Over de oceaan heen: kennis en perspectieven verbinden in het Koninkrijk
Veel Nederlanders staan er nauwelijks bij stil dat het Koninkrijk uit vier landen en drie Caribische gemeenten bestaat. De nieuwe Leergang Koninkrijkszaken brengt professionals van beide kanten van de oceaan samen, verdiept kennis over bestuurlijke en maatschappelijke uitdagingen, en bevordert begrip voor elkaars perspectief.
Een vaak vergeten werkelijkheid en grote uitdagingen
'Veel Europese Nederlanders realiseren zich nauwelijks dat ons Koninkrijk uit vier landen bestaat', vertelt professor Wouter Veenendaal', bijzonder hoogleraar Koninkrijksrelaties bij de Universiteit Leiden. 'Nederland vormt samen met de Caribische landen Aruba, Curaçao en Sint-Maarten één staatsverband. Bovendien horen Bonaire, Sint-Eustatius en Saba sinds 2010 als bijzondere gemeenten bij Nederland. Toch ontbreekt er vaak kennis over deze realiteit,' zegt professor Veenendaal.
Dat gebrek aan aandacht heeft concrete gevolgen. Wetgeving wordt geregeld vergeten of onduidelijk toegepast. 'Zo ontbreekt bij veel van de Nederlandse wetten een toelichting of ze ook op de Caribische gemeenten van kracht zijn. Dat levert onzekerheid en onduidelijkheid op, bijvoorbeeld rond pensioenen en sociale zekerheid,' aldus professor Veenendaal. Bovendien kampt de regio met grote maatschappelijke en geopolitieke uitdagingen: klimaatverandering, orkanen, droogte, zeespiegelstijging, migratiestromen uit Venezuela en invloed van grootmachten als China, Rusland en de VS. Voor de eilanden zijn dit geen ver-van-mijn-bedzaken, maar dagelijkse realiteit.
Democratisch tekort en bestuurlijke uitdagingen
De Caribische eilanden hebben eigen parlementen en regeringen, maar de Rijksministerraad – de gezamenlijke regering van het Koninkrijk – overlapt grotendeels met de Nederlandse ministerraad. 'Je kunt je afvragen of de inwoners van de Caribische eilanden binnen het Koninkrijk voldoende vertegenwoordigd worden,' zegt professor Veenendaal. Op parlementair niveau is er geen directe vertegenwoordiging, maar het Nederlandse parlement neemt wel wetten en verdragen aan die ook voor de eilanden gelden.
"De uitdagingen waarmee de Caribische eilanden te maken hebben, raken automatisch ook Nederland en het Koninkrijk"
'De uitdagingen waarmee de Caribische eilanden te maken hebben, raken automatisch ook Nederland en het Koninkrijk. Dat laat zien hoe verweven de belangen zijn en hoe belangrijk samenwerking tussen beide kanten van de oceaan is,' aldus professor Veenendaal. Hij legt uit: 'Den Haag legt nadruk op financiën en goed bestuur, terwijl thema’s als klimaatverandering of mensenrechten vaak als aangelegenheid van de autonome landen worden gezien. Dat is eigenlijk erg onevenwichtig.'
Het bestuur op de eilanden krijgt regelmatig kritiek vanwege integriteitskwesties en corruptieschandalen. Professor Veenendaal legt uit: 'Het ligt niet aan de Caribische cultuur, maar aan kleinschaligheid. We zien vergelijkbare effecten ook in kleine Nederlandse gemeenten en andere kleine gemeenschappen wereldwijd.'
Het bespreekbaar maken van zulke gevoelige kwesties is cruciaal. De leergang wil deelnemers van beide kanten van de oceaan in gesprek brengen, zodat ze niet alleen over elkaar leren, maar ook elkaars perspectief beter begrijpen.
Leergang: kennis delen en praktijk verbinden
Dit is exact wat deze leergang uniek maakt: deelnemers uit zowel Europees als Caribisch Nederland komen samen – deels online, deels fysiek. Elke bijeenkomst behandelt een specifiek thema: van (koloniale) geschiedenis en het Statuut voor het Koninkrijk, tot geopolitiek, klimaat en cultuur. Docenten komen zowel van de universiteit als van de Haagse Hogeschool, en ook oud-politici en bestuurders, zoals Alexandra van Huffelen en Jorien Wuite, dragen bij.
"Deze leergang is tegelijkertijd academisch stevig én direct toepasbaar voor professionals"
De samenwerking tussen Universiteit Leiden en de Haagse Hogeschool garandeert een onderwijsvorm waarbij wetenschappelijke kennis praktisch wordt toegepast. 'De universiteit biedt de analytische verdieping, terwijl de hogeschool sterk is in de vertaalslag naar de praktijk,' legt professor Veenendaal uit. 'Daardoor is de leergang tegelijkertijd academisch stevig én direct toepasbaar voor professionals.'
Die professional is breed gedefinieerd: van ambtenaren op ministeries en beleidsmakers bij gemeenten tot medewerkers van maatschappelijke organisaties, bedrijven of consultancybureaus. 'Iedereen die in zijn of haar werk te maken krijgt met het Koninkrijk of een interesse heeft in Koninkrijkszaken kan deelnemen,' aldus professor Veenendaal. Hij vervolgt: 'Het Koninkrijk is geen vanzelfsprekendheid; het vraagt onderhoud en begrip. Deze leergang wil daaraan bijdragen – door kennis te verdiepen, maar vooral door perspectieven te verbinden en begrip voor elkaar te kweken.'
Ontdek de mogelijkheden
Wilt u zich verder verdiepen in de Postacademische Leergang Koninkrijkszaken? Lees meer over de inhoud, de praktische zaken en de mogelijkheden tot aanmelding.
Meer informatie en aanmelden