigheid te ontwikkelen met terugkerende oefenrondes en feedback met daarin bijvoorbeeld een betere integratie van zelf-evaluatieve taken. Spreekspanning, een veilige leeromgeving en bewustzijn van sociale dynamiek in de klassen zijn andere belangrijke aspecten om rekening mee te houden. Tot slot gaven de docenten uit dit onderzoek aan vakoverstijgende samenwerking te willen bevorderen. Daarmee zou niet alleen het gebrek aan lestijd kunnen worden opgelost, maar ook aan een schoolbreed curriculum voor feedback en spreekvaardigheid worden gewerkt. De onderzoeksresultaten ondersteunen een communicatieve, cyclische benadering van L1-spreekvaardigheidsonderwijs, waarin feedback de motor vormt achter zowel spreekvaardigheidsontwikkeling, taalbewustzijn als achter andere leerprocessen.