Samenwerking over grenzen heen: virtueel onderwijs tussen Leiden University College en Myanmar
In de klas zitten met studenten op meer dan 8.000 kilometer afstand klinkt misschien onmogelijk, maar Jyothi Thrivikraman, universitair docent bij het Leiden University College, bewijst het tegendeel. Ze zette een Virtuele Internationale Samenwerking (VIS) op met de Virtual Federal University in Myanmar: ‘Je krijgt echt een ander perspectief met zo'n uitwisseling.’
Het idee om een VIS op te zetten begon met Thrivikramans betrokkenheid bij een bijeenkomst van het Humanities across Borders (HAB) programma, onderdeel van het International Institute for Asian Studies van de Universiteit Leiden, in Senegal. ‘Tijdens de bijeenkomst hadden we het over kennisproductie en wie daarbij betrokken zijn. We werkten met indigoververs, glasschilders, pottenbakkers en kralenmakers. Dat zette ons aan het denken over hoe we relaties kunnen aangaan met mensen buiten een formele academische setting.’
In Senegal ontmoette Thrivikraman Tharaphi Than, universitair hoofddocent aan de Northern Illinois University. Ze raakten aan de praat over de situatie in Myanmar: ‘Tharaphi sprak over de staatsgreep, COVID en de burgeroorlog en hoe dit veel jonge mensen op de vlucht heeft gejaagd die nu deel uitmaken van het verzet. Veel van deze mensen waren actief op zoek naar vormen van onderwijs buiten de door militairen geleide systemen. In Senegal begonnen we na te denken over manieren waarop we dit konden faciliteren, en we besloten een VIS aan te vragen. We werkten samen met de Virtual Federal University, die lessen aanbiedt voor studenten die deel uitmaken van de burgerlijke ongehoorzaamheidsbeweging in Myanmar.’
Met Virtuele Internationale Samenwerkingsprojecten (VIS) geven universiteiten hun studenten de kans om vanuit Nederland internationale ervaring op te doen. Bij deze samenwerkingsvorm vormen fysieke, financiële, culturele of andere bezwaren minder of geen belemmering voor deelname.
Verschillende perspectieven betrekken
De VIS bood de mogelijkheid om ook studenten van LUC bij dit proces te betrekken. ‘Ik besloot de VIS te implementeren in mijn vak ‘Social Determinants of Health’ bij LUC. In dit vak richten we ons op het feit dat gezondheid niet alleen een kwestie is van het gezondheidssysteem: machtsstructuren en de manier waarop onze samenleving is georganiseerd hebben ook invloed op ons welzijn. Dit onderwerp leek relevant voor zowel mijn eigen studenten als de studenten in Myanmar.’
Tijdens de lessen deelden de studenten in Nederland en in Myanmar hun perspectieven op onderwerpen als plaats, eten, woorden en ambachten, de vier pijlers van HAB. Het feit dat ze een verschillende achtergrond hebben en in totaal verschillende landen wonen, zorgde voor interessante dialogen: ‘Ik denk dat het centraal staat om verschillende perspectieven te bieden en een dialoog en uitwisseling te faciliteren. De VFU-studenten volgden lessen in wat wij als onconventionele ruimtes kunnen beschouwen, zoals verzetskampen in de jungle. Toch kwamen ze naar de les nadat ze het lesmateriaal hadden gelezen, en waren ze klaar om in gesprek te gaan met de studenten van LUC. Ze deelden de lessen van leerproces terwijl ze zich verzetten tegen en op de vlucht waren voor het leger.’
‘De VFU-studenten volgden lessen in wat wij als onconventionele ruimtes kunnen beschouwen, zoals verzetskampen in de jungle.’
Omgaan met moeilijke veiligheidssituaties
De veiligheidssituatie in Myanmar zorgde gedurende het vak voor uitdagingen: ‘Een van onze Birmese docenten moest tijdens het vak het land ontvluchten, omdat de junta (militaire regering) besloot dat alle jonge mannen gerekruteerd zouden worden om te vechten. De studenten en docenten in Myanmar moesten pseudoniemen gebruiken, dus we moesten voorzichtig zijn op manieren waarop we dat in een VIS in een minder gevoelige ruimte niet zouden zijn. Samen met onze lokale collega's bespraken we hoe we dergelijke situaties konden begrijpen.’
‘Het was een waardevolle ervaring’
De focus lag niet alleen op uitdagingen, maar ook op het vinden van verbanden. ‘Er waren momenten tijdens het vak dat er veel gelachen werd, bijvoorbeeld toen de studenten details deelden over fastfoodzaken in hun eigen land, woorden voor menstruatie en zelfs opiumteelt.’
Thrivikraman is blij met de reacties die ze van haar studenten kreeg: ‘Het was niet altijd gemakkelijk, maar mijn studenten waren ongelooflijk geduldig. Ik was compleet verrast over hoe goed het ging en hoe open mijn studenten stonden voor het contact met de studenten in Myanmar, ze waren heel attent. Ze stuurden me zelfs e-mails om me te bedanken voor het vak, iets wat me nog nooit is overkomen.’
Feedback van een student
‘Ik denk dat een van de meest waardevolle lessen die ik tijdens dit vak heb geleerd, is dat verschillende problemen andere en meer veelzijdige manieren van denken vereisen, manieren die ik niet eens heb kunnen bedenken.’
Learn Anywhere
Het opzetten van het vak zou niet mogelijk zijn geweest zonder de technologie die beschikbaar is in de zogenaamde Learn Anywhere-zaal. Deze ruimte is uitgerust met technologie om hybride onderwijs mogelijk te maken, zodat het niet uitmaakt waar de student zich fysiek bevindt. Thrivikraman: ‘Ik wil een enorme shoutout geven aan het Future Learning Office. Het team was ongelooflijk behulpzaam en geduldig en ze zorgden ervoor dat ik alles begreep voordat ik aan mijn vak begon. Dit vak was niet mogelijk geweest zonder hun hulp.’
Het kostte veel werk en moeite om het vak op te zetten, maar dit weerhoudt Thrivikraman er niet van om zich aan te melden voor een nieuwe VIS: ‘Ik denk dat het een hele goede manier is om na te denken over onderwijs in een niet-traditionele setting: je hoeft niet in een gebouw te zijn om op de universiteit te zitten. Ik wil ook mijn dank uitspreken voor het werk en de moeite die Tharaphi en de lokale docenten erin hebben gestoken. Als zij er niet waren geweest, had ik het niet kunnen doen.’
LUC is opgericht door de Universiteit Leiden in 2010. Tegenwoordig volgen ongeveer 600 studenten het kleinschalige onderwijsprogramma, met een gemiddelde van slechts 18 studenten per klas. Daarnaast is het personeel betrokken bij tal van onderzoeksprojecten en wetenschappelijke samenwerkingen, die gezamenlijk hun benadering van het onderwijs verrijken. LUC-afgestudeerden plaatsen zich elk jaar bij masterprogramma's aan de beste universiteiten van de wereld, en de 1700 alumni van de studie hebben zich gevestigd in een breed scala van loopbanen.
Tekst: Nadine Louissen
Beeld: Arash Nikkhah