Leergang Academie voor de Rechtsstaat

Programma

📅 Module 1 – De beginselen van de democratische rechtsstaat 

Deze inleidende module gaat in op de bedreigingen van de democratische rechtsstaat en hoe je democratisch verval kunt herkennen. De beginselen van de rechtsstaat worden geplaatst in een actueel perspectief. In de middag volgt een bezoek aan de Tweede Kamer, het kloppend hart van onze democratie. Je bent samen met andere deelnemers te gast bij de Dienst Analyse en Onderzoek en voert het gesprek met een Kamerlid.

📅 Module 2 – Luisteren naar burgers 

Samen met de andere deelnemers breng je een bezoek aan de Nationale Ombudsman en buig je je over praktijkcases. Wat doe je bij klachten van burgers over het optreden van de overheid? In de middag spreek je met een ervaringsdeskundige en verdiep je je in het concept van de diplomademocratie: wat betekent het als hogeropgeleiden oververtegenwoordigd zijn in onze democratie?

📅 Module 3 – Grondrechten 

Je krijgt inzicht in het werk van de privacywaakhond en bespreekt het onderscheid tussen klassieke en sociale grondrechten. In de middag werk je aan een casus waarin grondrechten met elkaar in conflict komen. De dag wordt afgesloten met een bezoek aan de Belastingdienst, waar je verschillende perspectieven op een ‘buikpijndossier’ verkent.

​​​​​​​📅 Module 4 – Media 

In perscentrum Nieuwspoort ga je in discussie met journalisten, woordvoerders, lobbyisten en een politicus over het spel tussen media en politiek. Je krijgt inzichten uit onderzoek naar politieke communicatie, hoort over het werk van een stichting die zich inzet voor democratie en media, en krijgt een kijkje achter de schermen van de onderzoeksjournalistiek.

📅 Module 5 – Vertrouwen in de rechtsstaat 

Je start met een bespreking van vier actuele boeken over de rechtsstaat, waarvan je er één met je groep hebt gelezen. Vervolgens verdiep je je in de oorzaken van dalend vertrouwen in de rechtsstaat en mogelijke manieren om dat vertrouwen te versterken. In de middag volgt een bezoek aan de Raad van State.

📅 Module 6 – Een lerende overheid?

Je leert over de rol van de Algemene Rekenkamer bij een lerende overheid en bespreekt met wetenschappers de valkuilen en successen van beleidsevaluatie. De dag eindigt met een bezoek aan de Hoge Raad.

📅 Module 7 – Integriteit 

De laatste module begint met een bezoek aan de Eerste Kamer en een gesprek met een senator. In de middag verdiep je je in de historische dimensies van integriteit en bespreek je een casus. Het programma wordt feestelijk afgesloten met de uitreiking van de certificaten.

*Deze beschrijving geeft een globale indruk van de modules op basis van het afgelopen programma. In verband met de beschikbaarheid van sprekers en instellingen kan het op onderdelen afwijken.